Η Μήτσαινα στο τέλος της δεκαετίας του 2010 ζούσε με τις αναμνήσεις των δέκα παιδιών της. Κόντευε τα εκατό και ο άντρας της ο γέρο-Μήτσος την είχε αφήσει χρόνους πολλούς. Σήμερα, την ημέρα της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου, βλέποντας την παρέλαση στην τηλεόραση ο γέρικος νους της πλημμύρισε αναμνήσεις.
Τι να πρωτοθυμηθεί; Τον πρωτότοκο γιό της τον παρασημοφορεμένο μικρό Μήτσο, τον Ιταλοφάγο, που διακρίθηκε στο αλβανικό έπος του 1940; Τον δεύτερο μικρό Μήτσο, τον αντιστασιακό, που επίσης πήρε παράσημο για τα σαμποτάζ εναντίων των Γερμανών κατά την περίοδο 1941-1944; Μήπως τον τρίτο μικρό Μήτσο που μετανάστεψε στις ΗΠΑ για να μην πολεμήσει στον αδελφοκτόνο Εμφύλιο του 1946-1949; Και ο τέταρτος μικρός Μήτσος που τη δεκαετία του 1950 συμμετείχε στην ανοικοδόμηση της χώρας; Όλοι αυτοί ζέσταναν γλυκά την καρδιά της.
Βέβαια, είχε κι ένα αγκάθι στην ψυχή, τον πέμπτο μικρό Μήτσο τον λεγόμενο φασίστα, διότι ήταν φιλοχουντικός. Η Μήτσαινα θυμήθηκε με πόνο πόσο ξύλο είχε δώσει στον γιό του ο μπάρμπα Μήτσος (φανατικός βενιζελικός). Τίποτα, αμετανόητος! Ο μικρός Μήτσος ήταν χαφιές, βοηθούσε στην φάλαγγα των κρατουμένων στην Ασφάλεια, έδινε χαστούκια, ενώ συχνά έκανε και το γραμματέα για να συμπληρώνονται ανελλιπώς οι φάκελοι «κοινωνικών φρονημάτων»…
Ωστόσο, οι μνήμες για τα παιδιά της δεν σταματούσαν εκεί, διότι όταν έπαψε να γεννά άρχισε να υιοθετεί ένα φτωχό παιδί κάθε δεκαετία. Έτσι τη δεκαετία του 1970 ο έκτος μικρός Μήτσος, ο δημοκρατικός, έγινε γνωστός για τις επιχειρήσεις του, ενώ ο έβδομος που ήταν επαναστατικός χαρακτήρας, τη δεκαετία του 1980, έφερε την Αλλαγή και τις μοντέρνες σοσιαλιστικές ιδέες. Την δεκαετία του 1990 ο όγδοος μικρός Μήτσος διακρίθηκε ως ο καλύτερος δημόσιος υπάλληλος της δεκαετίας ανάμεσα σε 1.000.000 (γνωστούς, αλλά κυρίως άγνωστους) συναδέλφους του. Αντίθετα, ο αδελφός του, το ρεμάλι ο ένατος μικρός Μήτσος, τη δεκαετία του 2000 ξενυχτούσε στα μπουζούκια τραγουδώντας, «Ουσίες, ουσίες κι οινοπνεύματα…» και ξοδεύοντας ολόκληρη την πατρική περιουσία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη δεκαετία του 2010 ο τελευταίος μικρός Μήτσος, ο επονομαζόμενος και μπατίρης ή Φτωχομήτσος να χρωστά σε τράπεζες, σούπερ μάρκετ, φίλους (κυρίως Γερμανούς φιλέλληνες που έκαναν διακοπές με βραχιολάκια στην Ελλάδα) και συγγενείς, καθώς δανείστηκε από όλους.
Αναστέναξε βαθιά η γριά Μήτσαινα κι αυθόρμητα μονολόγησε, «Πάντως σήμερα είμαστε καλύτερα, υπάρχει ελπίδα. Ο Φτωχομήτσος με θυσίες και αγώνες έσωσε τη σύνταξή μου. Το τούνελ τελείωσε, φτάσαμε στο ξέφωτο!». Πήρα μια ανάσα και βροντοφώναξε, «ΑΕΡΑ!!!!». Η γιαγιά είχε ξαναθυμηθεί την επέτειο…
