Στο Κοντομαρί Χανίων έλαβε χώρα η πρώτη εκτέλεση άμαχου πληθυσμού από τα γερμανικά στρατεύματα των Ναζί στις 2 Ιουνίου 1941 και άνοιξε το χορό των εκτελέσεων και της απερίγραπτης φρίκης. Ειδικότερα, στην Ελλάδα το Μάιο του 1941, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η μοναδική περιοχή που δεν είχε κατακτηθεί από τους γερμανούς ήταν εκείνη, της Κρήτης. Η ΒΕΡΜΑΧΤ, οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις δηλαδή επιχείρησαν να προσεδαφιστούν στο Μάλεμε και την γύρω περιοχή.
Εκεί, οι Κρητικοί αντιστέκονται για την ελευθερία τους, γι αυτό το τρομερό δικαίωμα γραμμένο πάνω στο άρμα της θύελλας για ζωή. Οι Γερμανοί εξοργίζονται και ξεκινούν επιχειρήσεις φρίκης και απανθρωπιάς σε περιοχές του νομού Χανίων ως αντίποινα προκειμένου να μην πληγεί το γόητρο του φασιστικού καθεστώτος.
Το Κοντομαρί ήταν η πρώτη περιοχή που υπέστησε τις φονικές κυκλώσεις των στρατευμάτων κατοχής. Ήταν Δευτέρα μεσημέρι 2 του Ιούνη και στο όμορφο Κοντομαρί η άλλοτε μεσημεριάτικη γαλήνη έπαιρνε σιγά-σιγά το σχήμα ενός εφιάλτη, καθώς οι μπότες των Γερμανών στρατιωτών κύκλωναν το ειρηνικό τοπίο. Επικεφαλής του αγήματος των στρατιωτών, ο αιμοχαρής και απάνθρωπος ΧΟΡΣΤ ΤΡΕΜΠΕΣ. Εντολοδόχοι του, νεαροί Γερμανοί στρατιώτες, παιδιά με σκληρό βλέμμα και παγωμένο συναίσθημα.
Εικοσιτέσσερις ήταν. Και οι εικοσιτέσσερις στάθηκαν αγέρωχοι, περήφανοι και γενναίοι απέναντι στο θάνατο, απέναντι στο φασισμό. Οι εκτελεστές απομάκρυναν κάθε πιθανό θεατή της αποτρόπαιας πράξης τους και έστησαν δίπλα στις αιωνόβιες ελιές τους μελλοθάνατους.
Τα όπλα ξεκίνησαν να πυροβολούν ασταμάτητα. Είκοσι δύο χωριανοί έμειναν καταγής. Δύο από αυτούς κατάφεραν να τρέξουν μακριά λαβωμένοι. Ο ένας μόνο σώθηκε σαν από θαύμα.
Στα πλαίσια της Γερμανικής προπαγάνδας μαζί με τους εκτελεστές βρίσκονταν ένας φωτογράφος ως στρατιωτικός ανταποκριτής. Έτσι, τα βίαια γεγονότα αποτυπώθηκαν λεπτό προς λεπτό στο φακό της κάμερας. Οι φωτογραφίες αυτές βρέθηκαν στο αρχείο της ΒΕΡΜΑΧΤ και αποτυπώνουν το σθένος, την ανθρωπιά απέναντι στην κτηνωδία του θηρίου.
Οι φωτογραφίες θα υπενθυμίζουν την αγριότητα της φασιστικής Γερμανίας, που αγκίζει τα όρια της τρέλας.
Τα εγκλήματα του φασιστικού καθεστώτος της Γερμανίας έμειναν ατιμώρητα. Εκείνο που έμεινε στους Κρητικούς ήταν το ηθικό πλεονέκτημα όσων αγωνίστηκαν στο όνομα της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ομορφιάς και της αλήθειας. Γιατί ο κάθε άνθρωπός πρέπει να νιώθει το χτύπημα που δέχεται στο μάγουλο του ο οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος!
Σήμερα, 81 χρόνια αργότερα, το φάντασμα του φασισμού και του νεοναζισμού κυκλοφορεί στις κοινωνίες μας. Το κακό και κάθε αντιανθρώπινο ένστικτο ελλοχεύει χωρίς προφύλαξη, χωρίς ντροπή στις γειτονιές μας. Η κενότητα της εποχής, η έλλειψη μιας παιδείας που πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, ο ατομικισμός και η διάθεση για επικράτηση με κάθε τρόπο ενισχύουν στις σημερινές κοινωνίες τον εγωκεντρισμό και την εμφάνιση ακραίων αντιλήψεων.
Ας προσπαθήσουμε να αποτελέσουν οι ημέρες ιστορικής μνήμης έναν βασικό ερέθισμα για μια ουσιαστική και συνεχή συναισθηματική και πνευματική εμβάθυνση στην βίαιη συνθήκη του ναζισμού κι όχι μια στείρα ανάγνωση των γεγονότων. Η δυσκολία των καιρών δεν πρέπει να μειώνει το πάθος για μια πραγματικά ανθρώπινη ελευθερία.
Αθάνατη η μνήμη τους,
