Στον προϋπολογισµό της ΕΕ που εγκρίθηκε πριν λίγες µέρες έχει ληφθεί µέριµνα για τη χορήγηση άνω των 4,5 δις € κονδύλια για τις δράσεις υπέρ των Ευρωπαϊκών Στρατηγικών Επενδύσεων. Πρόκειται για τις επενδυτικές πρωτοβουλίες που ενθαρρύνει ή χρηµατοδοτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) µε στόχο την προώθηση της οικονοµικής ανάπτυξης, της καινοτοµίας, της απασχόλησης και της βιώσιµης ανάπτυξης στις χώρες-µέλη της. Συχνά, αυτές οι επενδύσεις πραγµατοποιούνται µέσω εργαλείων, ταµείων ή προγραµµάτων που έχουν σχεδιαστεί για να προσελκύσουν δηµόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε στρατηγικούς τοµείς. Στα πλαίσια της νέας σειράς άρθρων «ΜΑΘΕ ΚΑΙ ΕΠΕΝ∆ΥΣΕ» εντάσσουµε την προσπάθεια έγκαιρης και έγκυρης ενηµέρωσης των αναγνωστών µας για τις ευκαιρίες που υπάρχουν για τη εκταµίευση ποσών από τον προϋπολογισµό της ΕΕ. Όλες οι ευκαιρίες αυτές περιλαµβάνονται στον Ο∆ΗΓΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε. που προγραµµατίζουµε για τις αρχές Φεβρουαρίου 2025.
Ο ορισµός των στρατηγικών ευρωπαϊκών επενδύσεων αφορά τις επενδύσεις σε στοχευµένες χρηµατοδοτικές δεσµεύσεις, οι οποίες συχνά συντονίζονται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), για τη στήριξη τοµέων και έργων που θεωρούνται ουσιώδη για την ανταγωνιστικότητα, την ανθεκτικότητα και τη στρατηγική αυτονοµία της Ευρώπης.
Οι επενδύσεις αυτές αποσκοπούν στην ενίσχυση των υποδοµών, των τεχνολογικών και βιοµηχανικών ικανοτήτων, καθώς και της οικονοµικής κυριαρχίας σε τοµείς προτεραιότητας.
Οι στόχοι των επενδύσεων πρέπει να συµβάλλουν στην ενίσχυση της στρατηγικής αυτονοµίας, κυρίως:
Μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τρίτες χώρες, ιδίως σε κρίσιµους τοµείς (ενέργεια, τεχνολογία, άµυνα κ.λπ.).
Τόνωση της ανταγωνιστικότητας: Στήριξη βασικών τοµέων για τη διατήρηση της ηγετικής θέσης της Ευρώπης σε καινοτόµους τοµείς.
∆ιευκόλυνση της πράσινης και ψηφιακής µετάβασης: Χρηµατοδότηση έργων που σχετίζονται µε τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, την ψηφιοποίηση και τις πράσινες υποδοµές.
Ενίσχυση της ευρωπαϊκής συνοχής: Εξασφάλιση ότι τα κράτη µέλη και οι περιφέρειες επωφελούνται από την ισόρροπη ανάπτυξη.
Οι επενδύσεις αυτές πρέπει να αφορούν τους ακόλουθους τοµείς προτεραιότητας:
Ψηφιακές τεχνολογίες: Τεχνητή νοηµοσύνη, ηµιαγωγοί, κυβερνοασφάλεια.
Ενεργειακή µετάβαση: Ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, υδρογόνο, έξυπνα δίκτυα.
Υγεία: Παραγωγή εµβολίων, βιοϊατρική έρευνα.
Άµυνα και Ασφάλεια: Στρατιωτικές Τεχνολογικές ∆υνατότητες.
Υποδοµές: Βιώσιµα δίκτυα µεταφορών και επικοινωνιών.
Όσον αφορά τους µηχανισµούς χρηµατοδότησης, συνοπτικά αναφέρουµε τους ακόλουθους:
Ευρωπαϊκό Ταµείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ): αναπόσπαστο µέρος του επενδυτικού σχεδίου για την Ευρώπη (σχέδιο Γιούνκερ), το οποίο αποσκοπεί στην κινητοποίηση δηµόσιας και ιδιωτικής χρηµατοδότησης.
«Ορίζων Ευρώπη»: Πρόγραµµα αφιερωµένο στην έρευνα και την καινοτοµία.
