Τα “Αποδημητικά πουλιά” είναι μια ξεχωριστή πολύγλωσση εφημερίδα. Είναι η αδιαμεσολάβητη “φωνή” προσφυγόπουλων που ζουν στην Ελλάδα. Μέσα στις σελίδες της αγόρια και κορίτσια καταγράφουν στιγμές από την καθημερινότητά τους, τις αγωνίες και τα προβλήματά τους, φόβους αλλά και ελπίδες για το σήμερα και το αύριο. Στο περιθώριο της έκθεσης φωτογραφίας “Τα παιδιά που πέρασαν θάλασσα και το παιχνίδι με τις μάσκες” που πραγματοποιείται στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου, τα “Χανιώτικα νέα” συνάντησαν δύο κορίτσια από Αφγανιστάν που υπήρξαν από τα ιδρυτικά μέλη του εγχειρήματος και μας περιέγραψαν πώς τα “Αποδημητικά πουλιά” έβγαλαν φτερά και άρχισαν να πετάνε με προορισμό το αναγνωστικό κοινό.
Όλα ξεκίνησαν στο Κέντρο Φιλοξενίας Προσφύγων “Σχιστό”. Οι νεαρές προσφυγοπούλες από το Αφγανιστάν βρέθηκαν εκεί τον Μάρτιο του 2016. Οι μέρες στο Κέντρο κυλούσαν μέσα στη θλίψη, την απραξία και πολλά καθημερινά προβλήματα, όπως λένε.
«Τα πράγματα άλλαξαν όταν ήρθαν οι οργανώσεις για τα παιδιά όπως το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, και ξεκινήσαμε τις δραστηριότητες, όπως μαθήματα αγγλικών, φωτογραφίας κ.ά.», εξηγεί η Παραστού Χοσαϊνί που είναι υπεύθυνη της φωτογραφικής ύλης στα “Αποδημητικά πουλιά”.
Την ίδια περίοδο, στο Κέντρο καταφθάνουν πολλοί δημοσιογράφοι από ελληνικά μέσα ενημέρωσης για να καταγράψουν τα όσα συμβαίνουν. Ωστόσο, η αίσθηση των προσφύγων ήταν ότι χρειάζονταν μεγαλύτερη δημοσιότητα για να γίνουν περισσότερο γνωστά τα προβλήματά τους.
Στο σημείο εκείνο καταλυτική ήταν η παρέμβαση της δημοσιογράφου και μέλους του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού Αριστέας Πρωτονοτάριου η οποία πρότεινε στα παιδιά να φτιάξουν μια δική τους εφημερίδα για να ακουστεί περισσότερο η φωνή τους.
Η ιδέα άρεσε στα κορίτσια από το Αφγανιστάν αλλά για να την υλοποιήσουν θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν ισχυρά κοινωνικά στερεότυπα από τη χώρα καταγωγής τους που θέλει τις γυναίκες στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής.
«Οι γυναίκες και τα κορίτσια στο Αφγανιστάν δεν έχουν το δικαίωμα να δουλέψουν ή να βρεθούν μεταξύ τους και να συζητήσουν τέτοια θέματα. Γι’ αυτό είχαμε ενδοιασμούς αν θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε», αναφέρει η Παραστού.
Οι πρώτες συναντήσεις της συντακτικής ομάδας θα γίνουν κάτω από ένα δέντρο, σε κοινή θέα. Ο φόβος των κοριτσιών ήταν ποιες θα ήταν οι αντιδράσεις -κυρίως των αντρών συμπατριωτών τους- όταν θα κυκλοφορούσε το πρώτο φύλλο της εφημερίδας. «Ευτυχώς όταν είδαν το πρώτο φύλλο όλοι ενθουσιάστηκαν στο Κέντρο και μας έδωσαν συγχαρητήρια. Αυτό μας ενθάρρυνε πολύ να συνεχίσουμε», σημειώνει η Παραστού. Η επιτυχία μεγάλωσε τη συντακτική ομάδα και στα 15 κορίτσια που ήταν αρχικά ήρθαν να προστεθούν και αγόρια αλλά και άλλα παιδιά και έφηβοι από τη Συρία, το Πακιστάν, το Κουρδιστάν και το Ιράν.
“Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΦΩΝΗ”
Ρωτήσαμε τα κορίτσια για το “κέρδος” που έχουν μέσα από τη συμμετοχή τους στα “Αποδημητικά πουλιά”. «Μας βοηθάει να μιλήσουμε για τις εμπειρίες μας, να ευαισθητοποιηθούν κάποιοι άνθρωποι αλλά και να δώσουμε ελπίδα σε κάποιους άλλους», αναφέρει η αρχισυντάκτρια Μαντινέ Ζαφαρί και προσθέτει πως πέρα από αυτό το κλίμα στην εφημερίδα είναι πολύ φιλικό καθώς έχει δημιουργηθεί μια μεγάλη παρέα.
Ξεφυλλίζοντας την εφημερίδα διαπιστώνει κανείς ότι η θεματολογία ποικίλει. Από θέματα που έχουν να κάνουν με τη θέση της γυναίκας στο Αφγανιστάν μέχρι την εμπειρία της δοκιμής για πρώτη φορά ελληνικών φαγητών.
«Στην αρχή δώσαμε μεγαλύτερη έμφαση στο προσφυγικό και τα θέματα που αντιμετώπιζαν τα παιδιά. Στη συνέχεια τα θέματα “άνοιξαν” περισσότερο γιατί μας ενδιέφερε τα παιδιά να μυηθούν και στη δημοσιογραφία, να κάνουν συνεντεύξεις, να κάνουν ρεπορτάζ κ.λπ.», εξηγεί η δημοσιογράφος και εμπνεύστρια του εγχειρήματος Αριστέα Πρωτονοτάριου, ενώ τονίζει πως όλα τα θέματα αποφασίζονται από τη συντακτική ομάδα.
Να σημειώσουμε, τέλος, ότι μέχρι στιγμής έχουν εκδοθεί 5 φύλλα των “Αποδημητικών πουλιών” ενώ όλα τα φύλλα κυκλοφορούν μέσω της “Εφημερίδας των Συντακτών” σε ελληνικά, αγγλικά, φαρσί, ουρντού και αραβικά.
