Τα αποτελέσματα του P.I.S.A μας κατατάσσουν ξανά, κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
Πέντε χιλιάδες πεντακόσια 15χρονα Ελληνόπουλα από 212 σχολεία έλαβαν μέρος στην έρευνα (2015) P.I.S.A. σε εξετάσεις που έγιναν ηλεκτρονικά.
Αναρωτιέστε τι είναι οι εξετάσεις P.I.S.A.;
Το Πρόγραμμα P.I.S.A. για την Αξιολόγηση Μαθητών είναι μία σοβαρή Εκπαιδευτική Έρευνα που διεξάγεται κάθε 3 χρόνια και οργανώνεται από τον Οργανισμό για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη.
Γιατί γίνονται οι εξετάσεις;
Κύριος στόχος είναι η αξιολόγηση του εύρους των γνώσεων και των δεξιοτήτων των μαθητών της Γ’ Γυμνασίου. Επειδή η Γ’ Γυμνασίου οριοθετεί το τέλος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης οι γνώσεις και οι δεξιότητες των μαθητών μας δείχνουν κάτι σημαντικό.
Αποκαλύπτεται αν οι 15χρόνοί μας συμμετέχουν ισότιμα και ουσιαστικά στις σύγχρονα δομημένες κοινωνίες.
Τι άλλο κάνει το πρόγραμμα P.I.S.A;
Ανιχνεύει όψεις και δυνατότητες της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών συστημάτων των χωρών που λαβαίνουν μέρος στην αξιολόγηση.
Να ανησυχούμε;
Οι επιδόσεις των 15χρόνων μας είναι συνεχώς κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο από το 2000 που άρχισε το πρόγραμμα.
Αναφορικά με την κατανόηση κειμένου είμαστε 32οι ανάμεσα στις 35 χώρες του Ο.Ο.Σ.Α και 41οι ανάμεσα στις 72 χώρες της έρευνας. Σημειώνω ότι τη μεγαλύτερη βαθμολογία 535, για το 2015, την πήρε η Σιγκαπούρη.
Προσωπικά ανησυχώ για τις χαμηλές επιδόσεις μας στην κατανόηση σχετικά απλών κειμένων στην Ελληνική γλώσσα. Ο λόγος;
Επειδή είναι το μέρος της εξέτασης που βελτιώνεται αργά σε βάθος χρόνου με μεγάλη συλλογική προσπάθεια.
Κι αφού δεν έχουμε βελτιωθεί σε 6 διαδοχικές εξετάσεις ανησυχώ.
Παραθέτω τα στοιχεία όπως δημοσιεύονται στην επίσημη ιστοσελίδα του προγράμματος:
Τι κρύβουν οι παρατηρήσεις;
Συνήθως σπουδαία ευρήματα είναι στις παρατηρήσεις της κάθε έκθεσης. Ας δούμε τι μας λέει το πρόγραμμα PISA.
Κατ’ αρχήν τα συγκεκριμένα ποιοτικά και ποσοτικά ευρήματα δημοσιοποιούν στην υφήλιο την κατάσταση του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Συγκεκριμένα:
1. Υπάρχει μείωση του ενδιαφέροντος για ανάγνωση ιδιαίτερα ανάμεσα στα αγόρια μας.
2. Τα κορίτσια υπερτερούν στην κατανόηση κειμένων σε όλες τις χώρες.
3. Τα Ελληνόπουλα με χαμηλές επιδόσεις αυξήθηκαν από 21.3% (2009) στο 27.3% το 2015.
4. Τα Ελληνόπουλα με υψηλές επιδόσεις μειώθηκαν από 5.6% (2009) στο 4%.
Φανταστείτε τι επιπτώσεις έχουν τα παραπάνω 4 ευρήματα σε κοινωνίες που διοικούνται από άντρες. Και φυσικά οι χαμηλές μας επιδόσεις δεν άρχισαν το 2000, απλά τότε άρχισε η καταγραφή τους.
5. Παρουσιάζουμε τη χειρότερη βαθμολογία στο δείκτη της εξωτερικής αξιολόγησης με 21 μονάδες, ενώ η Πορτογαλία έχει 97 και η Βουλγαρία 96.
Το αποτέλεσμα είναι να μη γίνονται αλλαγές για βελτίωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
6. Εχουμε το χαμηλότερο βαθμό εμπλοκής των διευθυντών των σχολείων και των σχολικών συμβούλων στην αξιολόγηση μεθόδων διδασκαλίας.
7. Είμαστε προβληματική χώρα λόγω της ανεπάρκειας σε εκπαιδευτικό υλικό.
8. Είμαστε πρωταθλητές και στον δείκτη έλλειψης εκπαιδευτικού προσωπικού, 7η, στις 72 χώρες της έρευνας.
Ελλειψη εγγραμματισμού
Ας δούμε πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση. Το πρόγραμμα P.I.S.A. μας λέει ότι ο εγγραμματισμός στην Κατανόηση Κειμένου προσδιορίζει και προσδιορίζεται από…
• την ευχέρεια του 15χρόνου αναγνώστη να κατανοεί γραπτές μορφές λόγου,
• την ικανότητά του να προβληματίζεται πάνω σε διαφόρων μορφών γραπτά κείμενα,
• την δυνατότητά του να αξιοποιεί τις πληροφορίες αυτών των κειμένων για να επιτυγχάνει τους στόχους του,
• την ευχέρειά του να διευρύνει διαρκώς το γνωστικό του σύμπαν,
• την ικανότητα του να συμμετέχει με αξιώσεις στην κοινωνική ζωή.
Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω; Οτι εγγραμματισμός είναι κάτι ανώτερο από τον αλφαβητισμό. Ο αλφαβητισμός συνδέεται με την αποκωδικοποίηση και την κατά λέξη κατανόηση ενός κειμένου. Ενώ, ο εγγραμματισμός εμπεριέχει λειτουργίες όπως:
• την έννοια της κατανόησης,
• τη δυνατότητα της χρήσης των γραπτών πληροφοριών,
• τον προβληματισμό του αναγνώστη,
• τον ενεργό – διαδραστικό ρόλο κάθε αναγνώστη στην παραγωγή νοήματος και
• στην ανάληψη δράσης μέσα από γραπτά κείμενα.
Συμπερασματικά
Τα αποτελέσματα, οι παρατηρήσεις και οι σημειώσεις της έρευνας κτυπούν καμπάνες θλίψης.
• Οι ελλείψεις μας στον εγγραμματισμό που καταγράφονται στις επιδόσεις των 15χρόνων στο πρόγραμμα P.I.S.A. είναι διαχρονικές.
• Δεν φταίνε τα παιδιά για τις ελλείψεις μας σε κοινωνικές δομές εγγραμματισμού, σε προγράμματα σπουδών και για τις εκπτώσεις μας στο θέμα της ανάγνωσης, στην έλλειψη συνοχής και συλλογικότητας.
• Το οξύμωρο είναι ότι μέτρα διορθωτικά οφείλουν να πάρουν σήμερα οι γενιές που μεγάλωσαν με αυτές τις ελλείψεις στον εγγραμματισμό!
• Πτυχ.Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στην Δια Βίου Μάθηση, συγγραφέας ‘Μαθαίνω εύκολα’, ‘Θυμάμαι εύκολα’.
• Μέλος Γ.Σ. Ελληνικής Επιτροπής UNICEF.
• Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr
facebook polygnosi
