Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς ήρθαν οι ευρωπαϊκοί χοροί στα Χανιά, ίσως κατά την περίοδο της Ημιαυτονομίας (1878-1898), λόγω της παρουσίας των ευρωπαϊκών προξενείων και των ευρωπαίων αξιωματικών.
Πώς όμως γινόταν η εκμάθηση των χορών; Οι Eυρωπαίοι αξιωματικοί, οι αξιωματικοί του ελληνικού στρατού, οι σπουδαγμένοι Χανιώτες στα πανεπιστήμια της Ευρώπης και στην Αθήνα αποκτούσαν χορευτικές γνώσεις στις μεγαλουπόλεις. Oσον αφορά στα Χανιά ο πρώτος χοροδιδάσκαλος που ήρθε από την Αθήνα ήταν ο Αθηναίος Ξυναριανός, ο οποίος στα μπιλιέτα επαγγελματικής παρουσίασης ανέγραφε ταυτόχρονα τον τίτλο χοροδιδασκάλου και του βιβλιοδέτη του Πρίγκιπα Γεώργιου. Το πρώτο επίσημο χοροδιδασκαλείο ευρωπαϊκών χορών ιδρύθηκε από τον Χρήστο Βουζουναρά το 1904 στην οδό Κανεβάρο και έδωσε μεγάλη ώθηση στους ευρωπαϊκούς χορούς: βαλς, πόλκα, μαζούρκα, τετραχοροί και λανσέδες.
Aλλη μια διαφημιστική καταχώριση της “Ευρωπαϊκής Σχολής Χορού” του Βουζουναρά αναφέρει ότι οι γνωστοί Αθηναίοι χοροδιδάσκαλοι Βλάσης και Καράλης, με την μουσική συνοδεία καινούργιου πιάνου, εγγυούνται την πλήρη εκμάθηση των ευρωπαϊκών χορών σε 15 ημέρες. (Νέα Eρευνα 17/11/1909). Λίγο αργότερα ακολουθεί ο Συριανός Τζερμπίνος, ο οποίος το 1911 έχει το χοροδιδασκαλείο στο χώρο του θεάτρου Χουρχουδά στη Σπλάντζια.
Σειρά έχει ο Στέφανος Αυγερινός, ο οποίος ίδρυσε χοροδιδασκαλείο στην πλατεία της Σπλάντζιας δίπλα στο φαρμακείο Αυγή (εφημ. Νέα Έρευνα 29/12/1913). Στην ίδια συνοικία ο χοροδιδάσκαλος Νικόλαος Βρανάς ίδρυσε το “Χορευτικόν Κέντρον” και τον επόμενο χρόνο διαφήμισε τους νέους χορούς, οι οποίοι διδάσκονταν στη σχολή:
«Από πολλών ημερών ήρξατο λειτουργούν το υπό την επωνυμίαν “Χορευτικόν Κέντρον” ιδρυθέν Χοροδιδασκαλείο παρά την Σπλάντζιαν υπό την διεύθυνσιν του γνωστού παρ’ ημίν χοροδιδασκάλου κ. Νικ. Βρανά. Εκτός των γνωστών χορών θα διδαχθώσι και οι νέοι Valze conta-temps, One step και Tango Argentin (du Salon). Σήμερον δε, καθώς και καθ’ εκάστην Κυριακήν, θα δίδονται απογευματιναί» (εφημ. Νέα Έρευνα 19/10/1914).
Η διαφημιστική καταχώριση αναφέρεται σε νέους ευρωπαϊκούς και αμερικάνικους χορούς, καθώς και στο αργεντίνικο τάγκο. Η παρουσία του τελευταίου χορού στην πόλη των Χανίων το 1914 δείχνει τα ταχύτατα πολιτιστικά αντανακλαστικά της τοπικής κοινωνίας, καθώς το τάγκο πρωτοεμφανίζεται την ίδια χρονιά στις αθηναϊκές οπερέτες: «Πόλεμος εν Πολέμω» του Σπύρου Σαμάρα και «Στα Παραπήγματα» του Θεόφραστου Σακελλαρίδη. Ο χοροδιδάσκαλος Σπυρίδων Βαλέττας, ο οποίος διδάσκει ευρωπαϊκούς χορούς από την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας, συμπληρώνει την τριάδα των χοροδιδασκάλων της πόλης.
Τη δεκαετία του 1920 ο χορός φοξ-τροτ, τον οποίο έπαιζε η ορχήστρα των Φούντα-Σάλπα σε μουσική σύνθεση του Νικόλαου Φούντα, συνεπήρε τους Χανιώτες (εφημ. Νέα Έρευνα, 24/2/1924). Ο μεγάλος πρωταγωνιστής του χορού στην πόλη των Χανίων κατά το διάστημα του Μεσοπόλεμου, όμως, ήταν ο Μικρασιατικής καταγωγής χοροδιδάσκαλος Γιάννης Μαστορίδης (1906-1991). Από το τέλος του 1927 δίδασκε όλους τους ευρωπαϊκούς, ελληνικούς και λαϊκούς χορούς, τους οποίους τελειοποιούσε με μαθήματα σε επαγγελματική σχολή χορού στην Αθήνα (εφημ. Κήρυξ 30/12/1927).
Βιβλιογραφία
Α. Αλιγιζάκης, Όπερες, Μαντολινάτες & Καντάδες, Βαλς & Συρτός στα παλιά Χανιά. Πολιτισμός και κοινωνία κατά την περίοδο 1878-1967, Ηράκλειο 2016.
