Η κοινωνικοποίηση είναι σημαντική σε όλα τα στάδια της ζωής ενός ανθρώπου. Είναι μια διαρκής διαδικασία που ξεκινά από τη στιγμή που γεννιόμαστε μέχρι το τέλος της ζωής μας. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Emile Durkheim η κοινωνικοποίηση μετατρέπει τον άνθρωπο από βιολογικό σε κοινωνικό ον. Είναι δηλαδή η διαδικασία όπου ο άνθρωπος μαθαίνει να ζει με κανόνες και νόμους και να συμβιώνει ομαλά με τους γύρω του.
Εάν για τον καθένα ξεχωριστά η κοινωνικοποίηση είναι μια σημαντική διαδικασία, η κοινωνικοποίηση των παιδιών και κυρίως των νηπίων τίθεται σε προτεραιότητα. Τα νήπια για πρώτη φορά καλούνται να απομακρυνθούν από το γνώριμο περιβάλλον του σπιτιού τους και να γνωρίσουν έναν νέο άγνωστο κόσμο για αυτούς γεμάτο προκλήσεις και θαύματα αυτόν τον κόσμο του νηπιαγωγείου.
Το νηπιαγωγείο είναι ο κατάλληλος χώρος όπου το παιδί αναπτύσσεται πολύπλευρα. