Οι μαθητές της Πέμπτης τάξης του Δημοτικού Σχολείου Ναυστάθμου Κρήτης προσέγγισαν τα ιστορικά γεγονότα της Eνωσης της Κρήτης με την Ελλάδα με διάφορες δράσεις που έγιναν στην τάξη. Μετά από συζητήσεις σχετικά με το πότε η Κρήτη απελευθερώθηκε από τους Τούρκους σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα, οι μαθητές αναζήτησαν πηγές προκειμένου να ενημερωθούν. Διάβασαν κείμενα, παρακολούθησαν βίντεο και μελέτησαν φωτογραφίες της εποχής. Eγραψαν κείμενα με τα κυριότερα ιστορικά γεγονότα, αλλά εξέφρασαν και τα συναισθήματά τους για τους αγώνες των Κρητών. Η ιστορία μας δεν είναι απλές γραμμές σε κείμενα, ούτε απόμακρα γεγονότα που παρήλθαν. Είναι μέρος της ταυτότητάς μας. Και όπως λέει ο Ν. Καζαντζάκης στην “Ασκητική” του: «Η Κραυγή δεν είναι δική σου. Δε μιλάς εσύ, μιλούν αρίφνητοι πρόγονοι με το στόμα σου. Δεν πεθυμάς εσύ, πεθυμούν αρίφνητες γενεές απόγονοι με την καρδιά σου. Οι νεκροί σου δεν κείτουνται στο χώμα. Γένηκαν πουλιά, δέντρα, αγέρας. Κάθεσαι στον ίσκιο τους, θρέφεσαι με τη σάρκα τους, αναπνές το χνότο τους. Γένηκαν Ιδέες και πάθη, κι ορίζουν τη βουλή σου και την πράξη…..»
Η δασκάλα της τάξης,
Σταυρούλα Λαδά
Σημείωση: Ὁταν υπάρχουν δἀσκαλοι, όπως τη Σταυρούλα Λαδἀ, μπορώ να δηλώνω αισιόδοξος για το μέλλον.
Ευλογία για τον Παιδότοπο η συνεργασία μας. Να σε χαίρονται οι μαθητές σου και να τους χαίρεσαι, Σταυρούλα!
Αυτό για να συνοδεύσω τις ευχές μου προς όλους τους όπου γης Κρητικούς, Και να μην ξεχνάμε ότι “Ενωσις ή Θάνατος” ήταν το σύνθημα των αγώνων για Λευτεριά που έκαναν οι πρόγονοί μας…
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
δάσκαλος
Οι Κρητικοί μετά την κυριαρχία του νησιού από τους Τούρκους περνούσαν πολύ δύσκολα, διότι οι κατακτητές επέβαλαν σκληρά μέτρα. Η Κρήτη από το 1770 άρχισε να πολεμάει τους Τούρκους. Η πρώτη εξέγερση ξεκίνησε στα Σφακιά με αρχηγό το Δασκαλογιάννη. Δυστυχώς η επανάσταση απέτυχε. Μετά από 50 περίπου χρόνια, το 1821, οι Κρητικοί επαναστατούν ξανά, αλλά με μεγάλη δυσκολία γιατί οι Τούρκοι εμποδίζουν τον εφοδιασμό του νησιού με όπλα.
Η επανάσταση κηρύχτηκε στις 15 Απριλίου στο χωριό Λούλος των Κεραμειών. Με το πρωτόκολλο του Λονδίνου η Κρήτη παραμένει υποδουλωμένη.
Λουκάς Καραστεργίου,
Γεωργία Κοκκότη, Γιάννης Μελισσουργάκης
«Νιώθω θαυμασμό που οι πρόγονοί μας αγωνίστηκαν τόσα χρόνια για να ενωθεί η Κρήτη με τη μητέρα Ελλάδα. Ολοι έχουμε ως παράδειγμα τη γενναιότητά τους και την πίστη τους στην πατρίδα».
Φίλιππος Κακοταρίτης
***
«Χαίρομαι που οι Κρητικοί πολέμησαν τόσο γενναία. Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη που οι Κρητικοί ήθελαν να ενωθούν με την Ελλάδα διότι αυτό το σημαντικό κομμάτι είναι μέρος της χώρας μας».
Λουκάς Καραστεργίου
***
«Σκέφτομαι πόσο δύσκολα πέρασαν οι Κρητικοί και πραγματικά συγκινούμαι πολύ. Νιώθω θαυμασμό για τον ηρωισμό και τη γενναιότητά τους».
Λυδία Καρυωτάκη
***
«Η Ενωση της Κρήτης με την Ελλάδα με κάνει υπερήφανο γιατί οι κόποι των προγόνων μου ανταμείφθηκαν».
Ακης Μητάκος
***
Νιώθω συγκίνηση γιατί είμαι Κρητικιά και η Κρήτη είναι ελληνική, ούτε ενετική, ούτε τουρκική. Είμαι μια Ελληνίδα Κρητικιά!»
Γεωργία Κοκκότη
***
«Χαίρομαι που οι Κρήτες είναι τολμηροί, δυναμικοί και θαρραλέοι! Χαίρομαι που’ μαι Κρητικός!».
