Mε αφορμή την υπό διαμόρφωση “Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξης 2021”, η χώρα αναζητά παραγωγικό προσανατολισμό, τρόπους να στηρίξει την ελληνική επιχειρηματικότητα και μηχανισμούς προσέλκυσης επενδύσεων.
Ωστόσο, λόγω της υψηλής τεχνικότητας αλλά και των ετερόκλητων συμφερόντων γύρω από την οργάνωση του χώρου στην Ελληνική επικράτεια, το έλλειμμα χωρικού σχεδιασμού, όπως αποτυπώνεται στις πολλές Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις (ΑΒΣ) και τις διάσπαρτες εγκαταστάσεις των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ανά την επικράτεια, παραμένει χαμηλά στις πολιτικές προτεραιότητες. Κινδυνεύει έτσι η χώρα μας, έχοντας χάσει στο παρελθόν την ευκαιρία ανάπτυξης δυναμικών βιομηχανικών περιοχών (πόλων καινοτομίας και επιχειρηματικών συνεργασιών) και στήριξης της επενδυτικής και επιχειρηματικής στρατηγικής της, να πράξει το ίδιο και σήμερα. Η στροφή της οικονομίας στη μεταποίηση προϋποθέτει ότι πρέπει να μπει τάξη και προβλεψιμότητα στο χωρικό σχεδιασμό, παρέχοντας ταυτόχρονα, δραστικά κίνητρα υπέρ της επενδυτικής δραστηριότητας εντός των υφιστάμενων αλλά και νέων οργανωμένων επιχειρηματικών υποδοχέων. Τα κίνητρα αυτά θα πρέπει να έχουν ως στόχο την πολεοδομική οργάνωση και εξυγίανση των περιοχών ΑΒΣ, τόσο στα παραδοσιακά παραγωγικά κέντρα (Αττικο-βοιωτία και Θεσσαλονίκη), όσο και κυρίως στην περιφέρεια. Μια τέτοια πολιτική θα άρει, πέραν των άλλων, τις εύλογες επιφυλάξεις αρκετών επιχειρήσεων που για οικονομικούς κυρίως λόγους βλέπουν με σκεπτικισμό τη σκοπιμότητα ύπαρξης επιχειρηματικών πάρκων. Ειδικά σε μια οικονομία όπως η δική μας, με ισχυρή παρουσία μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, η ενθάρρυνση οργανωμένων επιχειρηματικών συγκεντρώσεων γύρω από δραστηριότητες που δημιουργούν προϊοντικές αλυσίδες αξίας είναι καθοριστικός παράγοντας για την επιδιωκόμενη αλλαγή αναπτυξιακού προτύπου. Και αυτό διότι μόνον έτσι θα μπορέσουν να αναπτυχθούν οι επιθυμητές συνέργειες που θα οδηγήσουν σε οικονομίες κλίμακας, μεταφορά καινοτομίας, περισσότερη εξωστρέφεια και άρα πιο ανταγωνιστική μεταποίηση για όλα τα μεγέθη επιχειρήσεων. Η εξυγίανση των περιοχών που υπάρχουν σήμερα, η χωροθέτηση των υποδοχέων μεμονωμένης μεγάλης μονάδας και η εγκατάσταση σε σύγχρονες και διασυνδεδεμένες περιοχές σε όλη την επικράτεια αποτελούν μονόδρομο για την αποκατάσταση της παραγωγικής δυναμικής της οικονομίας, την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και μεταποίησης, την καταπολέμηση της ανεργίας και των περιφερειακών ανισοτήτων, την προστασία του περιβάλλοντος, την τόνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και την προσέλκυση επενδύσεων. Είμαστε πεπεισμένοι ότι το Επιχειρηματικό Πάρκο αποτελεί μονόδρομο για την αντιμετώπιση και επίλυση των προβλημάτων του επιχειρηματικού κλάδου αλλά και των κοινωνικών αδιεξόδων που έχουν δημιουργηθεί από την χωρίς όρους εγκατάσταση και λειτουργία οχλουσών επιχειρήσεων (συγκρούσεις χρήσεων γης, άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις, υποβάθμιση περιβάλλοντος, οχλούσες δραστηριότητες εντός αστικού ιστού κ.α.). Το Επιχειρηματικό Πάρκο είναι μία πολεοδομημένη έκταση, με έργα υποδομής και όρους δόμησης εντός σχεδίου, στην οποία μπορούν να εγκατασταθούν με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους όλες οι επιχειρήσεις του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Ωστόσο είναι απαραίτητη και αναγκαία η ενεργοποίηση και υποστήριξη του εγχειρήματος από την επιχειρηματική κοινότητα, έτσι ώστε το Επιχειρηματικό Πάρκο να βασιστεί σε στέρεες δομές για τη διασφάλιση της επιτυχημένης έναρξης και ολοκλήρωσής του. Με την δημιουργία του Επιχειρηματικού Πάρκου αυξάνεται κατακόρυφα η αξία γης από την εγκατάσταση επιχειρήσεων στην περιοχή. Έτσι σύντομα οι ιδιοκτήτες γης στην περιοχή θα βρεθούν μπροστά σε νέα δεδομένα, αφού η επιχειρούμενη εγκατάσταση του επιχειρηματικού πάρκου σε εκτάσεις περιμετρικά του χωριού αναμένεται να αυξήσει σημαντικά την αξία των αγροτεμαχίων τους. Σε ότι αφορά τα Χανιά η απόφαση της δημιουργίας του Πάρκου πάρθηκε περίπου 7-8 χρόνια πριν αφού ανέλυσε όλα τα δεδομένα σχετικά με τη δημιουργία ενός οργανωμένου υποδοχέα παραγωγικής δραστηριότητας στα Χανιά κάτι που θα έπρεπε να γίνει τουλάχιστον μία δεκαετία νωρίτερα. Το 2019 εκπνέει η πρώτη προθεσμία απομάκρυνσης των μεταποιητικών επιχειρήσεων από το κέντρο. Ίσως υπάρξει κάποια πίστωση χρόνου όμως το έργο πρέπει να γίνει. Είναι μία υποδομή που θα έπρεπε να υπάρχει στο νησί πολύ καιρό πριν. Είναι ανάγκη να μπει μπροστά πλέον η ιδιωτική πρωτοβουλία. Και φυσικά και η αυτοδιοίκηση με την δέσμευση και ένταξη στον προγραμματισμό και την χρηματοδότηση όλων των αναγκαίων-κατ αρχήν- οδικών έργων, που θα συνδέουν την περιοχή αυτή τόσο με το ήδη υπάρχον βιοτεχνικό πάρκο μέσω των Τσικαλαριών και την παράκαμψη της πόλης βραχυπρόθεσμα, όσο και με την εθνική οδό Χανίων-Ρεθύμνου, το λιμάνι και το αεροδρόμιο, αλλά και τον ΒΟΑΚ μακροπρόθεσμα.
*Ο Νίκος Μουντάκης είναι δ/ντής Επιχειρηματικού Πάρκου Χανίων