Η πισώπλατη μαχαιριά της Μαδρίτης αιφνιδίασε την Αθήνα καθώς ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ συνοδευόμενος από το μισό υπουργικό του συμβούλιο και έχοντας δίπλα του το «πουλέν» των Ποδέμος Γιολάντα Ντίαθ τα έδωσε όλα στον Ερντογάν. Υποσχέσεις ότι δεν πρόκειται να επιβληθούν ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Άγκυρας αλλά και πολιτική στήριξη για την μελλοντική ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, αναβάθμιση της τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας ακόμη και ελεύθερη χωρίς βίζα κυκλοφορία των Τούρκων πολιτών στην ΕΕ.
Αυτά προκύπτουν από το σημείο 11 της ενδεκασέλιδης «Κοινής Δήλωσης της 7ης Συνόδου Τουρκίας-Ισπανίας» που εκδόθηκε στις 17/11/2021 συνολικής εκτάσεως 3742 λέξεων στα Ισπανικά.
Και η ιστορία δεν σταματά βέβαια εδώ αλλά όπως προκύπτει από την Κοινή Δήλωση, σε σχέση με το Κυπριακό δεν γίνεται κουβέντα για εφαρμογή των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ως βάση για την επίλυση του Κυπριακού (σημείο 28), ενώ καθαγιάζεται ο ρόλος της Τουρκίας μιας και δηλώνεται ότι τα δύο «μέρη αναλαμβάνουν να εγγυηθούν την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο» (σημ.29). Για τη Λιβύη ο Σάντσεθ έκανε γαργάρα τα περί απομάκρυνσης των ξένων στρατευμάτων και μισθοφόρων από την χώρα αυτή (σημ.30), ενώ για το ζήτημα της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την αποχώρηση της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης ο σοσιαλιστής ηγέτης σε ερώτηση δημοσιογράφου πέταξε τη μπάλα στην εξέδρα. Και το άκρον άωτον της όλης υπόθεσης ήταν οι σπονδές της ισπανικής κυβέρνησης Σοσιαλιστών –Ποδέμος στον Ερντογάν για τον δήθεν θετικό ρόλο του σουλτάνου τόσο σε σχέση με την αγορά εργασίας και την υγιεινή και ασφάλεια των τούρκων εργαζομένων (σημ.7) όσο και σε σχέση με το μεταναστευτικό (σημ.39-41) αλλά και κατά της τρομοκρατίας!!! (σημ.19).
Βέβαια το αντίτιμο που πήρε η Ισπανική πλευρά ήταν η παραπέρα διείσδυση των τραπεζών και των 600 επιχειρήσεών της στην τουρκική οικονομία και η αύξηση της πώλησης όπλων στον Ερντογάν.
Έτσι παρά το τουρκικό casus belli και την Κοινή Θέση 2008/944 ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου της ΕΕ που δεν επιτρέπει την εξαγωγή όπλων που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για διεθνείς επιθετικές ενέργειες, τελικά από τις δηλώσεις του Ερντογάν παρουσία του Σάντσεθ προκύπτει ότι η Ισπανία θα συνεχίσει να εξοπλίζει σαν αστακό την Τουρκία, όπως άλλωστε είχε αποκαλύψει από την προηγούμενη ημέρα ο ισπανικός τύπος (elpais-com 16/11/2021). Με το αζημίωτο βέβαια. Έτσι μετά από το ελικοπτεροφόρο Anadolu που ήδη κατασκευάστηκε από κοινού από τα ισπανικά ναυπηγεία Navantia και τα τουρκικά ναυπηγεία Sedef, η Navantia θα προχωρήσει για λογαριασμό της Τουρκίας τόσο στην κατασκευή ενός νέου αεροπλανοφόρου όσο και στην συμπαραγωγή υποβρυχίων και φρεγατών. Ταυτόχρονα Μαδρίτη και Άγκυρα στην Κοινή Δήλωση εκδηλώνουν πρόθεση για πιο στενή συνεργασία της πολεμικής βιομηχανίας των δύο χωρών (σημ. 16-18).
