Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα πρόθεση να γράψω για την εκδρομή μας αυτή, αφού πρόσφατα σχεδόν, είχα περιγράψει την περιήγησή μας στο όμορφο Αμάρι. Θέλω όμως να επισημάνω γεγονότα και να κάμω ορισμένες παρατηρήσεις, η δε περιγραφή μου θα είναι σχετικά σύντομη.
Aπό τον συνηθισμένο λοιπόν τόπο, την πλατεία της Δημ. Αγοράς, με το πούλμαν γεμάτο -έμειναν και ορισμένοι εκτός- ξεκινήσαμε στις 8 το πρωί του Σαββάτου 2 Ιουλίου, για την όντως κουραστική, αφού ήταν μόνο δυο μέρες, όμως αρκετά ενδιαφέρουσα εκδρομή μας. Από τον πρόεδρο του Σύνδεσμο Πολιτικών Συνταξιούχων και υπεύθυνο της όλης διαδρομής μας Γιάννη Λουπάκη, τον γ. γραμματέα Στέφανο Χαλκιαδάκη και τον… ξεναγό μας σοφέρ Δημήτρη Φωτεινίδη, είχαμε συνεχείς πληροφορίες τοπικού, ιστορικού, θρησκευτικού και τουριστικού περιεχομένου με επιλεγμένη έντεχνη μουσική και τραγούδια στα διαλείμματα.
Η πρώτη στάση μας, στην πλατεία Ελευθερίας στο Ηράκλειο. Τι απογοήτευση! Πού είναι οι δασύσκιωτοι ευκάλυπτοι με τα τραπεζάκια και τις παρέες να δροσίζονται. Παντού άσφαλτος και πλάκες που η καυτή ανάσα τους σε αποδιώχνει… Παλιά πονεμένη ιστορία… Η δροσιά ενός “καφέ” με βοήθησε να συναντήσω τις αδελφές μου στο καθορισμένο ραντεβού. Όσοι επιθυμούσαν, επισκέφθηκαν το σπουδαίο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Η δεύτερη στάση μας ήταν στις Γούρνες, την πρώην Αμερικανική βάση -εκεί να δείτε κτήρια και συγκροτήματα ολόκληρα εγκαταλελειμμένα κι ανεκμετάλλευτα- βέβαια ανήκουν τώρα στο ελληνικό δημόσιο… Το περίφημο ενυδρείο όσες φορές και αν το επισκεφτείς κάτι καινούργιο θα δεις και θα μάθεις. Οι τσιπούρες ανοιχτής θαλάσσης είναι, λέει, όλες αρσενικές. Στην ηλικία τριών χρόνων μεταλλάσσονται σε θηλυκές και όταν ωριμάσουν τα ωάρια, πηγαίνουν σε ήρεμες και αβαθείς θάλασσες και γεννούν. Μετά το φαγητό μας στου Κοκκίνη το Χάνι, συνεχίσαμε το μεγάλο μας ταξίδι. Ο δρόμος -νομίζω πως πρέπει να είναι υπό κατασκευή ολοκληρωμένο τμήμα του βόρειου οδικού άξονα Κρήτης- αφήνει από κάτω τώρα και δυο χρόνια το γεμάτο κίνηση και δυσκολοπέραστο δρόμο των τουριστικών θερέτρων Χερσονήσου, Στυλίδας και Μαλίων. Το άναμμα ενός κεριού στον θαυματουργό Άι Γιώργη στο Σεληνάρι, ήταν ευκαιρία για λίγη δροσιά και ξεκούραση. Δεν σταματήσαμε σε κανένα αρχαιολογικό χώρο ή άλλο μνημείο λόγω έλλειψης χρόνου. Ο ελικοειδής ανηφορικός δρόμος προς το Λασίθι μετά την Παχιά Άμμο, είναι πανέμορφος με τις πρασινάδες και τις ανθισμένες σφάκες στις δόξες τους.
Καβούσι, ένα προοδευτικό χωριό, σωστός παράδεισος, με ωραίες σύγχρονες κατοικίες και με μια απέραντη έκταση με γυρτές από τον πολύ καρπό ελιές. Παντού λάστιχα τις ποτίζουν από γεωτρήσεις. Αυτό συμβαίνει σε όλα χωριά και περισσότερο από τη Σητεία προς το Μακρύ Γιαλό και Ιεράπετρα. Τουρλωτή, Μέσα και Έξω Μουλιανά, Χαμέζι.
Και για να γελάσομε, ένα ανέκδοτο -γνωστό σε πολλούς- για ένα περιστατικό που έγινε γύρω στο 1920. Στο Σταθμό Χωρ/κής Τουρλωτής υπηρετούσε ένας αγράμματος Ενωμοτάρχης, ονόματι Μαγριπλής. Έπρεπε, λοιπόν, να αναφέρει στο Διοικητή Χωρ/κής Λασιθίου, όπου και υπαγόταν, ότι μια μεγάλη πέτρα κατρακύλησε και σκότωσε μιαν αίγα. Τηλεγραφεί λοιπόν: “Λίθος καταπεσών εφόνευσεν εξ”. Και ο Διοικητής απαντά: “Τω της Τουρλωτής Σταθμάρχην Μαγριπλήν ενωμοτάρχην, 15 και τριάντα και να μην κατέει γιάντα και μετάθεση στη Γαύδο!!” (το 15 και τριάντα, για τους ακάτεχους, είναι φυλακή).
Αυτό που μου έκανε μεγάλη εντύπωση είναι ότι παντού νέοι δρόμοι ή υπό κατασκευήν, μια τεράστια κοιλαδογέφυρα Χαμεζίου, μήκους 750μ., λίγο πριν τη Σητεία, επέκταση Αεροδρομίου, με δύο πτήσεις εβδομαδιαίως, για Αθήνα. Οι καινούριοι δρόμοι συνεχίζονται ως την Ιεράπετρα. Κι αναρωτήθηκα: αυτή είναι η ισόρροπη ανάπτυξη της Κρήτης που επαγγέλλονται πολιτικοί και αυτοδιοικητικοί άρχοντες; Δεν γνωρίζω στο νομό μας μεγάλα έργα εκτός από τις δύο σήραγγες που ανοίχτηκαν κατεβαίνοντας για τη Χώρα Σφακίων, κάτι Λιμνοδεξαμενές και βέβαια το περίφημο -σουρωτήρι φράγμα- του Βαλσαμιώτη που κόστισε πάνω από 40 εκατ. Ευρώ! Εκτός κι αν αποδειχτούν θετικές οι επεμβάσεις που έχουν κάνει όπως διαβεβαίωσε ο κ. Βουλγαράκης.
Τι να πεις…
Σούρουπο φτάσαμε στον προορισμό της πρώτης μέρας, στο ξενοδοχείο μας σε μικρή απόσταση από την πόλη που αμφιθεατρικά κτισμένη αγναντεύει τα νησιά Διονυσάδες και τη φουρτουνιασμένη θάλασσα προς τη Μονή Τοπλού. Στα μέσα του δρόμου προς το Βάι, είναι η μονή Τοπλού ή μονή της Παναγίας Ακρωτηριανής του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου. Πρωτοχτίστηκε το 14ο αι., με τη φρουριακή της αρχιτεκτονική, ώστε να αποτελεί καταφύγιο σε ώρες ανάγκης.
Ήταν Κυριακή και απολαύσαμε την Βυζαντινή εξαίσια λειτουργία σε α’ ήχο του Αρχιμανδρίτη, πιθανώς Ηγουμένου της.
Πριν τελειώσει η λειτουργία, ξεκινήσαμε για το Βάι, το φημισμένο Φοινικόδασος. Το έχουν φροντίσει τα τελευταία χρόνια και τα αυτοφυή δέντρα είναι όλα υγιή.. Πίνοντας ένα αναψυκτικό ή καφέ απολαύσαμε τη γαλαζοπράσινη ήρεμη θάλασσα. Πού χρόνος για ένα δροσιστικό μπάνιο…
Επιστρέφοντας πήραμε τον κατηφορικό δρόμο προς τον Μακρύ Γιαλό και Ιεράπετρα. Σταματήσαμε στο μικρό χωριό Παπαγιαννάδες, έπειτα από παράκληση του Αντώνη Αυγουστινάκη που ήταν εκδρομέας για ένα κέρασμα.
