Την μνήμη της Χανιώτισσας που έσωσε Εβραίους στην Κατοχή με κίνδυνο της ζωής της, Αθηνάς Βαρβατάκη τιμούν με τον τίτλο του “Δικαίου των Εθνών” αύριο στα Χανιά, παρουσία της Πρέσβειρας του Ισραήλ.
Η πρωινή εκδήλωση θα γίνει στο Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» στο ενετικό λιμάνι και η απογευματινή εκδήλωση θα γίνει στο χωριό Κουρνάς, τόπο καταγωγής της τιμηθείσας Αθηνάς Βαρβατάκη.
Πρόκειται για έναν τίτλο τιμής στην γυναίκα από τον Κουρνά που με ανιδιοτέλεια προσέφερε βοήθεια και έσωσε από βέβαιο θάνατο τον Ιωσήφ Βεντούρα.
Ο Ιωσήφ Βεντούρας, ο οποίος γεννήθηκε στου Μπόλαρη από εύπορη οικογένεια Εβραίων, γλύτωσε από τους Ναζί όταν οι γονείς του, Ραφαήλ και Μπιάνκα Βεντούρα αποφάσισαν να αποχωριστούν τα παιδιά τους για να τα σώσουν από τον θάνατο. Φεύγοντας με ένα καΐκι από τα Χανιά για την Αθήνα, η οικογένεια Βεντούρα μοιράστηκε στα τρία, βρίσκοντας καταφύγια σε σπίτια φίλων. Τότε μια γενναία Χανιώτισσα, από τον Κουρνά, που ήταν η παραμάνα της οικογένειας, αποφάσισε να τους ακολουθήσει στην Αθήνα και να παρουσιάσει τον 3,5 χρονών Ιωσήφ ως νόθο γιο της, με κίνδυνο της ζωής της, προκειμένου να γλιτώσει το παιδί από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η γυναίκα αυτή ήταν η Αθηνά Βαρβατάκη.
Η ιστορία
Με αφορμή την εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στα Χανιά, αναζητήσαμε τον Ιωσήφ Βεντούρα, ο οποίος σήμερα είναι ένας αναγνωρισμένος διεθνώς ποιητής και αφηγήθηκε στα “Χ.Ν.” την ιστορία της οικογένειας του, την διάσωση του από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, χάριν στην γενναιότητα και ανιδιοτέλεια της Χανιώτισσας Αθηνάς Βαρβατάκη….
«Γεννήθηκα και έζησα στο Μπόλαρη. Η οικογένεια μου ήταν μια εύπορη οικογένεια , αφού ο παππούς μου και τα αδέλφια του είχανε φτιάξει μια εταιρία εμπορίας υφασμάτων, κασμιριών,τα οποία επίσης εμπορεύοτανε. Έτσι ο πατέρας μου μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον οικονομικά ανεξάρτητο, ήταν πολύ αγαπητός και απέκτησε πάρα πολλούς φίλους Χριστιανούς. Αυτό έπαιξε μεγάλο ρόλο στην μετέπειτα σωτηρία μας. Όταν το ’41 μπήκανε οι Γερμανοί στην Κρήτη, προχώρησαν στην πρώτη απογραφή των Εβραίων των Χανίων, και η οικογένεια μου και εγώ προσωπικά εμφανιζόταν σε αυτόν τον κατάλογο. Αρχές του ’42 ένας άνθρωπος γνώριμος του πατέρα μου, ο οποίος άνθρωπος δούλευε σαν μεταφραστής στην Γκεστάπο, του είπε κρυφά να προσέξει και εάν μπορεί να φύγει το ταχύτερο δυνατόν από την Κρήτη, γιατί κάτι κακό ετοίμαζαν οι Γερμανοί για τους Εβραίους. Έτσι ο πατέρας μου πήρε την μεγάλη απόφαση να φύγουν από την Κρήτη. Μαζί με την μητέρα μου, πήρε εμένα και την αδερφή μου, με τον αδελφό του παππού μου που ζούσε μόνος του και είχε για οικιακή βοηθό, μια Κρητικιά, χριστιανή η οποία είχε γεννηθεί στον Κουρνά, την Αθηνά Βαρβατάκη. Βρήκαν ένα καίκι που κουβαλούσε χαρούπια και στο οποίο επιβιβαστήκαμε μαζί με τον αδελφό του παππού μου και την Αθηνά Βαρβατάκη, η οποία προτίμησε να μας ακολουθήσει στην Αθήνα, παρά να γυρίσει στον Κουρνά. Μια απόφαση, παράδοξη για την εποχή εκείνη, καθώς αποφάσισε να μοιραστεί έναν κίνδυνο που δεν ήταν μόνο κίνδυνος από την δίωξη των Ναζί αλλά και κίνδυνος του ταξιδιού με ένα καίκι για πολλές μέρες έως τον Πειραιά».
