Γεωργίου Β. Μαυρομάτη
Εκδότη, Συγγραφέα
Εκδόσεις ΤΕΡΤΙΟΣ
1985 ΚΑΤΕΡΙΝΗ
Μέσα από τη Γενέθλια ημέρα της εκκλησίας που είναι τόσο σημαντική για να λέει ο Μέγας Χρυσόστομος ότι μπορούμε καθημερινά να την γιορτάζουμε πνευματικά.
Ομως, όπως λέει ο διάσημος συγγραφέας Μπερλιάεφ τείνουμε να απαρνηθούμε την πραγματικότητα του Πνεύματος, παρά το γεγονός ότι σήμερα η Γερμανίδα καγκελάριος αναρτά στους δημόσιους χώρου τον Χριστιανικό Σταυρό, χωρίς όμως τη χριστιανική πνευματικότητα.
Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ
Την περασμένη Κυριακή γιορτάσαμε εκκλησιαστικά τη μεγάλη, γιορτή της Πεντηκοστής.
Σύμφωνα με την ορθόδοξή μας παράδοση είναι η ΓΕΝΕΘΛΙΑ ημέρα της εκκλησίας.
Ο Γεώργιος Μαυρομάτης στο βιβλίο του «Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ», κείμενο 126 σελίδων και σχόλια επί του κειμένου σελ. 133-19, σελ. 127).
Πριν τα σχόλια στο βιβλίο υπάρχει η εικόνα της Πεντηκοστής και η ερμηνεία της. Η εικόνα καταλαμβάνει ολόκληρη τη σελίδα και ερμηνεύεται στις σελίδες 128-129, ως κάτωθι:
«Η εικονογραφία της εικόνας της πεντηκοστής συγκρίνει όλα τα κείμενα των γραφών, χαράσσει μια απέραντη προοπτική η οποία υπερβαίνει τα όρια ενός τμήματος της ιστορίας.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
Εκφράζει τον εσωτερικό σκοπό και την αιτία των γεγονότων.
Στο υπερώο βλέπουμε τον Παύλο, τον Μάρκο και τον Λουκά. Η παρουσία τους ψηλά εύγλωττα για τον συμβολισμό που κρύβουν.
Αυξάνουν τον αποστολικό σύλλογο των Δώδεκα και περιλαμβάνει τους εβδομήκοντα κι όλο το σώμα της εκκλησίας.
Γι’ αυτό η Παρθένος Μαρία που είναι η εικόνα της εκκλησίας, απουσιάζει από την εικόνα.
Η Θεοτόκος ήταν παρούσα στην ανάληψη και πήρε την ευλογία του Χριστού, με την υπόσχεση, της Πεντηκοστής.
Την ημέρα όμως της Πεντηκοστής η εκκλησία παίρνει τα δώρα της τη μορφή των γλωσσών που δίδονται με γλώσσες φωτιάς.
Οι Απόστολοι είναι χωρισμένοι σε δυο ομάδες, η μια απέναντι στην άλλη.
Όλοι, όμως βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο, που φανερώνει την ισοτιμία τους. Στα άκρα που, είναι προς τη μέση η αίθουσα ο Πέτρος και ο Παύλος που αφήνουν τη μεσαία θέση και θυμίζει την εικόνα του δωδεκάχρονου Χριστού που διδάσκει τους νομικούς. Όμως εδώ είναι αόρατος εφ’ όσον είναι η κεφαλή της εκκλησίας, που είναι παντού.
ΟΙ ΔΩΔΕΚΑ ΦΩΤΕΙΝΕΣ ΑΚΤΙΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ
Εξ’ άλλου για το πάντοτε παρόν του Χριστού το βεβαίωσε ο ίδιος με τα λόγια εκείνων που έχουν τον χαρακτήρα της Πεντηκοστής «ου γαρ εισί δύο ή τρεις συνηγμένοι στο εμού όνομα, εκεί εγώ ειμί εν μέσω αυτών».
Ακόμα, στην εικόνα στο επάνω μέρος της εικονίζεται ο ουρανός με ημικύκλιο από το οποίο εκπέμπονται δώδεκα φωτεινές ακτίνες που κατεβαίνουν προς τους αποστόλους. Γενικά η εικόνα δείχνει μιαν ανοιχτή σύνθεση και τοποθετεί το γεγονός σε μια πλατεία, ψηλή σκηνή, το «ΥΠΕΡΩΟΝ» που ο απεριόριστος εκκλησιαστικός χώρος καλύπτει τον κόσμο. Κι όπως είναι ανοιχτό από πάνω είναι σαν να ελκύεται προς τον πατέρα θεό, απ’ όπου ξεκινούν και οι γλώσσες. Με τη σύνθεση της εικόνας νάναι ανοιχτή προς τα κάτω.
