Στο πλαίσιο της αυξανόμενης οικονομικής ισχύος και πολιτικής επιρροής της Κίνας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος επανεξετάζουν τις σχέσεις ΕΕ-Κίνας και τις σχετικές ευκαιρίες και προκλήσεις. Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση «σήμερα, καθορίζουν επίσης 10 συγκεκριμένες δράσεις για τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, οι οποίες θα συζητηθούν και θα εγκριθούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 21ης Μαρτίου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα έχουν δεσμευτεί για μια ολοκληρωμένη στρατηγική εταιρική σχέση. Ωστόσο, στην Ευρώπη αυξάνεται διαρκώς η εκτίμηση ότι έχει μεταβληθεί η ισορροπία των προκλήσεων και των ευκαιριών που παρουσιάζει η Κίνα. Με τη σημερινή κοινή ανακοίνωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος έχουν ως στόχο να δρομολογήσουν μια συζήτηση για τη βελτίωση της προσέγγισης της Ευρώπης, ώστε να είναι πιο ρεαλιστική, δυναμική και πολύπλευρη.
Η Κίνα αποτελεί ταυτόχρονα εταίρο συνεργασίας με τον οποίο η ΕΕ έχει στενά ευθυγραμμισμένους στόχους, διαπραγματευόμενο εταίρο με τον οποίο η ΕΕ πρέπει να επιτύχει εξισορρόπηση συμφερόντων, οικονομικό ανταγωνιστή στην επιδίωξη της τεχνολογικής υπεροχής και συστημικό αντίπαλο ως προς την προώθηση εναλλακτικών μοντέλων διακυβέρνησης. Η ΕΕ θα αξιοποιήσει τους συνδέσμους μεταξύ διαφόρων τομέων πολιτικής και κλάδων ώστε να μπορεί να ασκεί περισσότερη πίεση για την επίτευξη των στόχων της. Τόσο η ΕΕ όσο και τα κράτη μέλη της μπορούν να επιτύχουν τους στόχους τους όσον αφορά την Κίνα μόνο εάν υπάρχει πλήρης ενότητα.
Η Αντιπρόεδρος/Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, κ. Φεντερίκα Μογκερίνι, δήλωσε: «Η Κίνα είναι στρατηγικός εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιδιώκουμε στενή διμερή και πολυμερή συνεργασία σε θέματα στα οποία έχουμε κοινά συμφέροντα, από το εμπόριο έως τη συνδεσιμότητα, από το κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης έως την κλιματική αλλαγή. Και είμαστε πρόθυμοι να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε αποφασιστικά όταν οι πολιτικές μας διαφέρουν ή είναι ανταγωνιστικές. Αυτός είναι ο στόχος των 10 δράσεων που προτείνουμε για να ενισχύσουμε τις σχέσεις μας με την Κίνα, σε πνεύμα αμοιβαίου σεβασμού.»
Ο Αντιπρόεδρος κ. Γίρκι Κάταϊνεν, αρμόδιος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, δήλωσε: «Η ΕΕ και η Κίνα είναι στρατηγικοί οικονομικοί εταίροι αλλά και ανταγωνιστές. Η οικονομική μας σχέση μπορεί να αποβεί εξαιρετικά επωφελής και για τις δύο πλευρές εάν ο ανταγωνισμός είναι θεμιτός και οι εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις είναι αμοιβαίες. Με την παρούσα ανακοίνωση διατυπώνουμε συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ μπορεί να δράσει ώστε να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της, να εξασφαλίσει περισσότερη αμοιβαιότητα και ίσους όρους ανταγωνισμού και να προστατεύσει την οικονομία της αγοράς της από πιθανές στρεβλώσεις.»
Η σημερινή κοινή ανακοίνωση προτείνει 10 σημεία δράσης για τη συζήτηση: οι δράσεις αυτές διατυπώνονται στο πλαίσιο των σχέσεων με την Κίνα, αλλά ορισμένες από αυτές αφορούν την ανταγωνιστικότητα και την ασφάλεια της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε γενικές γραμμές, η απόκριση της ΕΕ θα επιδιώξει τρεις στόχους:
Βασισμένη σε σαφώς καθορισμένα συμφέροντα και αρχές, η ΕΕ θα πρέπει να εμβαθύνει τη συνεργασία της με την Κίνα με στόχο την προώθηση των κοινών συμφερόντων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η ΕΕ θα πρέπει να επιδιώξει αποφασιστικά να διέπεται η οικονομική σχέση από πιο ισόρροπους και αμοιβαίους όρους.
Τέλος, προκειμένου να διατηρήσει την ευημερία, τις αξίες και το κοινωνικό της μοντέλο μακροπρόθεσμα, υπάρχουν τομείς στους οποίους η ίδια η ΕΕ πρέπει να προσαρμοστεί στη μεταβαλλόμενη οικονομική πραγματικότητα και να ενισχύσει τις εγχώριες πολιτικές και τη βιομηχανική της βάση.
