■ Λιγότερες νέες Εταιρείες, Λιγότερες Αποχωρήσεις
Το 2024 σηµατοδότησε µια περίοδο σταθεροποίησης για την παγκόσµια αεροπορική αγορά, µε τον χαµηλότερο αριθµό τόσο νέων αεροπορικών εταιρειών όσο και εξόδων από την αγορά την τελευταία δεκαετία. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της IATA, 28 νέες αεροπορικές εταιρείες ξεκίνησαν τις δραστηριότητές τους, ενώ 19 αεροπορικές εταιρείες σταµάτησαν να επιχειρούν. Η δυναµική αυτή έρχεται σε αντίθεση µε την αναταραχή που επικράτησε τα προηγούµενα χρόνια, κυρίως µετά την πανδηµία, όταν υπήρξε έξαρση νέων εισόδων λόγω αναδιαρθρώσεων και νέων επιχειρηµατικών πρωτοβουλιών.
Η Εξέλιξη των Νέων Αεροπορικών Εταιρειών και οι ∆ιαρθρωτικές Προκλήσεις
Ο αριθµός των νέων αεροπορικών εταιρειών παρουσίασε πτωτική πορεία από το 2021, όπου είχε σηµειωθεί κορύφωση λόγω των πολυάριθµων προσπαθειών επαναπροσδιορισµού του κλάδου. Το 2024, η χαµηλή είσοδος νέων παικτών αποδίδεται σε έναν συνδυασµό οικονοµικών, εφοδιαστικών και γεωπολιτικών προκλήσεων:
Οικονοµική Αβεβαιότητα: Η αυξανόµενη πληθωριστική πίεση, τα υψηλά λειτουργικά κόστη και τα ακριβά επιτόκια δανεισµού περιόρισαν την πρόσβαση σε χρηµατοδότηση για νέες εταιρείες.
∆ιαταραχές στην Εφοδιαστική Αλυσίδα: Η περιορισµένη διαθεσιµότητα αεροσκαφών και ανταλλακτικών, σε συνδυασµό µε τις καθυστερήσεις στις παραδόσεις, αύξησαν το κόστος και τις προκλήσεις εισόδου για νέους παίκτες.
Γεωπολιτική Αστάθεια: Συγκρούσεις σε περιοχές όπως η Μέση Ανατολή, η Αφρική και η Ανατολική Ευρώπη δηµιούργησαν ένα ασταθές περιβάλλον για τις αεροµεταφορές.
Αυστηρότεροι Κανονισµοί: Οι νέες απαιτήσεις συµµόρφωσης αύξησαν το κόστος και την πολυπλοκότητα της λειτουργίας νέων αεροπορικών εταιρειών.
Παρά τις δυσκολίες, οι περιφέρειες µε την υψηλότερη δραστηριότητα ήταν η Ευρώπη και η Ασία-Ειρηνικός, γεγονός που αντανακλά τη συνεχιζόµενη φιλελευθεροποίηση της αγοράς στην Ευρώπη και την ισχυρή οικονοµική ανάπτυξη στην Ασία.
Ο Μειωµένος Αριθµός Εξόδων από την Αγορά
Αντίστοιχα, ο αριθµός των αεροπορικών εταιρειών που διέκοψαν τις δραστηριότητές τους µειώθηκε. Συνολικά, 19 εταιρείες έπαυσαν να επιχειρούν, µε την πλειοψηφία να ανήκει στις παραδοσιακές αεροπορικές εταιρείες (11), τις χαµηλού κόστους (7) και τις µεταφορές φορτίου (1). Από αυτές, µόνο τρεις εταιρείες προχώρησαν σε αναδιαρθρώσεις ή συγχωνεύσεις, ενώ οι υπόλοιπες αναγκάστηκαν να κλείσουν λόγω οικονοµικών πιέσεων και έντονου ανταγωνισµού.
Η µειωµένη έξοδος δείχνει µια µερική εξισορρόπηση της αγοράς, καθώς λιγότερες εταιρείες καταρρέουν, αλλά παράλληλα λιγότερες τολµούν να εισέλθουν στο ανταγωνιστικό τοπίο. Αυτό ενδέχεται να αποτελεί ένδειξη πως η αεροπορική βιοµηχανία εισέρχεται σε µια πιο συγκρατηµένη και στρατηγική φάση, όπου η βιωσιµότητα και η διαφοροποίηση των επιχειρηµατικών µοντέλων αποκτούν κεντρικό ρόλο.
Συµπεράσµατα και Μελλοντικές Τάσεις
Η σταθεροποίηση της αγοράς είναι αποτέλεσµα τόσο των προκλήσεων όσο και της εξέλιξης των επιχειρηµατικών στρατηγικών. Οι επενδυτές και οι νεοεισερχόµενες αεροπορικές εταιρείες είναι πλέον πιο επιφυλακτικές, ενώ οι υπάρχουσες αναζητούν τρόπους να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους απέναντι στις αυξηµένες απαιτήσεις λειτουργίας και στις γεωπολιτικές αβεβαιότητες.
Για το 2025, οι βασικές τάσεις που θα επηρεάσουν το τοπίο περιλαµβάνουν:
Αναδιάταξη των επιχειρηµατικών µοντέλων µε µεγαλύτερη έµφαση σε συνέργειες µεταξύ αεροπορικών και άλλων µέσων µεταφοράς.
Βελτίωση της οικονοµικής ανθεκτικότητας, µέσω της εστίασης σε νέα έσοδα και αποδοτικότερη διαχείριση κόστους.
Προσαρµογή στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις, καθώς η βιωσιµότητα γίνεται κεντρικό ζήτηµα για τους επενδυτές και τις ρυθµιστικές αρχές.
Εν κατακλείδι, το 2024 αποτέλεσε µια χρονιά εξισορρόπησης του αεροπορικού κλάδου, όπου οι επιχειρήσεις προσαρµόστηκαν στις νέες προκλήσεις και αναζήτησαν πιο σταθερές στρατηγικές ανάπτυξης.
Περισσότερες αναλύσεις σχετικά µε τον αεροπορικό κλάδο υπάρχουν στην ιστοσελίδα aviationlife.gr.
*Ο ∆ηµήτρης Ζοπουνίδης είναι ερευνητής, Data Analysis and Forecasting Laboratory (DAFLab), Πολυτεχνείο Κρήτης, µεταπτυχιακός φοιτητής (Business Analytics and Data Science, Πανεπιστήµιο Μακεδονίας), BSc ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων, Πανεπιστήµιο Μακεδονίας, Ιδρυτής επιστηµονικού ιστότοπου aviationlife.gr και Παρατηρητήριου Αεροπορικού Κλάδου Κρήτης (Crete Aviation Observatory). Συντονιστής του Παρατηρητήριου Τουρισµού Κρήτης, ΜΑΙΧ
