Γυναικείο αξεσουάρ, απαραίτητο για κάποιες, καταπιεστικό για κάποιες άλλες, ο στηθόδεσµος έχει µακρά και ενδιαφέρουσα ιστορία. Σήµερα υπάρχει µια απίστευτη βιοµηχανιά πολλών δισεκατοµµυρίων που σχετίζεται µε τα σουτιέν –χιλιάδες χρώµατα, σχέδια, υφάσµατα, υλικά, σχήµατα- κυκλοφορούν στην παγκόσµια αγορά. Στην πορεία της ιστορίας, τα σουτιέν περάσαν διάφορες «περιπέτειες», υπέστησαν «µεταµορφώσεις» και συνδέθηκαν µε διάφορους µύθους. «Κάηκαν» στην… πυρά, έγιναν σύµβολο, αγαπήθηκαν και µισήθηκαν. Σήµερα θα δούµε παρέα διάφορες ιστορίες που αφορούν στο πλέον δηµοφιλές γυναικείο αξεσουάρ.
Αρχαιότητα και σέξι µπούστο!
Ο γυναικείος στηθόδεσµος πρωτοφορέθηκε στην αρχαιότητα. ∆εν έµοιαζε φυσικά καθόλου µε αυτό που σήµερα γνωρίζουµε ως σουτιέν. Φαίνεται όµως πως από τότε οι γυναίκες έψαχναν τρόπους να κινούνται άνετα (και µε υποστήριξη) στην καθηµερινότητά τους και έτσι, κοµµάτια ύφασµα έπαιξαν τον ρόλο πρωτόγονου σουτιέν. Στην αρχαία Ελλάδα υπάρχουν απεικονίσεις γυναικών που φορουσαν κοσµήµατα διαγωνίως του στήθους, τα οποία λειτουργούσαν υποστηρικτικά, ενώ πασίγνωστα είναι τα γυµνόστηθα αγαλµατίδια γυναικών που µοιάζουν σαν να φορούν ένα είδος κορσέ.
Ο Μεσαίωνας και τα αυστηρά ρούχα
Ο Μεσαίωνας ήθελε τις γυναίκες να φορούν βαριά υφάσµατα, φαρδιά ρούχα και καθόλου ντεκολτέ. Ωστόσο, τα έργα τέχνης της εποχής απεικονίζουν το γυναικείο στήθος στητό σαν να υποστηρίζεται από κάποιο αθέατο εσώρουχο. Το εντυπωσιακό είναι πως πριν από µερικά χρόνια, αποδείχτηκε µε ευρήµατα πως οι γυναίκες τον Μεσαίωνα όντως φόραγαν σουτιέν. Αρχαιολόγοι από το Πανεπιστήµιο του Ινσµπρουκ στην Αυστρία ανακάλυψαν σε κάστρο της περιοχής µεσαιωνικά εσώρουχα. Ανάµεσα στα ευρήµατα ήταν και τέσσερα γυναικεία σουτιέν που χρονολογούνταν µεταξύ 1440 και 1485. Τα σουτιέν έµοιαζαν πολύ µε τα σηµερινά, και ηταν φτιαγµένα από λινό ύφασµα, διακοσµηµένα µε δαντέλα. Κάτι που σηµαίνει πως εκτός από τη χρηστική τους υπόσταση, είχαν και αισθητική. Επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζει πως εκείνη την εποχή οι γυναίκες δεν φορούσαν εσώρουχο κάτω από τις φούστες τους. Αυτό ήταν προνόµιο των ανδρών!
Αναγέννηση και αβυσσαλέα ντεκολτέ
Λεπτή µέση και υπερτονισµένο στήθος! Καλωσορίσατε στην εποχή του κορσέ. Ο (επίσηµος) προκάτοχος του σηµερινού σουτιέν ήταν ο (καθόλου βολικος) κορσές. Εσφιγγε τη µέση σε βαθµό βασανιστηρίου, το στήθος καλυπτόταν από ένα ελαφρύ ύφασµα και τα ντεκολτέ ήταν αβυσσαλέα. Λέγεται πως ο κορσές δηµιουργήθηκε την εποχή της Αικατερίνης των Μεδίκων, η οποία είχε απαγορέψει µε νόµο (!) τη µέση που δεν ξεχώριζε από το υπόλοιπο σώµα!!! Η εν λόγω απαγόρευση έγινε το 1550 πυροδοτώντας την ανάδυση του θρυλικού πλέον κορσέ.
