Είναι γνωστό σε όλους πόσο συχνή και πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει μια επιδημία γρίπης, ειδικά για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Η περίφημη πανδημία της ισπανικής γρίπης του 1918-1919 οδήγησε στον θάνατο περίπου εικοσιένα ή κατά άλλους πενήντα εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη τη γη (σύμφωνα με άλλες πηγές ίσως και εκατό εκατομμύρια), περισσότερο από οποιοδήποτε παγκόσμιο πόλεμο ή άλλες επιδημίες.
Επιδημίες γρίπης, όμως, υπήρχαν και παλιότερα, τον 19ο αιώνα, σύμφωνα με τον τοπικό Τύπο των Χανίων, ο οποίος με αφορμή την παρουσία της νόσου στην πόλη αφιερώνει σειρά ενημερωτικών άρθρων. Συγκεκριμένα, η εφημερίδα «Μεσόγειος» το 1892 σε τέσσερα φύλλα δίνει τον ορισμό της νόσου, κάνει μια αναδρομή στις επιδημίες της γρίπης, αναφέρει τη θεραπεία, ενώ εκείνη τη χρονιά περιγράφει τα κρούσματα στην Ελλάδα και τα Χανιά. Ο δημοσιογράφος Ιωάννης Σουμαρίπας στο φύλλο της 22 Ιανουαρίου 1892 αναφέρει:
«Η γρίπη ή ινφλουέντζα ή ρινικός κατάρρους κατ’ άλλους, είναι νόσος καθαρώς επιδημική, οφειλομένη βεβαίως και αύτη ως τόσαι άλλαι, εις ειδικόν βακτηρίδιον, όπερ εν τε ταις αποχρέμψεσι και από της ρινός εκκρίμασι των νοσούντων ενυπάρχει[…]». Ο αρθρογράφος στη συνέχεια αναφέρει επιδημίες γρίπης, οι οποίες είχαν εμφανιστεί στην Ευρώπη κατά παρελθόν και συγκεκριμένα το 1580, το 1775, το 1830, το 1847, το 1860 μέχρι και την τελευταία το 1889. Στη συνέχεια, περιγράφει την εποχιακή κατανομή της νόσου, τα συμπτώματα και την ταχεία εξάπλωση στον πληθυσμό. Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο η έναρξη οφείλεται στις αιφνίδιες κλιματολογικές αλλαγές του χειμώνα, διαρκεί από 3 εβδομάδες ως δύο μήνες και εξαπλώνεται ταχύτατα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επιδημία γρίπης του 1847, η οποία ξεκίνησε από την Ισπανία κι εξαπλώθηκε στη Νέα Γη, στη Νέα Ζηλανδία, στη Χιλή, τη Συρία, τη Δυτική Αφρική μέχρι το Κογκό. Αντίστοιχα, η επιδημία του 1889 ξεκίνησε από τη Ρωσία και στη συνέχεια μεταδόθηκε στην Ευρωπαϊκή Τουρκία, την Ελλάδα και σε πολλές χώρες της Ασίας.
Στο επόμενο άρθρο στην εφημερίδα «Μεσόγειο» (29/1/1892) ο ίδιος δημοσιογράφος παρουσιάζει τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα για το χρόνο επώασης και τον τρόπο μετάδοσης της νόσου, τα οποία βασίζονταν σε πειραματικά δεδομένα από μελέτες σε κουνέλια και πιθήκους. Στο ίδιο φύλλο ο ιατρός Σ. Σπυριδάκης με το άρθρο «Ινφλουέντζα» καθησυχάζει το αναγνωστικό κοινό για την επιδημία γρίπης που υπήρχε στα Χανιά, αναφέροντας ότι αν και υπήρχαν τρεις θάνατοι, δύο ηλικιωμένοι και ένα παιδί, η νόσος ήδη ήταν σε αποδρομή.
Στα επόμενα δύο φύλλα (5/2/1892 και 19/2/1892) ο δημοσιογράφος αναφέρει τα συμπτώματα (πυρετός, εμετοί, διάρροιες, καταρροή, βράχος φωνής, βήχας, δακρύρροια, κ.λπ.), εφιστώντας την προσοχή στις ευπαθείς ομάδες («βρογχικούς, διαβητικούς, καρδιακούς») του πληθυσμού. Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι οι γνώσεις για την γρίπη και η αντιμετώπισή της ήταν ήδη ικανοποιητικές για τον 19ο αιώνα.
Βιβλιογραφία
https://www.kathimerini.gr/952915/gallery/epikairothta/ellada/h-ispanikh-griph-8erizei-thn-ellada, 21/11/2019.
