Η πρώτη μας συνάντηση με τον πρώην Αρχιεπίσκοπο Κρήτης τον σεβασμιότατο κύριο Ειρηναίο έγινε το 2013 στο πλαίσιο της παρουσίασης της εικαστικής συλλογής του αείμνηστου καλλιτέχνη της διασποράς Ευθυμίου Βαρλάμη, με θέμα το Άγιον Όρος, στην Βασιλική του Αγίου Μάρκου.
H έκθεση οργανώθηκε υπό την αιγίδα της Αρχιεπισκοπής Κρήτης και βέβαια ήταν ο Αρχιεπίσκοπος κύριος Ειρηναίος εκείνος που εξασφάλισε την συμμετοχή των τοπικών αρχών. Η παρουσίαση έγινε τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 2013. Η συλλογή ερχόταν από μία μεγάλη επιτυχημένη παρουσίαση στην κεντρική αίθουσα (Yehudi Menuhin) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς.
Ο Σεβασμιότατος κύριος Ειρηναίος με μεγάλη χαρά μας πρότεινε να μας φιλοξενήσει ( τους τρεις επιμελητές της έκθεσης) στο κτήριο της Αρχιεπισκοπής (απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Μηνά) στον δεύτερο όροφο. Υπήρχαν δύο δωμάτια που εξυπηρετούσαν προφανώς τέτοιες ανάγκες φιλοξενίας. Οι ώρες λειτουργίας της έκθεσης ήταν πολλές και υπήρχε ανάγκη ξενάγησης των πολλών επισκεπτών. Επίσης με την χαρακτηριστική του απλότητα ο Αρχιεπίσκοπος μας γνώρισε στις κυρίες που είχαν την ευθύνη της κουζίνας καθώς επίσης και στην αδερφή του την κυρία Βικτωρία και μας ζήτησε να νοιώθουμε σαν να ήμασταν στο σπίτι μας…! Κάθε μέρα το μεσημέρι τρώγαμε στο δωμάτιο δίπλα από την κουζίνα με τον Αρχιεπίσκοπο, μαζί με κάποιον ιερωμένο συνήθως ή και κάποιον επισκέπτη. Η ατμόσφαιρα στο τραπέζι θύμιζε έντονα τις τράπεζες στο Άγιον Όρος, χωρίς να υπάρχει το αυστηρό Αγιορείτικο τυπικό. Και τα εδέσματα μπορεί να ήταν πλούσια, αλλά πάντα με ένα μέτρο που όριζε την ιερότητα και την πνευματικότητα της τροφής. Ο σεβασμός και η λιτότητα που χαρακτήριζε την τροφή του προχωρούσε και στην αξιοποίηση κάθε υπολείμματος που κομποστοποιούσε για να χρησιμοποιήσει το χώμα στο μικρό φυτώριο στην ταράτσα του αρχιεπισκοπικού μεγάρου.
Οι κυρίες που φρόντιζαν το μαγείρεμα και το σερβίρισμα ένοιωθες ότι ήταν δασκαλεμένες να είναι μέσα στο πνεύμα όλης αυτής της ατμόσφαιρας.
Η έκθεση είχε τεράστια επιτυχία. Και από την μαζική προσέλευση του κόσμου, αλλά και από τις εντυπώσεις που προκάλεσε στους επισκέπτες. Εκ των υστέρων κατάλαβα ότι αυτό είχε να κάνει και με την ιδιαίτερη σχέση που έχει η Κρήτη με το Άγιο Όρος, αλλά και με την ιδιαίτερη σχέση που έχει η Κρήτη με την Μακεδονία.
Ο Αρχιεπίσκοπος σε όλη την διάρκεια της έκθεσης πάντα μας προσκαλούσε να τον ακολουθούμε σε κάθε είδους δραστηριότητα της Αρχιεπισκοπής είτε αυτό ήταν μία Θεία Λειτουργία, ή κάποιο πανηγύρι σε κάποιο χωριό, κάποιος εσπερινός ή ακόμα και κάποια επίσκεψη σε μοναστήρι και βέβαια στις εκπομπές που συνήθιζε να κάνει στο ραδιοφωνικό σταθμό.
Ήταν μία πραγματική αποκάλυψη για μένα. Γνώρισα ανθρώπους, μέρη, που με έκαναν να νοιώθω την Κρήτη, (δεύτερη) παρτίδα μου. Θα μπορούσα να γράψω ένα ολόκληρο βιβλίο για τις εμπειρίες αυτού του μήνα.
Όταν τελείωσε η έκθεση ήμουν ο τελευταίος που έμεινα στο Ηράκλειο να διεκπεραιώσω τις εκκρεμότητες από την οργάνωση της παρουσίασης. Την μέρα που θα έφευγα, ο Αρχιεπίσκοπος ζήτησε να με πάει ο ίδιος στο αεροδρόμιο. Ξαφνιάστηκα.