Στο πεδίο της οικονομίας και σε μια φάση όπου η έκθεση των ισπανικών τραπεζών στην τουρκική οικονομία κυμαίνεται ήδη στα 60 δις δολάρια (www.reuters.com 22/3/2021), Ισπανία και Τουρκία προσδοκούν αύξηση του διμερούς εμπορίου τους στα 20 δις δολάρια (σημείο 5). Ταυτόχρονα η ισπανική τράπεζα BBVA προχωρά πλέον στην εξαγορά και του υπόλοιπου 50,15% της μεγαλύτερης τουρκικής τράπεζας Garanti-BBVA αντί ποσού 2,24 δις ευρώ (elpais-com 15/11/2021) γεγονός που χαιρετίστηκε από τον τουρκικό τύπο με διθυράμβους (www.dailysabah.com 15/11/2021 και www.hurriyetdailynews, 16/11/2021). Στην ουσία η BBVA αξιοποιώντας την υποτίμηση της τουρκικής λίρας κατά 35% εξαγοράζει πλέον για ένα κομμάτι ψωμί τη μεγαλύτερη τουρκική τράπεζα. Το ίδιο αναμένεται να γίνει και με τις ισπανικές εταιρείες ΑΠΕ που έχουν πέσει σαν κοράκια πάνω στην τουρκική οικονομία αξιοποιώντας και αυτές με τη σειρά τους την υποτίμηση της τουρκικής λίρας.
Καθώς λοιπόν οι οικονομικές σχέσεις Ισπανίας και Τουρκίας έχουν εδώ και χρόνια εξαιρετικό βάθος με αποτέλεσμα στο πολιτικό πεδίο να εκφράζεται πάντοτε η στήριξη της Μαδρίτης στην Άγκυρα, ήδη από τις αρχές του 2021 είχαμε έγκαιρα επισημάνει τα παρακάτω:
«Βέβαια στην εξωτερική πολιτική πρυτανεύουν τα στενά οικονομικά συμφέροντα και αυτό αποδείχθηκε έκδηλα και σ΄ αυτήν την περίπτωση με την Ισπανία να θέτει βέτο σε οποιαδήποτε σκέψη για κυρώσεις στην Τουρκία σώζοντας τις ισπανικές τράπεζες από μια ενδεχόμενη κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας στην οποία είναι εκτεθειμένες με τουλάχιστον 62 δις δολάρια (Die Welt 17/9/2020). Επισημαίνεται ότι προ διετίας η έκθεση των ισπανικών τραπεζών στην τουρκική οικονομία είχε ανέλθει στο ποσό των 80 δις ευρώ (WolfStreet.com 10/8/2018). Μάλιστα η ισπανική τράπεζα BBVA παραμένει ο μεγαλομέτοχος της δεύτερης σε μέγεθος τουρκικής τράπεζας, της Turkiye Garanti Bankasi με ποσοστό 50%. Επιπλέον οι ισπανικές τράπεζες από το 2015 και μετά αγοράζουν συστηματικά κρατικά τουρκικά ομόλογα χρηματοδοτώντας έτσι το εξοπλιστικό πρόγραμμα του Ερντογάν ενώ ταυτόχρονα παρέχουν αφειδώς δάνεια και εγγυήσεις διευκολύνοντας τις ισπανικές επενδύσεις στην Τουρκία ιδίως στον τομέα της ενέργειας. Και το κερασάκι στην τούρτα αποτελεί η εμπλοκή των ισπανικών ναυπηγείων Navantia στην κατασκευή του τουρκικού αεροπλανοφόρου Anadolu» (Political 2/1/2021, σελ. 11).
Τελικά με τέτοιους φίλους στην ΕΕ τι τους θέλεις πλέον τους εχθρούς;
*Ο Νότης Μαρίας είναι Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ – Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής
