Μέσα στο κλίμα του εορτασμού της Μάχης της Κρήτης, έλαβα το υπέροχο βιβλίο της εκλεκτής συγγραφέως και ευαίσθητης χαρισματικής ψυχής κ. Ευαγγελίας Νικολακάκη – Μανιουδάκη, με τον πετυχημένο και εκφραστικό τίτλο «Οι εραστές της Λευτεριάς». Ένας καλαίσθητος και πολυσέλιδος (690 σελίδες!) τόμος, γεμάτος φιλοπατριωτισμό και πλούσιος σε ιστορική αφήγηση με κέντρο τον άσβηστο πόθο της Λευτεριάς. Η ταλαντούχος πυρφόρος συγγραφέας, αξιοτίμητη και αξιοσέβαστη κα Ευαγγελία, παιδιόθεν φιλόπατρις και εθνικά υπερήφανη, αναπνέουσα το άρωμα της φύσης και των ηρώων και ιστορικών Κεραμειών, με γενέτειρα τους Κάμπους.
Έτσι μεγάλωσε, έτσι έγινε σύζυγος, μητέρα και γιαγιά και έτσι συνεχίζει ορθοτομούσα τον λόγο της τοπικής μας ιστορίας και της Κρήτης, γενικότερα. Πολύ σωστά ο παλαίμαχος στον πνευματικό στίβο και εκλεκτός παιδαγωγός και συγγραφέας δόκτωρ Νικόλαος Πετρουλάκης θα την επονομάσει “χαλκέντερο συγγραφέα”. Και να σημειώσουμε ότι πρώτος επονομάσθηκε έτσι ο μέγας Ωριγένης. Συμφωνούμε απόλυτα με τον χαρακτηρισμό της αυτό, τον οποίο θαυμάζουμε στο πρόσωπό της και στο πολύτιμο βιβλίο της, στο οποίο με εξαιρετική τιμή αναφερόμαστε. Επίσης, απόλυτα συμφωνούμε και επικροτούμε τα, συν τοις άλλοις γραφέντα για το βιβλίο αυτό, από τον εκλεκτό ιστοριοδίφη και λίαν ευαίσθητο περί τα θρησκευτικά και εθνικά θέματα, άξιο τέκνο των ιστορικών και ηρωικών Σφακίων κ. Νικόλαο Νταμπακάκη, στον οποίο και πρώτιστα χρωστούμε την παρουσίαση και ανάδειξη του μεγάλου ευεργέτη και ένθερμου πατριώτη Γεωργίου Ξενουδάκη. Ο κ. Νταμπακάκης χαρακτηρίζει το βιβλίο αυτό της κ.Ευαγγελίας ως “Ιστορικό θησαυρό και μοναδικό στο είδος του” (εφημερίδα “Χανιώτικα νέα”, 19/5/2017).
Πρόκειται για μια ιστορική κληρονομιά, που δεν αφήνει μόνο στα παιδιά και τα εγγόνια της, όπως η ίδια σημειώνει, αλλά σε όλες τις γενεές και επόμενες εποχές, που, όπως πάμε, θα είναι χειρότερες, αφού καθημερινά συρρικνώνεται η φιλοπατρία, ελαττώνονται δραματικά οι εραστές της Λευτεριάς και η πατρίδα μας ξεπουλιέται κομμάτι – κομμάτι κι οι περισσότεροι “αναπαύονται” στους καναπέδες και στα φραπεδάδικα και σουβλατζίδικα…
Γι’ αυτό θα έλεγα, και θα τόνιζα, ότι αυτό το βιβλίο, σωστό ιστορικό ευαγγέλιο φιλοπατρίας, εθνικού ηρωισμού, δουλεμένο είκοσι χρόνια, πρέπει να γίνει καθημερινό μας ανάγνωσμα και όχι να χωστεί σε κάποια βιβλιοθήκη μας.
Ανάγλυφη εξιστόρηση ηρωικών προσώπων και γεγονότων, πρόκληση για τιμή και μίμηση εραστών και μαχητών για την Λευτεριά, βγαλμένη “από τα κόκκαλα των Ελλήνων τα ιερά”.
Ένα περπάτημα και ξενάγηση στο ζωντανό Μουσείο, με στοιχεία ατράνταχτα, βιογραφίες, δημόσια και ιδιωτικά έγγραφα, επιστολές και φωτογραφίες. Προφορικές μαρτυρίες κυρίως ντόπιων από τους Κάμπους. Θύματα, καταστροφές, αδούλωτο φρόνημα μέχρι αυτοθυσίας ατομικής ή συνολικής, όπως π.χ. το Αρκάδι, Σπήλαιο Κρυονερίδας, Σπήλαιο Μιλάτου, Σπήλαιο Μελιδονίου Νομού Ρεθύμνης. Οι Κρητικές επαναστάσεις, όπως του 1866, 1878, τις σφαγές των Χανίων 1896, το Ακρωτήρι – Καγιαλές, Επανάσταση του Θερίσου και την τραγική Μικρασιατική καταστροφή.
Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς! Τι να πρωτοσυγκινηθεί! Τι να πρωτοεπαινέσει από το Ιστορικό αυτό απαύγασμα και το μεγαλείο της συγγραφέως. Θα πρέπει να της είμαστε ευγνώμονες εμείς και οι επιγενόμενοι και να αναβαπτιζόμαστε σ’ αυτή την ιστορική κολυμβήθρα, φυλάσσοντες και υπερασπιζόμενοι Θερμοπύλες. Διαφορετικά, καταστραφήκαμε και αφανιστήκαμε. Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου κρατούντες το φλάμπουρο της Λευτεριάς και της τιμής των ουρανόσταλτων εραστών της, υπερασπιστών της και μαρτύρων της. Οι ευχαριστίες μας και τα συγχαρητήριά μας θερμά και άπειρα στην εκλεκτή συγγραφέα και αληθινή πατριώτισσα κα Ευαγγελία Νικολακάκη – Μανιουδάκη με τις καλύτερες ευχές μας.
* θεολόγος – τ. λυκειάρχης
