Η κλιματική αλλαγή επιδείνωσε μια ήδη δύσκολη κατάσταση

«Η κλιματική αλλαγή επιδείνωσε μια ήδη δύσκολη κατάσταση με τις πυρκαγιές», λέει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο καθηγητής Βιολογίας της Κλιματικής Αλλαγής στο Πανεπιστήμιο της Τασμανίας, στην Αυστραλία, Ντέιβιντ Μπάουμαν.
Oι καταστροφικές πυρκαγιές σχετίζονται τόσο με την ανθρώπινη συμπεριφορά όσο και με τις διάφορες μεταβολές στον πλανήτη, επισημαίνει ο Ντέιβιντ Μπάουμαν. Η γιγάντωση του αστικού ιστού, ο φτωχός πολεοδομικός σχεδιασμός, οι επαναλαμβανόμενοι καύσωνες καθώς και το γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι ζουν εγγύτερα στα δάση και σε πιο εύφλεκτα τοπία έχουν δημιουργήσει «έναν πιο επιρρεπή στις πυρκαγιές κόσμο», τονίζει στη συνέντευξή του στο Πρακτορείο ο Αυστραλός καθηγητής.
«Η Μεσόγειος είναι η έδρα του δυτικού πολιτισμού με γραπτές μαρτυρίες, που χρονολογούνται από 2000 και πλέον χρόνια πριν. Δεν υπάρχουν ωστόσο καταγραφές για τρομερές πυρκαγιές -και διορθώστε με αν κάνω λάθος- λόγω του παραδοσιακού γεωργικού τοπίου της Μεσογείου. Αυτού του είδους το τοπίο έχει χαθεί με τη σύγχρονη αστική εξάπλωση και την εγκατάλειψη της γης καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να συρρέουν στις πόλεις», επισημαίνει ο Ντέιβιντ Μπάουμαν.
Ο Αυστραλός καθηγητής, επικεφαλής ομάδας διεθνών ερευνητών, στο παρελθόν δημοσίευσε μελέτη στο περιοδικό για θέματα περιβάλλοντος “Nature Ecology and Evolution”, σύμφωνα με την οποία χώρες της Μεσογείου -μεταξύ αυτών η Ελλάδα, η Τουρκία, η Γαλλία και η Ισπανία- είναι ανάμεσα σε αυτές που κατ’ εξοχήν κινδυνεύουν με περισσότερες ακραίες πυρκαγιές στο μέλλον. Και υπογραμμίζει ακόμα, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, πως η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη θα οδηγήσει σε επικίνδυνες για την εκδήλωση πυρκαγιών καιρικές συνθήκες.
«Έχουμε μια αρκετά καλή εικόνα σχετικά με το τι φέρνει η κλιματική αλλαγή. Η αύξηση της θερμοκρασίας και ένα θερμότερο κλίμα θα οδηγήσει σε έναν επικίνδυνο για την εκδήλωση πυρκαγιών καιρό. Οι ακριβείς προβλέψεις ακραίων περιστατικών δεν είναι δυνατές εκτός του πλαισίου των μετεωρολογικών προβλέψεων, που συνήθως αφορούν 7-10 μέρες πριν. Αυτή η δυνατότητα πρόβλεψης είναι εκπληκτικό επίτευγμα αλλά δεν μπορούμε να προβλέψουμε π.χ. τον καύσωνα του ερχόμενου καλοκαιριού ή τον κίνδυνο πυρκαγιάς», επισημαίνει ο Αυστραλός καθηγητής.
Θα μπορούσαμε, ωστόσο, να κατανοήσουμε καλύτερα τις πυρκαγιές προκειμένου να μειώσουμε τις συνέπειές του; «Έγραψα ένα άρθρο στο “Nature Today” υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μια διεθνή προσπάθεια προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα τις πυρκαγιές, που είναι ένα πολύπλοκο φαινόμενο, με ανθρώπινες, βιολογικές και φυσικές διαστάσεις. Χρειαζόμαστε στοιχεία και υποθέσεις εργασίες προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα τι συμβαίνει σε παγκόσμια κλίμακα», επισημαίνει ο Ντέιβιντ Μπάουμαν.
Εκτός από τον καθαρισμό του εδάφους, αυτό που θα πρέπει να κάνουμε προκειμένου να μειώσουμε -όσο το δυνατόν περισσότερο- τον κίνδυνο τον πυρκαγιών, σύμφωνα με τον Αυστραλό καθηγητή είναι να προετοιμαστούμε για ακραία φαινόμενα, χρησιμοποιώντας έξυπνο αντιπυρικό (αρχιτεκτονικό) σχεδιασμό και ανάλογα υλικά, να υπάρχει ο κατάλληλος πολεοδομικός σχεδιασμός, αντιπυρικές ζώνες και να εκπαιδεύεται κατάλληλα η εκάστοτε κοινότητα ώστε να μπορεί να ενεργεί κατάλληλα σε τέτοιου είδους περιστατικά. «Όλα τα παραπάνω είναι βασικά συστατικά της ‘συνταγής’ για μια βιώσιμη συνύπαρξη με τις πυρκαγιές», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Μπάουμαν.
Αν και έχουν περάσει πολλά χρόνια από την πρώτη μεγάλη επιστημονική μελέτη που συνέδεε τα αέρια του θερμοκηπίου με ισχυρότερα και μεγαλύτερα σε χρονική διάρκεια κύματα καύσωνα, οι πολιτικές που εφαρμόζονται ανά τον πλανήτη για την αντιμετώπιση του φαινομένου και των συνεπειών του δεν φαίνεται να είναι πάντα αποτελεσματικές, επισημαίνουν οι ειδικοί. Ο Ντέιβιντ Μπάουμαν θεωρεί πως έχει παρέλθει η “ώρα των λόγων” και έχει έρθει προ πολλού η “ώρα των πράξεων”.
«Τα λόγια είναι λίγο άσχετα αυτή τη στιγμή, καθώς βρισκόμαστε στα βαθιά των πραγματικών περιβαλλοντικών ζητημάτων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και την οικονομική παγκοσμιοποίηση/ εκβιομηχάνιση.
Θα πρέπει να προσαρμοστούμε σε αυτή τη νέα πραγματικότητα και η προσαρμογή θα συμβεί είτε οι πολιτικοί κατανοούν την κλιματική αλλαγή είτε όχι. Τα ακραία καταστροφικά περιστατικά θα αλλάξουν τις συμπεριφορές και τη στάση των ανθρώπων. Αυτός, ωστόσο, είναι ο σκληρός τρόπος προσαρμογής. Θα ήταν καλύτερα εάν μπορούσαμε να επιβραδύνουμε τη μόλυνση από τα αέρια του θερμοκηπίου και κατ’ επέκταση την ίδια την κλιματική αλλαγή, αλλά έχουμε σπαταλήσει δεκαετίες ευκαιριών για κάτι τέτοιο. Είναι επίσης λυπηρό να σημειώνονται τόσοι θάνατοι και καταστροφές, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, στον δρόμο (προς την επίτευξη) της βιωσιμότητας».