19ος αιώνας και µια πρακτική Γαλλίδα
Την ιδέα να τοποθετήσει και ένα πάνω µέρος στον κορσέ, είχε η Γαλλίδα Ερµιν Καντόλ, η οποία δηµιούργησε ένα υφασµάτινο εσώρουχο που έδενε µε τιράντες στους ώµους. Το σύγχρονο σουτιέν ήταν πλέον γεγονός. Στις αρχές του 20ου αιώνα, το πάνω µέρος του κορσέ πωλούνταν και αυτόνοµα, µε τη λέξη “brassiere” (σ.σ: σουτιέν, στα γαλλικά) να εισάγεται στο vogue. «Πατέρας» του σουτιέν του 20ου αιώνα, θεωρείται ο Γάλλος Πολ Ποαρέ. Από εκεί και πέρα, τα πράγµατα εξελίσσονται εξαιρετικά γρήγορα. Λίγα χρόνια αργότερα η λέξη µπαίνει επίσηµα και στο αγγλικό λεξικό της Οξφόρδης και το 1914, µια γυναίκα, η Μέρι Τζέικοµπ κατοχυρώνει επισήµως την πατέντα στην Αµερική. Την πατέντα αγόρασε σχεδόν αµέσως µια εταιρία που έφτιαχνε εσώρουχα πληρώνοντας 1500 δολάρια. Σε λιγότερο από χρόνο, τα κέρδη της εταιρίας άγγιζαν τα 15 εκατοµµύρια!
Ο όρος cup size καθιερώθηκε επίσηµα το 1935 και από τότε, η βιοµηχανία των σουτιέν δεν σταµάτησε να δηµιουργεί εσώρουχα χρησιµοποιώντας κάθε είδους ύφασµα, δαντέλες, στρας, πολύτιµους λίθους (!) ακόµα και παράδοξα σχήµατα (όλοι θυµόµαστε τα σουτιέν που φορούσε η Μαντόνα τη δεκαετία του ΄90, δηµιουργίες του Γάλλου σχεδιαστή Γκοτιέ).
Ο µύθος των καµµένων σουτιέν
Στην πορεία της ιστορίας πέρασε από στόµα σε στόµα (αλλά και ως δηµοσίευµα σε εφηµερίδες) ότι φεµινίστριες έκαψαν –σε ένδειξη διαµαρτυρίας- τα σουτιέν τους στην Αµερική, το ’68. Η (αληθινή) ιστορία έχει ως εξής: φεµινίστριες στις ΗΠΑ, θέλοντας να διαµαρτυρηθούν για τον υποβιβασµό της γυναίκας µέσω των καλλιστείων και των στερεοτύπων που τις ήθελαν «αψεγάδιαστες» κάθε στιγµή, προχώρησαν σε διαδήλωση έξω από το κτίριο όπου γίνονταν τα καλλιστεία Miss America. Ωστόσο είχαν ρητή απαγόρευση από τις αρχές να προκαλέσουν οποιαδήποτε φθορά (και άρα να ανάψουν φωτιές). Οι διαδηλώτριες είχαν πανό και γεµισαν έναν κάδο σκουπιδιών µε όλα τα αντικείµενα που θεωρούσαν πως «καταπιέζουν» τις γυναίκες: καλσόν, καλλυντικά, κορσέδες και σουτιέν φθγουράριζαν στον κάδο και φωτογραφήθηκαν από τους ρεπόρτερ που κάλυπταν το γεγονός. Μια ρεπόρτερ της New York Post λοιπόν, τιτλοφόρησε το άρθρο της µεταφορικά «Bra Burners and Miss America» (σ.σ: σε ελεύθερη µετάφραση: οι εµπρηστές των σουτιέν και η Μις Αµέρικα). Άλλος δηµοσιογράφος µικρής τοπικής εφηµερίδας, θεώρησε πως ο τίτλος είναι ρεαλιστικός και δηµοσίευσε την είδηση γράφοντας πως τα αντικείµενα στον κάδο όντως κάηκαν. Η αρχή είχε γίνει και ουσιαστικά µέσα από τον Τύπο, ο µύθος κυκλοφόρησε γρήγορα µε την αλήθεια και το ψέµα να µπερδεύονται. Το αποτέλεσµα ήταν η ταύτιση του φεµινιστικού κινήµατος µε το κάψιµο των σουτιέν.
∆ιαβάστε περισσότερα στα
www.britannica.com/topic/brassiere
https://en.wikipedia.org/wiki/Bra
