Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία Eurostat, σε τριμηνιαία βάση η Ελλάδα γνώρισε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη από όλες τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, με το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (Α.Ε.Π.) να αυξάνεται κατά 1,4% έναντι του προηγούμενου (3ου) τριμήνου του 2022, ενώ συγκρινόμενο με το αντίστοιχο τέταρτο τρίμηνο του 2021 παρουσίασε αύξηση κατά 5,2%.
Στο διάγραμμα 1, φαίνεται ότι ακολουθούν στην ανάπτυξη την Ελλάδα, η Μάλτα με 1,2% και η Κύπρος με 1,1%, ενώ στον αντίποδα οι μεγαλύτερες μειώσεις στο ΑΕΠ καταγράφηκαν στην Πολωνία -2,4% και στην Εσθονία -1.6%. Να σημειωθεί ότι η Ευρωζώνη στο σύνολο της είδε το ΑΕΠ να μειώνεται οριακά κατά 0,1%, ως αποτέλεσμα αρνητικών επιδόσεων πολλών χωρών συμπεριλαμβανομένου σε αυτές και της Γερμανίας.
Σε ετήσια βάση για το 2022, η Ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε σημαντικά με ρυθμό ανάπτυξης που άγγιξε το 5,2%, με το Α.Ε.Π. να ανέρχεται σε 192,1 δις ευρώ έναντι 181,3 δις ευρώ το 2021, δείχνοντας την δυναμική της αλλά και τις αντοχές της. Το 2022 ήταν μια χρονιά που σημαδεύτηκε από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία από τη Ρωσία, ένας πόλεμος που έχει κλείσει έναν χρόνο συγκρούσεων και μαχών ενώ δυστυχώς ακόμα δεν φαίνεται ότι θα ολοκληρωθεί σύντομα.
Η έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, πυροδότησε την σημαντική αύξηση του πληθωρισμού σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, λόγω της ενεργειακής κρίσης καθώς υπήρχαν οι προϋποθέσεις έλλειψης φυσικού αερίου αλλά και αγαθών πρώτης ανάγκης στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Παρότι το διεθνές αρνητικό οικονομικό περιβάλλον η Ελλάδα ξεχώρισε και «στέφθηκε» πρωταθλήτρια, ενώ η ύφεση σκέπασε σχεδόν όλες τις χώρες της Ευρώπης. Να σημειώσουμε ότι οι προβλέψεις για την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας στις αρχές του 2022 και πριν την έναρξη του πολέμου ξεπερνούσαν τα διψήφια ποσοστά. Προφανώς το εξαιρετικό αυτό αποτέλεσμα δεν είναι τυχαίο, αλλά οφείλεται σε καίριες κινήσεις στρατηγικής που έγιναν από την Ελληνική Κυβέρνηση τα τελευταία τέσσερα χρόνια, όπως:
• Στις νέες επενδύσεις, που συνεχώς αυξάνονται
• Στις σημαντικές μεταρρυθμίσεις που έχουν εφαρμοστεί
• Στα κεφάλαια που εισρέουν από το Ταμείο Ανάκαμψης
• Στις υγιείς και ισχυρές πλέον ελληνικές τράπεζες
• Στην εξαιρετική απόδοση της τουριστικής βιομηχανίας
• Στην αναβάθμιση της χώρας σε ενεργειακό κόμβο της Ευρώπης
• Στη συνετή δημοσιονομική πολιτική
• Στα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα που αποτελούν «ασπίδα» ρευστότητας της οικονομίας
Οι προβλέψεις για την πορεία της οικονομίας σε Ευρώπη και Ελλάδα το 2023
Το 2023 είναι γεμάτο από προκλήσεις και η ανάπτυξη αποτελεί μία δύσκολη εξίσωση για τις Ευρωπαϊκές οικονομίες, ακόμα και αν φαίνεται να έχουν ξεπεράσει τον σκόπελο της ενεργειακής κρίσης του χειμώνα, εξαιτίας των υψηλών επιπέδων αποθήκευσης αλλά και του σχετικά ήπιου καιρού.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται, διατηρώντας τον πληθωρισμό υψηλό, αναγκάζοντας τις κεντρικές τράπεζες να προχωρήσουν σε μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων επιταχύνοντας την νομισματική σύσφιξη, προκαλώντας σοκ και δέος σε αγορές και οικονομίες. Αναμένεται περιορισμός στην ιδιωτική κατανάλωση και στις δαπάνες των νοικοκυριών λόγω της έκρηξης του κόστους της ενέργειας και των βασικών αγαθών, ενώ οι συνθήκες χρηματοδότησης και δανεισμού θα γίνουν ακόμα πιο δύσκολες. Η πρόσφατη κατάρρευση της Ελβετικής Τράπεζας Credit Suisse προκάλεσε νέους τριγμούς και ανασφάλεια στις αγορές και στο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, παρά τις άμεσες ενέργειες των Ελβετικών αρχών, ώστε να εξαγοραστεί από την UBS με γιγαντιαία κρατική ένεση ρευστότητας.
Σε όλο αυτό το αρνητικό διεθνές οικονομικό περιβάλλον, η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει άλλη μία δοκιμασία, τις επικείμενες εθνικές εκλογές. Στις συγκεκριμένες εκλογές δεν υπάρχουν οι φόβοι του παρελθόντος για στροφή σε μία αντιευρωπαϊκή πορεία, όπως το 2015. Υπάρχουν όμως ισχυρές ενδείξεις για μία χρονοβόρα εκλογική διαδικασία, καθώς στη πρώτη κάλπη με το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής είναι αδύνατον να προκύψει αυτοδύναμη κυβέρνηση, συνεπώς θα χρειαστεί η χώρα να πάει σε δεύτερη εκλογική αναμέτρηση. Αυτή η καθυστέρηση, με ένα παρατεταμένο τοξικό προεκλογικό κλίμα, θα προκαλέσει οικονομική αβεβαιότητα, χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής και στασιμότητα στις επενδύσεις έως ότου προκύψει και πάλι μία σταθερή κυβέρνηση στο τιμόνι της χώρας.
Τον παράγοντα «εκλογές» θα πρέπει να τον λάβουμε όλοι σοβαρά υπόψιν, ώστε να υπάρχει μεγάλη συμμετοχή, χωρίς χαλαρή ψήφο, με γνώμονα να εκλεγεί μία σταθερή κυβέρνηση, με πρωθυπουργό αυτόν που θα είναι ικανός ώστε να παραμείνει η Ελλάδα «πρωταθλήτρια» Ευρώπης έως το 2027!
*Ο Χάρης Παπαδάκης είναι φυσικός, διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης, Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων & Πρόβλεψης, ΜΠΔ
Αν είναι έτσι που τα γράφετε κύριε Παπαδάκη,πως η Ελλάδα χρωστά 410 δισεκατομμύρια;
Μήπως δεν μας τα λέτε καλά;