Συγκεκριμένα, η Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος καλούν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να εγκρίνει τις ακόλουθες δράσεις:
Δράση 1: Η ΕΕ θα ενισχύσει τη συνεργασία της με την Κίνα με στόχο την ανάληψη των κοινών ευθυνών και στους τρεις πυλώνες των Ηνωμένων Εθνών: τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ειρήνη και την ασφάλεια, την ανάπτυξη.
Δράση 2: Για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η ΕΕ καλεί την Κίνα να κορυφώσει τις εκπομπές της πριν από το 2030, σύμφωνα με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού.
Δράση 3: Η ΕΕ θα εμβαθύνει τον διάλογο σε θέματα ειρήνης και ασφάλειας, αξιοποιώντας τη θετική συνεργασία στο πλαίσιο του κοινού ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης για το Ιράν.
Δράση 4: Στο πλαίσιο της διατήρησης του ενδιαφέροντός της για σταθερότητα, βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και χρηστή διακυβέρνηση στις χώρες εταίρους, η ΕΕ θα εφαρμόσει πιο αποφασιστικά τις υφιστάμενες διμερείς συμφωνίες και χρηματοδοτικά μέσα και θα συνεργαστεί με την Κίνα ώστε να ακολουθούνται οι ίδιες αρχές μέσω της εφαρμογής της στρατηγικής της ΕΕ για τη σύνδεση Ευρώπης και Ασίας.
Δράση 5: Προκειμένου να επιτευχθεί μια πιο ισόρροπη και βασιζόμενη στην αμοιβαιότητα οικονομική σχέση, η ΕΕ καλεί την Κίνα να υλοποιήσει τις υφιστάμενες κοινές δεσμεύσεις ΕΕ-Κίνας. Σε αυτές περιλαμβάνεται η μεταρρύθμιση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, ιδίως όσον αφορά τις επιδοτήσεις και τις αναγκαστικές μεταφορές τεχνολογίας, καθώς και η σύναψη διμερών συμφωνιών για τις επενδύσεις έως το 2020, τις γεωγραφικές ενδείξεις σε σύντομο διάστημα και την ασφάλεια της αεροπορίας κατά τις προσεχείς εβδομάδες.
Δράση 6: Για την προώθηση της αμοιβαιότητας και το άνοιγμα ευκαιριών σύναψης δημόσιων συμβάσεων στην Κίνα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα πρέπει να εγκρίνουν το διεθνές μέσο για τις δημόσιες συμβάσεις πριν από το τέλος του 2019.
Δράση 7: Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι λαμβάνονται υπόψη όχι μόνο οι τιμές αλλά και υψηλά επίπεδα εργασιακών και περιβαλλοντικών προτύπων, η Επιτροπή θα δημοσιεύσει κατευθυντήριες γραμμές έως τα μέσα του 2019 σχετικά με την πρόσβαση ξένων προσφερόντων και αγαθών στην αγορά δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ. Η Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη, θα προβεί σε επισκόπηση της εφαρμογής του ισχύοντος πλαισίου για τον εντοπισμό κενών πριν από το τέλος του 2019.
Δράση 8: Για την πλήρη αντιμετώπιση των στρεβλωτικών επιπτώσεων των ιδιοκτησιών ξένων κρατών και της κρατικής χρηματοδότησης στην εσωτερική αγορά, η Επιτροπή θα προσδιορίσει πριν από το τέλος του 2019 πώς θα καλύψει τα υφιστάμενα κενά στο δίκαιο της ΕΕ.
Δράση 9: Για την προστασία από ενδεχόμενες σοβαρές επιπτώσεις στην ασφάλεια των ψηφιακών υποδομών ζωτικής σημασίας απαιτείται μια κοινή προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά την ασφάλεια των δικτύων 5G. Για την εκκίνηση της διαδικασίας αυτής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εκδώσει σύσταση μετά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Δράση 10: Για τον εντοπισμό και την ευαισθητοποίηση ως προς τους κινδύνους ασφάλειας που ενέχουν οι ξένες επενδύσεις σε περιουσιακά στοιχεία, τεχνολογίες και υποδομές ζωτικής σημασίας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν την ταχεία, πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων.
Επόμενα βήματα
Η κοινή ανακοίνωση θα υποβληθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 21-22 Μαρτίου, ενώ τα κράτη μέλη θα έχουν την πρώτη ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στις 18 Μαρτίου. Η επόμενη σύνοδος κορυφής ΕΕ-Κίνας έχει προγραμματιστεί για τις αρχές Απριλίου.
Ιστορικό
Το υφιστάμενο πλαίσιο πολιτικής για τη συνεργασία της ΕΕ με την Κίνα είναι τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την Κίνα, τα οποία εγκρίθηκαν τον Ιούλιο του 2016, και η κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας με τίτλο «Στοιχεία της νέας στρατηγικής για την Κίνα» του Ιουνίου 2016. Το πλαίσιο αυτό παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος της πολιτικής της ΕΕ έναντι της Κίνας.