Αλλά, το προς τα κάτω άνοιγμα διακόπτει ένα μαύρο τόξο, στο οποίο μέσα από το σκοτάδι προβάλλει ένας γέροντας φυλακισμένος με στέμμα στο κεφάλι. Με μερικές ματιές βλέπουμε ότι η αψίδα είναι κλειστή με κάγκελα φυλακής, όπου υπογραμμίζεται μια κατάσταση αιχμαλωσίας. Ο γέροντας αυτός είναι ο ΚΟΣΜΟΣ προσωποποιημένος, φορτωμένος από την πτώση μέχρι σήμερα. Είναι το σύμπαν αιχμάλωτο του άρχοντα αυτού του κόσμου. Το σκοτάδι που τον περιβάλλει παριστάνει τη σκιά του θανάτου, του άδη απ’ όπου αποσπάται ο μη βαπτισμένος κόσμος και έρχεται προς το φως του Ευαγγελίου. Ο γέροντας μέσα στα απλωμένα χέρια του σε στάση δεήσεως είναι έτοιμος να δεχτεί τη χάρη του ευαγγελίου, κρατά ένα σεντόνι, που μέσα του υπάρχουν δώδεκα κύλινδροι (ειλητάρια). Είναι οι δώδεκα κλήροι με τους οποίους κληρώθηκε η οικουμένη στους αποστόλους, για να κηρυχθεί ο λόγος του Χριστού από αυτούς με το κήρυγμά τους.
Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΦΟΡΤΩΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ.
Η ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Έξοχη η ερμηνεία της, με τους ουσιώδεις συμβολισμούς της εικόνας της Πεντηκοστής και της Γιορτής της για την οποία ο συγγραφέας εκδότης των εκδόσεων ΤΕΡΤΙΟΝ (με έδρα την Κατερίνη) γράφει ένα σημαντικό εισαγωγικό σημείωμα στην έκδοση του 1985. ΑΠΟ το κείμενο αυτό παραθέτουμε αποσπάσματα:
«Η Πεντηκοστή είναι η Γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας, την ημέρα αυτή πενήντα δηλαδή ημέρες μετά την ανάσταση του Χριστού ΚΑΤΕΒΗΚΕ το ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ και πραγματοποιήθηκε η πνευματική γέννηση της εκκλησίας».
Στη σημαντική ομιλία του ο ιερός Χρυσόστομος σημειώνει πως ο Χριστός ανεβαίνοντας στην ανάληψή του στον ουρανό πρόσφερε την ανθρώπινη φύση του στον πατέρα και εκείνος σαν δώρο και απόδειξη την δέχτηκε και έστειλε το άγιο πνεύμα….
ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΝΑ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ
Ο ιερός Χρυσόστομος και ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος για τον τρόπο εορτασμού της πεντηκοστής τονίζουν ότι αυτός πρέπει να είναι πνευματικός.
Για να προσθέσει ότι λόγω της μεγάλης σπουδαιότητας αυτής της γιορτής γιορτάζεται καθημερινά γιατί όπως ο Χριστός είναι καθημερινά κοντά στους πιστούς χριστιανούς, έτσι και το πνεύμα ευρίσκεται συνεχώς μεταξύ μας και μπορούμε συνεχώς να γιορτάζουμε την πεντηκοστή του ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ.
Ενα μεγάλο δοκίμιο του διάσημου ρώσου φιλόσοφου και συγγραφέα Νικόλα Μπερδιάεφ, με τίτλο «ΠΝΕΥΜΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» περιλαμβάνει όλες τις θρησκευτικές, ιστορικές, φιλοσοφικές μορφές του πνεύματος στη ζωή μας.
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΕΙΝΕΙ ΝΑ ΑΠΑΡΝΗΘΕΙ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Στο επόμενο κείμενο θα ασχοληθούμε με τα περιεχόμενα των επτά κεφαλαίων του βιβλίου.
Γιατί σήμερα, μέσα σε μια εξαιρετικά αντιπνευματώδη εποχή έχουμε ιδιαίτερη ανάγκη να γνωρίσουμε σε βάθος την ουσιώδη πνευματικότητα.
Όμως, σήμερα παραθέτουμε την αρχή από το πρώτο του κεφάλαιο που έχει τίτλο:
«Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ του πνεύματος – ΠΝΕΥΜΑ ΚΑΙ ΟΝ», το απόσπασμα έχει ως εξής: «Ο κόσμος τείνει να απαρνηθεί την πραγματικότητα του ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ. Δεν αμφιβάλλει καθόλου για τα ορατά αντικείμενα που τον εξαναγκάζουν να τα παραδεχτεί. Το πνεύμα όμως δεν είναι ορατό αντικείμενο.…Με την υλιστική άρνηση του πνεύματος να είναι ψεύτικη…. Με τον υλιστή να ξεφεύγει από την αμηχανία, αποδίδοντας στην ύλη όλες τις ιδιότητες του πνεύματος: Το λογικό, που σχολές φιλοσοφικές δεν θεωρούν το πνεύμα ως επιφαινόμενο της ζωής και το αποδίδουν ανεξάντλητες δημιουργικές δυνάμεις….
Στο επόμενο η συνέχεια.
