Ο Άγγλος λόρδος Μπέηντεν Πάουελ, αξιωματικός του βρετανικού στρατού, ο οποίος υπηρέτησε στην Ινδία, το Αφγανιστάν, τη Μάλτα και τη Νότια Αφρική ήταν ο ιδρυτής του προσκοπισμού. Το 1907 δημιούργησε μια κατασκήνωση με είκοσι αγόρια στη Νότια Αγγλία και εκπαίδευσε τα παιδιά με βάση το βιβλίο του «Ενωμοτίες παιδιών», χρησιμοποιώντας ως πρότυπο ένα άλλο δικό του βιβλίο το «Βοήθημα στην ανίχνευση», το οποίο είχε εκδώσει για στρατιωτικούς. Τα παιδιά έμαθαν μαγειρική, ορειβασία, ναυαγοσωστική, νυχτερινές πυρές, κατασκηνωτική τεχνική, κ.ά. Αυτή την εμπειρία χρησιμοποίησε στο τελικό του πόνημα «Προσκοπισμός για Αγόρια» το 1908, το οποίο αποτέλεσε την ιδρυτική πράξη του προσκοπισμού. Ο προσκοπισμός ήρθε στην Ελλάδα το 1910 όταν ο καθηγητής φυσικής αγωγής Αθανάσιος Λευκαδίτης ίδρυσε την πρώτη ομάδα προσκόπων στο Γυμνάσιο της Μάκρης στην Αθήνα.
Είναι εντυπωσιακό ότι ο προσκοπισμός στα Χανιά, σύμφωνα με τον κ. Χρήστο Χουλιόπουλο, εμφανίστηκε μόλις δύο χρόνια αργότερα, το 1912, όταν ο γνωστός λογοτέχνης Γιώργος Λελεδάκης ίδρυσε την πρώτη ομάδα, ενώ το 1913 ο Κυριάκος Μητσοτάκης (βουλευτής Χανίων και παππούς του σημερινού πρωθυπουργού) ίδρυσε τη δεύτερη ομάδα προσκόπων. Αξιοσημείωτη ήταν και η παρουσία του γνωστού Αντώνη Μάλμο ιδρυτή της Μάλμειας Βιβλιοθήκης ως αρχηγού της δεύτερης ομάδας προσκόπων Χανίων τη διετία 1922-1924. Άλλες σημαντικές προσωπικότητες της τοπικής κοινωνίας, οι οποίοι έγιναν πρόσκοποι, ήταν ο Κωνσταντίνος Καλεμικιέρης (πρόεδρος του «Συνδέσμου των Φιλομούσων», Περιφερειακός Έφορος το 1925), ο Ιωάννης Κουκλάκης (Διευθυντής της Τράπεζας της Ελλάδας, Βοηθός Περιφερειακού Εφόρου το 1945), κ.ά.
Ο αρχικός στόχος του προσκοπισμού στα Χανιά, εκτός από τις αρχές του διεθνούς προσκοπισμού, ήταν η εκμάθηση σκοποβολής. Αυτή η επιλογή ήταν λογική, καθώς το 1912-1913 έγιναν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι και οι Κρήτες αγωνίστηκαν σε όλα τα μέτωπα. Άλλωστε, ολόκληρη την περίοδο της Κρητικής πολιτείας (1898-1913) ιδρύθηκαν πολλοί σκοπευτικοί σύλλογοι και πολλοί Κρητικοί υπηρέτησαν στα αντάρτικα σώματα στον Μακεδονικό Αγώνα (1904-1908). Μια σημαντική πληροφορία, η οποία επίσης σώζεται στο βιβλίο του κ. Χουλιόπουλου, ήταν η κατάργηση του προσκοπισμού από τη δικτατορία Μεταξά και η δημιουργία της «ΕΟΝ» (Εθνική Οργάνωσης Νέων), η οποία υπήρξε ο στυλοβάτης της φασιστικής κατήχησης των νέων στο δικτατορικό καθεστώς.
Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι ο προσκοπισμός στα Χανιά ξεκίνησε και καλλιεργήθηκε από την ανώτερη αστική τάξη της πόλης και στη συνέχεια εξαπλώθηκε και στις Επαρχίες του Νομού, αποτελώντας (τουλάχιστο στην αρχή) ένα πολύτιμο εφόδιο για τους εθνικούς αγώνες. Εδώ θα πρέπει να γίνει ιδιαίτερη μνεία στη σημαντικότατη αφιλοκερδή προσφορά του κ. Χρήστου Χουλιόπουλου, με το βιβλίο του «Ο προσκοπισμός στα Χανιά 1912-2012. 100 χρόνια», στην ιστορία του τοπικού προσκοπισμού.
Βιβλιογραφία
https://el.wikipedia.org/wiki/, «Προσκοπισμός» 8/2/2020.