NextGenerationEU: Προσωρινό µέσο για την ανάκαµψη µετά την COVID-19, µε ιδιαίτερη έµφαση στην ανθεκτικότητα.
InvestEU: Στήριξη επενδύσεων σε έργα µε υψηλό κοινωνικό, οικολογικό και οικονοµικό αντίκτυπο.
Οι πρωτοβουλίες αυτές αποτελούν µέρος της κοινής επιθυµίας των κρατών µελών να τοποθετήσουν την Ευρώπη ως ανταγωνιστικό και αυτόνοµο παγκόσµιο παράγοντα σε ένα γεωπολιτικό πλαίσιο που χαρακτηρίζεται από αυξανόµενες οικονοµικές και τεχνολογικές προκλήσεις.
Υπενθυµίζουµε ότι περί τα µέσα Σεπτεµβρίου δηµοσιεύαµε άρθρο µας για την έκθεση Ντράγκι, στην οποία φαίνεται ότι απαιτούνται µαζικές κυβερνητικές και ιδιωτικές επενδύσεις, αξίας τουλάχιστον 800 δισ. ευρώ ετησίως, προκειµένου η Ευρώπη να καλύψει τη διαφορά µε την Κίνα και τις Ηνωµένες Πολιτείες,
Στα κύρια Χαρακτηριστικά των επενδύσεων αυτών αναφέρονται οι στρατηγικοί τοµείς:
Ενέργεια (ανανεώσιµες πηγές, αποθήκευση ενέργειας).
Τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών.
Υποδοµές (µεταφορές, δίκτυα υψηλής ταχύτητας).
Έρευνα και ανάπτυξη (R&D).
Περιβάλλον και κλιµατική αλλαγή.
Όσον αφορά τα χρηµατοδοτικά Εργαλεία που χρησιµοποιούνται για τη χρηµατοδότηση των στρατηγικών αυτών επενδύσεων, αυτά είναι τα ακόλουθα
Το Ευρωπαϊκό Ταµείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), που ιδρύθηκε στο πλαίσιο του σχεδίου Γιούνκερ, παρέχει εγγυήσεις για τη στήριξη επενδυτικών έργων.
Τα ∆ιαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταµεία της ΕΕ (π.χ. ΕΣΠΑ) στηρίζουν περιφερειακές αναπτυξιακές δράσεις.
Το InvestEU, το οποίο διαδέχθηκε το ΕΤΣΕ, συνδυάζει δηµόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις µε εγγυήσεις της ΕΕ.
Στους στόχους των επενδύσεων αυτών εντάσσονται κυρίως η δηµιουργία θέσεων εργασίας, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης στην παγκόσµια αγορά, η βιώσιµη ανάπτυξη µε έµφαση στις πράσινες και ψηφιακές πολιτικές και η εξισορρόπηση περιφερειακών ανισοτήτων. Τονίζεται ιδιαίτερα ότι οι στρατηγικές επενδύσεις προωθούν τη συνεργασία µεταξύ κυβερνήσεων, εταιρειών και οργανισµών, αξιοποιώντας τη µόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων µέσω της δηµόσιας χρηµατοδότησης.
Οι στρατηγικές ευρωπαϊκές επενδύσεις πρέπει να απασχολήσουν τους επιχειρηµατίες στη χώρα µας, ανεξαρτήτως µεγέθους, ακόµη και οι µικροί επιχειρηµατίες µπορούν να ωφεληθούν από το κοινοτικό αυτό πρόγραµµα. Για το λόγο αυτό αναφέρουµε µερικά παραδείγµατα δράσεων που µπορούν να απασχολήσουν ους ενδιαφερόµενους φορείς στη χώρα µας, νοµικά και φυσικά πρόσωπα.
Ανάπτυξη δικτύων 5G.
Κατασκευή υποδοµών για ηλεκτροκίνητα οχήµατα.
Έργα κυκλικής οικονοµίας για τη διαχείριση αποβλήτων.
Χρηµατοδότηση startups στον τοµέα της τεχνολογίας.
Στον Ο∆ΗΓΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε. που επιµελούµαστε θα βρουν οι ενδιαφερόµενοι όλες τις λεπτοµέρειες και το θεσµικό πλαίσιο που θα κληθούν να διατρέξουν δτην περίπτωση αναζήτησης πόρων για την υλοποίηση των σχεδίων τους.