Γιάννης Μελισσουργάκης
***
«Νιώθω θαυμασμό για τη γενναιότητα των ηρώων που πολεμούσαν χωρίς φόβο και δισταγμό. Επίσης νιώθω υπερηφάνεια γιατί ζω σ’ αυτόν τον πανέμορφο τόπο που αγωνίστηκαν και έζησαν πολύ σπουδαίοι άνθρωποι. Θεωρώ τους Κρητικούς παράδειγμα γενναιότητας και ανδρείας».
Γεωργία Βλάχου
***
«Είμαι Κρητικιά και είμαι περήφανη για τους προγόνους μου που πολέμησαν σκληρά για να ενωθούν με τη μητέρα Ελλάδα».
Μαρία Καρυωτάκη
***
«Οταν σκέφτομαι τους αγώνες των Κρητών αισθάνομαι θαυμασμό και ευγνωμοσύνη».
Δημήτρης Βαγιόκας
***
«Νιώθω θαυμασμό για τον ηρωισμό, την επιμονή και τη γενναιότητα των Κρητικών».
Ευαγγελία Δημητρουλάκη
Οι Κρητικοί έκαναν πολλές εξεγέρσεις προκειμένου να αποκτήσουν την ελευθερία τους, όπως το 1833 και το 1841. Το αποκορύφωμα ήταν η Κρητική Επανάσταση το 1866-1869. Το 1866 η επαναστατική συνέλευση ζήτησε δικαιότερη μεταχείριση προς τους χριστιανούς και ένωση με την Ελλάδα. Στην επανάσταση πρωτοστάτησαν οι Χ.Μ. Γιάνναρης, Κων. Κριάρης, Μιχ. Κόρακας, Ζυμβρακάκης και Κορωναίος. Το σημαντικότερο γεγονός ήταν η ανατίναξη της Μονής του Αρκαδίου με 300 ενόπλους, 600 γυναικόπαιδα και αρκετούς Τούρκους. Η θυσία του Αρκαδίου συγκίνησε όλη την Ευρώπη. Το 1867 ο Οργανικός Νόμος έδωσε ημιαυτονομία και περισσότερα δικαιώματα, αλλά οι Κρήτες την απέρριψαν και συνέχισαν τις επαναστάσεις. Με την υπογραφή της Σύμβασης της Χαλέπας το 1878 ορίζεται γενικός διοικητής της Κρήτης χριστιανός, τα δύο τρίτα στις συνελεύσεις θα είναι Έλληνες, ιδρύεται η Κρητική χωροφυλακή, φιλολογικοί σύλλογοι και εκδίδονται εφημερίδες.
Ακης Μητάκος, Μαρία Καρυωτάκη,
Γιώργος Γαλάκος
Το 1910 ο Βενιζέλος εκλέγεται πρωθυπουργός της Ελλάδας. Η ένωση δεν έρχεται ακόμη. Η Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα πραγματοποιείται στα τέλη των 2 Βαλκανικών πολέμων, επίσημα, με την ύψωση της ελληνικής σημαίας από τους αγωνιστές Αναγνώστη Μάντακα και Χατζημιχάλη Γιάνναρη στο φρούριο Φιρκά στα Χανιά, την 1η Δεκεμβρίου 1913, όπου παραβρέθηκαν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος.
Λυδία Καρυωτάκη,
Δημήτρης Βαγιόκας
Το 1897 οι Τούρκοι πραγματοποιούν άγριες σφαγές στο Ηράκλειο, στο Ρέθυμνο αλλά και στα Χανιά στην Τριμάρτυρη. Οι “Μεγάλες Δυνάμεις” δημιούργησαν μια ουδέτερη ζώνη ανάμεσα στους Κρήτες και στους Τούρκους. Επέπλευσαν και τα πλοία τους στα Χανιά. Μια οβίδα έσπασε τον ιστό της σημαίας στο Ακρωτήρι. Ο Κρητικός Σπύρος Καγιαλεδάκης ή Καγιαλές έγινε ο ίδιος το κοντάρι, κρατώντας με το σώμα του την ελληνική σημαία. Προκαλείται πάλι το κοινό αίσθημα στην Ευρώπη. Οι Ευρωπαίοι πρότειναν την αυτονομία της Κρήτης, αλλά οι Κρήτες απάντησαν ότι δε δέχονται αυτονομία, παρά μόνο την ένωση με την Ελλάδα.
Το 1898 οι Τούρκοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Κρήτη.
Ευαγγελία Δημητρουλάκη,
Αντώνης Γιοβάνης, Γεωργία Βλάχου
Οι “Μεγάλες Δυνάμεις” υπέδειξαν να αναλάβει τη διακυβέρνηση της Κρήτης ο γιος του βασιλιά της Ελλάδας, τον πρίγκιπα Γεώργιο. Το 1988 δημοσιεύεται το πρώτο Σύνταγμα της Κρητικής Πολιτείας. Το 1901 προκύπτει διαφωνία ανάμεσα σε αυτόν και τον υπουργό Δικαιοσύνης Ελευθέριο Βενιζέλο. Το θέμα ήταν η ένωση με την Ελλάδα. Το 1905 γίνεται το Κίμημα του Θερίσου στα Χανιά, όπου πρωτοστατεί ο Βενιζέλος, ζητώντας την ένωση. Ο πρίγκιπας Γεώργιος αποχωρεί, η ένωση όμως δεν πραγματοποιείται ακόμη.
Νικόλας Νάκης,
Λουκάς Καραστεργίου
