Αυτή την εποχή, έντονα ενοχλητική είναι η παρουσία της κάμπιας στα πεύκα. Δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα σε αυλές σχολείων καθώς και σε παιδότοπους, όπου οι κάμπιες εκτός από τις ζημιές στα πεύκα, προπαντός στα μικρά δέντρα, προκαλούν έντονες ενοχλήσεις “κνησμού” στο ευαίσθητο παιδικό δέρμα, ενώ καμιά φορά στέλνουν τα παιδιά στο γιατρό με αλλεργικά συμπτώματα.
Οι κνηστικές τρίχες των καμπιών, ερεθίζουν επίσης ιδιαίτερα τα μάτια και το αναπνευστικό σύστημα του ανθρώπου.
Μπορεί να θεωρηθεί σαν ένας “ύπουλος” εντομολογικός εχθρός, από το γεγονός ότι όταν εκδηλώνεται το πρόβλημα στο δέντρο και στον άνθρωπο, είναι πλέον αργά για την αντιμετώπισή του. Χρειάζεται να υπάρξει πρόνοια και προγραμματισμός νωρίτερα.
Για να γίνει κατανοητή η σωστή καταπολέμηση του εντόμου θα αναφέρομε λίγα λόγια για το βιολογικό κύκλο.
Οι φτερωτές μορφές του εντόμου (Λεπιδόπτερο, Thaumetopoea pityocampa S) βγαίνουν από τα κουκούλια τους στο έδαφος, σχεδόν ταυτόχρονα, το καλοκαίρι γύρω στον Ιούλιο (το χρόνο επηρεάζει η τοποθεσία και ο καιρός). Μετά τη γονιμοποίησή τους, τα θηλυκά, αρχίζουν να γεννούν τα αυγά τους κυρίως στις κορυφές των δέντρων και των κλαδιών αλλά και στα άκρα κλαδιών, μικρών δενδρυλλίων του πεύκου. Τα αυγά εκκολάπτονται, συνήθως τέλη Αυγούστου αρχές Σεπτεμβρίου. Οι κάμπιες κάθε κορυφής κλαδίσκου παραμένουν όλες μαζί, η μια κοντά στην άλλη, και αρχίζουν να τρέφονται από τα νεαρά φύλλα της κορυφής. Όσο περνά ο καιρός οι κάμπιες μεγαλώνουν κατατρώγοντας τα φύλλα και με τα μεταξώδη νήματά τους δημιουργούν μια συμπαγή φωλιά (σαν μπάλα σε μορφή αχλαδιού) η οποία της προφυλάσσει πλέον από τα καιρικά φαινόμενα του χειμώνα, ενώ από μικρά ανοίγματα της φωλιάς, οι κάμπιες μπαινοβγαίνουν για την τροφή τους. Όταν αρχίσει να βελτιώνεται ο καιρός, την άνοιξη, οι κάμπιες με συμπληρωμένη την ανάπτυξή τους (μήκους μέχρι 30 – 40mm) και ανθεκτικές πλέον σε καιρικά φαινόμενα και τυχόν χημικά φάρμακα, εγκαταλείπουν τις φωλιές και αρχίζουν να κατεβαίνουν στο έδαφος. Σε χαρακτηριστικές σειρές, η μία πίσω από την άλλη, σαν “κορδόνι”, ψάχνουν χώρο στο έδαφος, όπου σε βάθος μερικών εκατοστών, θα φτιάξουν ένα χαλαρό κουκούλι και θα μείνουν μέχρι περίπου τον Ιούλιο. Από εκεί, πάλι θα βγουν τα φτερωτά έντομα. Έτσι συμπληρώνεται ο βιολογικός κύκλος (υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις).
Η γνώση του βιολογικού κύκλου του εντόμου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το πιο ευάλωτο στάδιό του, για να αντιμετωπιστεί, είναι η χρονική περίοδος όταν οι κάμπιες έχουν εκκολαφτεί από τα αυγά και τριγυρνούν απροστάτευτες στις κορυφές των κλαδιών, πριν αρχίσουν να σχηματίζουν τον μεταξώδη θάλαμο της φωλιάς. Τότε η αντιμετώπισή τους είναι αποτελεσματική. Χρησιμοποιούμε πάντα ένα βιολογικό σκεύασμα, ακίνδυνο για τον άνθρωπο και το περιβάλλον και με μεγάλη αποτελεσματικότητα, ιδιαίτερα για τις μικρές κάμπιες του εντόμου. Ένα τέτοιο είναι ο Βάκιλλος της Θουριγγίας (Bacillus thuringiensis). Η αντιμετώπιση του εντόμου θα είναι εξασφαλισμένη όταν τηρηθούν, δύο προϋποθέσεις που αφορούν τον χρόνο και τον τρόπο επέμβασης. Ο ακριβής χρόνος προσδιορίζεται όταν από νωρίς τον Αύγουστο, αρχίσουν παρατηρήσεις σε δείγματα ακραίων κορυφών. Τα αυγά του εντόμου εμφανίζονται στις βάσεις των ακραίων φύλλων και σε λίγο καιρό αργότερα αρχίζουν οι εκκολάψεις και παρουσιάζονται μικρές κάμπιες. Πιστεύω ότι οι εντομολόγοι του Ινστιτούτου Υποτροπικών Φυτών & Ελιάς, μπορούν να βοηθήσουν και μια συνεργασία μαζί τους, θα είναι πολύ χρήσιμη Για τον καλό ψεκασμό των δέντρων, πρέπει το ψεκαστικό (τρακτέρ) να συνοδεύεται από γερανοφόρο μηχάνημα με κατάλληλο “καλάθι”, έτσι ο ψεκαστής από ψηλά θα εκτελέσει ένα πλήρες “λούσιμο”- κάλυψη της κορυφής και των άκρων των κλαδιών των πεύκων, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μεγάλα δέντρα.
Αν δεν γίνει καταπολέμηση ή αν αποτύχει αυτή, οι φωλιές του εντόμου θα εμφανιστούν στα δέντρα από νωρίς τον χειμώνα. Οι λύσεις πλέον είναι λιγότερο εύχρηστες και αποτελεσματικές. Η περισυλλογή των φωλιών του εντόμου έχει τα γνωστά προβλήματα. Αν όμως εφαρμοστεί πρέπει να γίνει νωρίς, πριν τις εγκαταλείψουν οι κάμπιες, διότι τότε η περισυλλογή δεν έχει νόημα, αφού οι κάμπιες είναι ήδη στο έδαφος και στο δέντρο μένει η άδεια φωλιά με τις εκδύσεις, τα περιττώματα και τα μεταξώδη υλικά της φωλιάς.
Τέλος, ένα καλό πλύσιμο με νερό υπό πίεση, βελτιώνει το χώρο στις αυλές όπου παίζουν παιδιά κάτω από πεύκα.
*Δρ Γεωπόνου – Εντομολόγου
π. Δημάρχου Βάμου
steliosmihe@gmail.com
