Ηταν Αύγουστος του 1989. Μιά συντροφιά 25άρηδων τότε νεαρών αποφασίσαμε -λέει- να κάνουμε κάτι απαιτητικό. Να διασχίσουμε το Λευκά Ορη από Βορρά προς Νότο, έχοντας ως εφόδια, αντοχή και μπόλικη αδρεναλίνη για περιπέτεια, στα σωθικά μας. Κατά την επίπονη και λίαν παράτολμη, όπως εξελίχθηκε, πορεία διάσχισης των πανέμορφων αλλά κι επικίνδυνων αυτών βουνών-ιδίως όταν δεν γνωρίζεις καλά, όπως εμείς τότε, τα κατατόπια-αντιμετωπίσαμε πολύ αντίξοες συνθήκες (αποπροσανατολισμός, τρομακτική έλλειψη νερού κλπ.).
Τελικά τα καταφέραμε, με πολύ τύχη αλλά πολλά σημάδια στα πόδια μας από την απίστευτη καταπόνηση. Εμπειρία ζωής! Κατά την πορεία αυτή, ευρισκόμενος, με τους άλλους συνοδοιπόρους, στην περιοχή «Λιβάδα» σε υψόμετρο πάνω από 1.700 μέτρα, βρήκα στο διάβα μου, στην μέση του πουθενά, μια κατσούνα. Είχε εμφανή τα σημάδια της εγκατάλειψης επί πολλά χρόνια, ίσως και επί δεκαετίες αλλά και της παρατεταμένης έκθεσης στα ακραία καιρικά φαινόμενα αυτών των υψομέτρων. Ομως παρέμενε στιβαρή κι έτσι την πήρα μαζί μου. Την έδεσα σφικτά στο σακίδιο μου και την επανέφερα …στον πολιτισμό. Εκτοτε, συντρόφευσε για δεκαετίες τον συγχωρεμένο πατέρα μου, Λευτέρη Νικηφοράκη, στις πεζοπορικές διαδρομές του στα Κατωμέρια. Η κατσούνα αυτή έγινε, εκ των πραγμάτων, ένα οικογενειακό κειμήλιο ανάμνησης, ανθρώπων και καταστάσεων. Πριν 3 χρόνια την είδε στο σπίτι μου, σε περίοπτη θέση, ο παρατηρητικός φίλος μου Γιάννης Παπασηφάκης, βοσκός εξ Ανωπόλεως Σφακίων και την επόμενη ημέρα, μού έστειλε την φωτογραφία του (σημερινού) εξωφύλλου μου στο facebook, με το σχόλιο: «Αυτή είναι η κατσούνα σου!». Είχε απόλυτο δίκιο! Από την ανάλυση της φωτογραφίας, δεν απέμεινε καμμία αμφιβολία, ότι ο Σφακιανός κτηνοτρόφος της φωτογραφίας, κρατούσε στα χέρια του την συγκεκριμένη ιδιόμορφη κοντή κατσούνα.
ΠΟΙΟΣ ΟΜΩΣ ΗΤΑΝ; ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΟΥ, τραβήχτηκε η συγκεκριμένη, πολύ ωραία φωτογραφία εποχής;…Η ακολουθία των εξωφρενικών συμπτώσεων δεν είχε πει τη τελευταία λέξη της! Πριν ένα μήνα περίπου, δέχτηκα μήνυμα από τον μακρινό συγγενή, Χρήστο Νικηφοράκη από την Ιμπρο Σφακίων, που είχε δεί το εξώφυλλο, ο οποίος μου ανέφερε ότι το εικονιζόμενο πρόσωπο της φωτογραφίας με την κατσούνα, είναι ο πατέρας του, Μανούσος Νικηφοράκης, σήμερα 85 ετών! Με αφορμή της διάσχιση του ομώνυμου φαραγγιού, τον συνάντησα στην Ιμπρο Σφακίων πριν λίγες μέρες, έχοντας μαζί μου και την κατσούνα.
Πριν φανερώσω μπροστά του το αντικείμενο, του έδειξα την φωτογραφία και του ζήτησα πληροφορίες γι΄αυτήν. Για τους τόπους που βοσκούσε τα πρόβατα του στα Λευκά Ορη, τις χρονικές περιόδους κλπ. Οι απαντήσεις του ήσαν εντυπωσιακές! Μου επιβεβαίωσε αυθόρμητα, με την χαρακτηριστική ορεσίβια σφακιανή λαλιά του, ότι ως νεαρός βοσκός (της εποχής της φωτογραφίας) πήγαινε για βοσκή τα πρόβατα του, στην απομακρυσμένη «Λιβάδα» των Λευκών Ορέων! Οτι την φωτογραφία την είχε τραβήξει-απ΄όσο θυμόταν-ένας Γερμανός μετά τον Πόλεμο, αρχές της δεκαετίας του 1950. Οτι ήταν βγαλμένη στον κέντρο του χωριού του, της Ιμπρου, καθισμένος σε ένα πεζούλι που διασώζεται ακόμη, όχι όμως και το σπίτι.
Ηρθε η στιγμή να κλείσει ο κύκλος. Ο μπάρμπα Μανούσος Νικηφοράκης ξανάπιασε στα χέρια του, την χαμένη κατσούνα των Λευκών Ορέων.
Εξήντα πέντε χρόνια αργότερα …
Σταύρος Ε. Νικηφοράκης
Δικηγόρος παρ΄Αρείω Πάγω
Λεωφ. Αλεξάνδρας αρ. 100 Αθήνα