Τον ευχαρίστησα και του είπα ότι δεν χρειαζόταν γιατί είχα κανονίσει να πάω με το λεωφορείο. Είχα μάθει μάλιστα ότι είχε στάση ακριβώς απέναντι από την Αρχιεπισκοπή. Όμως αυτός επέμενε και δεν μπόρεσα να τον αποτρέψω. Οδηγούσε τότε ο διάκος του, ο οποίος ήταν καλόγερος από ένα μοναστήρι, με το όνομα Ειρηναίος.
Τον θυμάμαι γιατί ήταν πλήρως ταυτισμένος με την ταπεινότητα του Αρχιεπισκόπου. Όταν φτάσαμε στο αεροδρόμιο και βγήκαμε από το αυτοκίνητο, έσκυψα να φιλήσω το χέρι του και να τον ευχαριστήσω για ότι έκανε για εμάς.
Αυτός το απέφυγε ευγενικά και μου είπε ότι θα με συνοδεύσει μέχρι μέσα στην αίθουσα αναχωρήσεων. Και άλλη έκπληξη που δεν μπορούσα να αποφύγω. Τελικά πήγαμε μαζί στην αίθουσα και αφού έδωσα την αποσκευή μου, συνέχισε να κάθεται μαζί μου περιμένοντας να έρθει η ώρα για να μπω μέσα στην αίθουσα αναχωρήσεων. Δεν ήξερα πώς να αντιδράσω.
Του λέω αμήχανα: Δέσποτα, θέλω να σας ευχαριστήσω για όλα αυτά που κάνατε για εμάς όλο αυτό το διάστημα που ήμασταν εδώ στην Κρήτη.
Και αυτός με αυτό το χαρακτηριστικό του χαμόγελο και αυτή την αφοπλιστική του ταπεινότητα μου λέει: Παύλε δεν κάναμε τίποτα παραπάνω από το να μοιραστούμε μαζί σας τη ζωή μας, την καθημερινότητά μας.
Τα λόγια του αυτά έμειναν χαραγμένα μέσα μου και με απασχόλησαν.
Μέσα στον χρόνο συνειδητοποίησα ότι μπορεί να ακούγονται απλοϊκά, αλλά περιέχουν το βάθος και την αξία της έννοιας της Ελληνορθόδοξης φιλοξενίας.
Αυτό που συνειδητοποίησα και είμαι ευγνώμων στον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης τον κύριο Ειρηναίο, είναι ότι η Επιτομή της Φιλοξενίας είναι να μοιράζεσαι με τον καλεσμένο σου αυτό που είσαι, την πραγματικότητά σου, τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Αυτό βέβαια από την άλλη μπορούσε να το κάνει ο Σεβασμιότατος γιατί η ζωή του ήταν απόλυτα ταυτισμένη με τις αξίες της Ελληνορθόδοξης Πίστης μας. Τον διέπνεε (και είμαι βέβαιος ότι αυτό συνεχίζει να υπάρχει) αυτή η φλόγα η λαμπερή της Χριστιανικής διδασκαλίας σε κάθε στιγμή της καθημερινότητάς του.
Ήθελα να μοιραστώ δημόσια αυτή την εμπειρία που είχα την τύχη να έχω με τον ξεχωριστό αυτό άνθρωπο τον πρώηνΑρχιεπίσκοπο Κρήτης κύριο Ειρηναίο, γιατί πιστεύω ότι αυτή ξεπερνάει τα στενά όρια μίας προσωπικής σχέσης, κυρίως βέβαια από την πλευρά του Αρχιεπισκόπου κ.κ. Ειρηναίου και αναφέρεται σε αξίες και πληροφορίες που πάντα θα είναι πολύτιμες για να έχουμε μία υγιή και δημιουργική ζωή.
*Για το Πειραματικό Εργαστήρι Βεργίνας
Διάβασα αυτόν τον επικήδειο αργά, διαβάζοντας κάθε λέξη για να δω πού θα καταλήξει, γιατί ξεκίνησε χωρίς αυτό που ήθελε να πει ο συγγραφέας. Το τέλος με εξέπληξε και ήταν μια τέλεια κορύφωση, με τον Αρχιεπίσκοπο να τον συνοδεύει τον νεαρό μέχρι στο check counter. Συνήθως γίνεται το αντίθετο, ή μάλλον το αντίθετο γίνεται πάντα. Κι’ εγώ συνάντησα επίσης τον αείμνηστο αρχιεπίσκοπο Κρήτης Ειρηναίο σ’ αυτήν την έκθεση και εντυπωσιάστηκα από την ταπεινή συμπεριφορά του. Ήταν ένας καλός άνθρωπος. Μας λείπει.