Στα δυο μοναδικά καφενεία δροσιστήκαμε, όπου τα φρέσκα αγγουράκια και τα πρώιμα τζάνερα, μαζί με κρύο νερό και αναψυκτικά, ήταν ότι έπρεπε. Καταλάβαμε πόσο τον αγαπούνε τον Αντώνη. Εδώ οι ελιές είναι έτοιμες… να σπάσουν από τον πολύ φορτωμό. Ετοιμάζονται να κάμουν και μια λιμνοδεξαμενή εκμεταλλευόμενοι τα νερά του χειμώνα. Περνώντας από τα Πιλαλήματα τους ανέφερα πως είναι ένας μικρός οικισμός που στο βάθος προς τα κάτω τελειώνει σε ένα χείμαρρο. Στην παραλία υπάρχει υπάρχει η ιστορική Μονή Καψά. Όπως μου ανέφερε ο Ηγούμενος Μεθόδιος, το όνομά της το πήρε από την πολύ “κάψα” (ζέστη) του καλοκαιριού ή κατ’ άλλην εκδοχή από τον Ιωάννη, ένα χωρικό που πήγε να κάψει ασβεστοκάμινο, παρασύρθηκε από τις φλόγες, έμεινε όμως ζωντανός και κάηκε μόνο το μουστάκι του, τάχτηκε κι έχτισε τη Μονή. Όταν πήγα, στα νιάτα μου, ήταν αμέτρητα τα σκαλιά για να βγεις. Τώρα πηγαίνει δρόμος αμαξιτός μέχρι πάνω στο Μοναστήρι. Οι Μονές της νότιας Κρήτης κτίστηκαν από Αιγύπτιους, Παλαιστίνιους και Κύπριους ασκητές και τον 13ο αιώνα από Βυζαντινούς κυρίως μοναχούς. Αυτά μου ανέφερε ο Καθηγούμενος Μεθόδιος από το τηλέφωνο. Οι φορτωμένες ελιές, τα θερμοκήπια και οι πρασινάδες συνεχίζονται μέχρι την όμορφη παραλία της νύμφης του Λιβυκού, Ιεράπετρας.
Η μεγάλη αίθουσα της ταβέρνας που φάγαμε, ήταν στρωμένη να μας υποδεχθεί. Δεν άργησε να γίνει πολύ κέφι και ν’ ακουστούν οι κρητικές μαντινάδες. Στην ώρα μας αναχωρήσαμε για το μακρύ ταξίδι της επιστροφής. Σε λίγο είδαμε δυτικά τα μεγάλα θερμοκήπια. Από δω και το Τυμπάκι, αναχωρούν για το λιμάνι Ηρακλείου 120 τριαξονικά αυτοκίνητα ημερησίως με ντομάτες και αγγούρια κυρίως τους θερινούς μήνες. Από δε τη δική μας Κουντούρα πολύ λιγότερα.
Στο Ρέθυμνο, ήταν η τελευταία και ανακουφιστική στάση μας πριν επιστρέψουμε στα Χανιά. Σε όλη τη διαδρομή, ιδιαίτερα τη δεύτερη μέρα, ειπωθήκανε πολλά ανέκδοτα παντός.. είδους. Αναρωτήθηκα γιατί τα περισσότερα έχουν μεταφυσική αναφορά στον Θεό, τον Παράδεισο και τον Άγιο Πέτρο τον κλειδάτορα, κυρίως… Όμως ακούστηκαν και πολύ ωραία ριζίτικα από τον Δημήτρη Χαλιβελάκη, όπως και έντεχνα, με τέτοια απόδοση από την υποναύαρχο Υγειονομικού Μαρία Ψαρουδάκη, που μαζί με την ομοιόβαθμη αδελφή της Σμαράγδη, συμμετείχαν στην όμορφη παρέα μας. Να μην ξεχάσω τον αγαπητό και σεβαστό γέρο δάσκαλο Βασίλη Ιγγλεζάκη, που η παραστατικότητα, η έκφραση και η… ηθοποιία σε ό,τι έλεγε ήταν μοναδική!
Τώρα, δυο λόγια για τους συντελεστές και υπεύθυνους της πετυχημένηες εκδρομής μας. Ο αρχηγός και πρόεδρος του Συλλόγου, Γιάννης Λουπάκης, είχε το γενικό πρόσταγμα σε όλα. Εξυπηρετικός, χαμογελαστός μα και θυμωμένος όταν έπρεπε. Η αντ/δρος Θάλεια Νικολακάκη, καλοσυνάτη, πεσίχαρη, πανταχού παρούσα, συνήθως όρθια όπου γευματίζαμε… Ο γεν. Γραμματέας Στέφανος Χαλκιαδάκης, μελετημένος και ενημερωμένος για τα πάντα, κυρίως για τα ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία της κάθε περιοχής. Βέβαια συμπλήρωνε και ο πρόεδρος. Άφησα τελευταίο τον οδηγό μας και όπως τον αναφέρω στην αρχή “ξεναγό μας”, Δημήτρη Φωτεινίδη. Έμπειρος, συνετός, ένιωθες σιγουριά και ασφάλεια, με ιδέες και γνώσεις πέραν της επαγγελματικής του ιδιότητας. Έγραψα στην αρχή πως θα κάμω μια σύντομη περιγραφή κι εγώ παρασύρθηκα -ως συνήθως- σε απίθανες λεπτομέρειες… Συμπαθάτε με…
Ευχαριστίες, μαζί με τους υπόλοιπους, στους συντελεστές της όμορφης αυτής εκδρομής. Και στην άλλη με καλό!
Χανιά, 18 Ιουλίου