Μετά από ένα πολυήμερο ταξίδι εν πλω, η οικογένεια Βεντούρα έφτασε στον Πειραιά και κρύφτηκαν στου Ζωγράφου. Ωστόσο οι Γερμανοί πιάσανε τον αδελφό του παππού Βεντούρα και τον οδήγησαν στο Άουσβιτς. Η υπόλοιπη οικογένεια, αποφάσισε να μοιραστεί στα τρία όταν κάποιοι δωσίλογοι εκβίασαν τους γονείς για χρυσό προκειμένου να μην τους προδώσουν στη Γκεστάπο. Έτσι οι γονείς άφησαν την κόρη στο Ψυχικό στην οικία της Ευ. Γεωργιάδου (αδελφής της μητέρας του Κω/νου Μητσοτάκη) ενώ εμπιστεύθηκαν τον μικρό τους γιο τον Ιωσήφ μαζί με την Αθηνά Βαρβατάκη στην οικογένεια Πετρόχειλου στην Εκάλη. Οι γονείς βρήκαν καταφύγιο στην οικογένεια Σφακιανάκη κοντά στην οδό Αχαρνών με την ελπίδα ότι κάποτε θα ξανασμίξουν.
« Η Αθηνά με παρουσίαζε ως νόθο παιδί της. Και όπως καταλαβαίνετε, αυτή πήρε όλο τον κίνδυνο της διάσωσής μου, αφού με είχε παρουσιάσει ως δικό της παιδί, ως χριστιανόπαιδο. Ήταν δύσκολο για τα ήθη της εποχής να λες ότι είχες ένα νόθο παιδί, εξωγαμιαίο. Η Αθηνά δεν ήταν παντρεμένη. Δεν παντρεύτηκε ποτέ. Η Αθηνά όχι μόνο με έκρυψε αλλά με προστάτεψε, με θεώρησε παιδί της. Όλη την αγάπη της την έστρεψε σε μένα. Και μεταπολεμικά πάλι σαν μητέρα μου την θεωρούσα. Τόσο πολύ είχα συνδεθεί μαζί της… Ζήσαμε κρυμμένοι περίπου 1 χρόνο. Αλλά για μένα ήταν σαν μια ζωή…. Όταν μου δείξανε τους γονείς μου, εγώ δεν τους θυμόμουνα. Ήμουν μόλις 3,5 χρονών. Εγώ ήξερα ως μάνα, την Αθηνά».
Πρόγραμμα εκδήλωσης στο Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης»
Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2018, 11:00 π.μ.
Καλωσόρισμα από τον Διευθυντή του 1ου Γενικού Λυκείου Χανίων, κ. Ηλία Πιτσιλαδή. Ιστορία διάσωσης του Ιωσήφ Βεντούρα. Ομιλία της Πρέσβειρας του Ισραήλ, κ. Ιρίτ Μπεν-Άμπα. Χαιρετισμός από τον Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας, κ. Γεώργιο Καλαντζή. Αφιέρωμα μνήμης από τους μαθητές του 1ου Γενικού Λυκείου Χανίων, Προβολή βίντεο – μουσική. Απονομή του βραβείου στους συγγενείς της Αθηνάς Βαρβατάκη.
Την εκδήλωση διοργανώνει η Γενική Γραμματεία του υπ. Παιδείας σε συνεργασία με το 1ο Λύκειο Χανίων με την υποστήριξη της πρεσβείας του Ισραήλ.Πρόγραμμα εκδήλωσης στον Κουρνά 17:30
Επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο πεσόντων, στην πλατεία Κουρνά για την Αθηνά Βαρβατάκη. Χαιρετισμοί από τον οικοδεσπότη Δήμαρχο Αποκορώνου, κ. Χαρ. Κουκιανάκη, την Πρέσβειρα του Ισραήλ, κα Ιρίτ Μπεν Άμπα, από τον περιφερειάρχη Κρήτης, κ. Σταύρο Αρναουτάκη, από τον εκπρόσωπο της Παγκρήτιας Ένωσης Αθηνών, από τον πρόεδρο Συλλόγου Κουρνά, κ. Μιχάλη Μπερικάκη, από τον πρόεδρο Συλλόγου Κουρνά (Αττικής), κ. Στέλιο Βανταράκη. Δωρεά των απογόνων της Αθηνάς Βαρβατάκη στον Πολιτιστικό Σύλλογο Κουρνά του διπλώματος και της πλακέτας που απένειμε το YAD VASHEM στην Αθηνά Βαρβατάκη . Κατάθεση στεφάνων, Εθνικός ύμνος Ριζίτικο τραγούδι από τον Όμιλο «Αποκορώνας». Καλλιτεχνικό πρόγραμμα με χορούς και τραγούδια.
Την εκδήλωση διοργανώνουν η Πρεσβεία του Ισραήλ, η Περιφέρεια Κρήτης, ο Δήμος Αποκορώνου η Παγκρήτια Ένωση Αθηνών, ο Σύλλογος Κουρνά κ.α φορείς.
* ( εξώφυλλο: φωτογραφία Αρχείου)
