Ο άνθρωπος που οι γονείς του είχαν δυσλειτουργικές σχέσεις μεταξύ τους χρειάζεται να προσέξει μήπως υποσυνείδητα αναπαράγει αυτό το μοντέλο.
Mήπως επαναλαμβάνει αυτό το μοτίβο σχέσης, αδυνατώντας να ξεφύγει από έναν εγκλωβισμό τον οποίο επαναλαμβάνει, γιατί κινείται σε ένα αδιέξοδο στο οποίο έμαθε να ζει.
Έμαθε στη μη δέσμευση και αυτή αναζητά μέσα από τις επιλογές του. Μπορεί να παραπονιέται για την έκβαση που έχουν οι σχέσεις του, όμως στην πραγματικότητα επιλέγει ανθρώπους με τους οποίους δεν θα δεσμευτεί τελικά.
Ένα παιδί που μεγάλωσε με διαμάχες, η εικόνα του ζευγαριού είναι διχασμένη μέσα του. Ελκύεται από ανθρώπους που χρειάζεται να προσέξει ή να τον προσέξουν, να επιβεβαιώσει ή να τον επιβεβαιώσουν κ.α. Σε αυτό το μοντέλο, αυτό που επικρατεί είναι η μονάδα και όχι το ζευγάρι. Ο άλλος άνθρωπος είναι είτε υπηρέτης είτε αφέντης, είτε ασφυκτικά παρών είτε απών, είτε ανειλικρινής είτε εκφράζει την αλήθεια του με «γλώσσα που κόκκαλα τσακίζει», δεν υπάρχει ισοτιμία δηλαδή.
Το μοντέλο που του ασκεί έλξη είναι εκείνο που δεν δεσμεύεται με ισότιμο τρόπο. Επιμένει σε ένα μοτίβο νοσηρής σχέσης, γιατί αυτό επιθυμεί και όχι τον άνθρωπο. Εμμένει να είναι μόνος του όπως τότε ως παιδί, προσδοκώντας να αλλάξουν εκείνοι για να του δώσουν την άδεια. Δεν δεσμεύεται ουσιαστικά, γιατί είναι δεσμευμένος με την προοπτική να υπηρετεί ένα μοντέλο ώστε να το αλλάξει με μαγικό τρόπο. Και η ζωή του μένει στάσιμη.
Αυτό που καλείται να κάνει είναι να ενώσει αυτήν την εικόνα για να μπορέσει να δεσμευτεί με τον άνθρωπό του. Να συνομιλεί με τους φόβους του κάθε φορά που παρουσιάζονται κατανοώντάς τους, να προσεγγίζει τις ανασφάλειες του με αποδοχή για αυτές. Να αντιλαμβάνεται πως δεν είναι υπεύθυνος για τα λάθη των άλλων, ούτε μπορεί να αναλάβει τις ευθύνες τους. Να κάνει χώρο στη ζωή του για τις μη οικείες συμπεριφορές, εκείνες που τον δεσμεύουν με ώριμο τρόπο και να διαφοροποιηθεί από εκείνες που μοιάζουν τόσο με το μοντέλο το οποίο ασκεί έλξη σε εκείνον, γιατί σε εκείνο έμαθε να ζει.
Η διαφοροποίηση επέρχεται όταν συνειδητοποιεί ότι οι άλλοι άνθρωποι έζησαν τη ζωή τους και πρέπει να ζήσει εκείνος τη δική του. Ότι οι άνθρωποι που τον μεγάλωσαν έκαναν λάθη, τα οποία δεν μπορεί να αλλάξει αλλά αν διαιωνίσει το θυμό τους προς εκείνους, παραμένει εξαρτημένος από το παρελθόν και χάνει τη ζωή του στο σήμερα. Ότι το μόνο που μπορεί να ορίσει είναι η δική του ζωή.
Όταν στρέφεται στον άνθρωπο εκείνον που εκφράζει τα ερωτικά του συναισθήματα και είναι μαζί του με ελευθερία, εκτιμώντας τον, προσεγγίζει την αγάπη. Όταν σχετίζεται με τον άνθρωπο εκείνον που είναι ελεύθερος συναισθηματικά και επομένως μπορεί να δεσμευτεί μαζί του, απομακρύνεται από τη μοναξιά του. Στον άνθρωπο που δεν τον βλέπει εξιδανικευμένα, αλλά ούτε και τον υποτιμά, τον παρατηρεί όπως είναι με ρεαλισμό, συναντά τη δική του αλήθεια. Στον άνθρωπο που αναγνωρίζει ο ένας τον χώρο του άλλου βρίσκει σεβασμό.
Όταν διαχειρίζονται τις διαφωνίες τους κατανοούν ότι για το όποιο πρόβλημα υπάρχει λύση, επειδή θέλουν να είναι μαζί. Όταν συναισθάνονται, μπαίνουν ο ένας στη θέση του άλλου και επικοινωνούν ουσιαστικά. Είναι μαζί ο ένας δίπλα στον άλλο, με έγνοια, με κατανόηση, με τον έρωτα και την αγάπη τους να τους δεσμεύει ουσιαστικά.
*Η Αγγελική Μπολουδάκη είναι Ειδικός Ψυχικής Υγείας
