Όπως μας τα είπε ο Μιχάλης Πολυχρονάκης
Στον ευρύχωρο, συμπαθητικό και ιδιόκτητο, χάρη στον Όμιλο Βαρδινογιάννη, χώρο, στο κέντρο της Αθήνας στην οδό Ζαλόγγου 13-15, πραγματοποιήθηκε μια ξεχωριστή εκδήλωση που κατά τη γνώμη μου ανεβάζει και προάγει το πολιτιστικό γίγνεσθαι.
O δραστήριος πρόεδρος του Συλλόγου Σφακιανών Αττικής κ. Ανδρέας Κούνδουρος κάλεσε τον κατασκευαστή του οργάνου της λύρας και παθιασμένο ερευνητή καθώς και άριστο οργανοπαίκτη Μιχάλη Πολυχρονάκη, Σφακιανό από τη μητέρα του, να μας πει και να μας αναλύσει, ό,τι σχετικό για το όργανο της λύρας. Κατασκευή – προέλευση, και πάνω απ’όλα την εξέλιξη της λύρας στο διάβα του χρόνου.
Λίγο πιο μπροστά από την εκδήλωση ο Πολυχρονάκης μου εξομολογήθηκε πως κατά βάση είναι λυράρης και κατασκευαστής μόνο της λύρας.
Ακριβώς μπροστά του σε ένα μεγάλο τραπέζι, είχαν απλωθεί καμιά δεκαπενταριά, ίσως και είκοσι λύρες διάφορων σχημάτων και μεγεθών που όπως εξήγησε παίζονταν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, από τη Δωδεκάνησο μέχρι τον μακρινό Πόντο, και βέβαια στην Κρήτη.
Οι λύρες αυτές είναι δικιά του σχεδίαση εκτός από αυτή που είναι του Γαλιανού, ενός Κρητικού λυράρη από τη Μεσαρά. Μου έδειξε δύο λύρες που κατάγονταν η μία από τη Λέρο και η άλλη από την Κω, της Δωδεκανήσου. Μου έδειξε επίσης μια λύρα, που την κατασκεύασε από φωτογραφία και είναι του Ροδινού.
Είχε πάει περίπου 20:30 όταν άρχισε η εκδήλωση.
Κατά πρώτον, πήρε το μικρόφωνο ο Πρόεδρος να μας πει για τον σκοπό της μάζωξης και να μας παρουσιάσει τον Μιχάλη Πολυχρονάκη.
Άρχισε λοιπόν την εισαγωγή του ο φίλος Ανδρέας Κούνδουρος πρόεδρος του Συλλόγου Σφακιανών Αττικής:
«Μια ξεχωριστή βραδιά απόψε. Ξεφεύγουμε λίγο από τα ιστορικά θέματα στα οποία δώσαμε βάρος στο τελευταίο διάστημα, λόγω και της ευαισθησίας που έχουμε.
Απόψε έχουμε μια βραδιά αφιερωμένη στην κρητική λύρα, όπως την υπηρετεί, τουλάχιστον είκοσι χρόνια τώρα, ο Μιχάλης ο Πολυχρονάκης, συνεπαρχιώτης, καταξιωμένος μουσικός και κατασκευαστής λύρας.
Στο τέλος της εισήγησής του θα γίνει σχετική συζήτηση με ερωταποκρίσεις.»
Καλοσώρισε στη συνέχεια τον Μιχάλη Πολυχρονάκη που αμέσως μετά πήρε τον λόγο.
Στην αρχή μας ξεκαθάρισε πως ό,τι πει είναι δικιά του άποψη, δικιά του θέση, και είναι απόρροια από δικιά του εμπειρία και μελέτη.
Μας μίλησε για την κατασκευή της λύρας και για τα μυστικά της, όπως είναι το ξύλο και άλλα.
Έπειτα μας είπε αναλυτικά για την εξέλιξη της λύρας στον χρόνο και τα ιστορικά της στοιχεία.
Μετά μας έπαιξε μερικά κομμάτια και ο χώρος γέμισε υπέροχες μελωδίες. Έπαιξε με διάφορες λύρες παλιάς κοπής, και καινούριες, μικρές και μεγάλες, επώνυμων παλιών λυρατζήδων.
Στη συνέχεια ο Μιχάλης δέχτηκε «απλόχερα» πλήθος ερωταποκρίσεων που διήρκεσαν αρκετή ώρα.
Εκείνο που έμεινε ήταν πως η κρητική λύρα είναι κατά βάση ΚΡΗΤΙΚΗ και δεν ήρθε από πουθενά. Ειναι ντόπια και για τον λόγο αυτό μένει και εξελίσσεται εδώ στην Κρήτη.
Μικρές «εξαγωγές» κάναμε ίσως σε μερικά μέρη όπως στη Δωδεκάνησο.
Η βραδιά τελείωσε με πλουσιοπάροχα κρητικά εδέσματα, από τα οποία πρωτοστατούσε η κρητική γραβιέρα, προσφορά του Συλλόγου.
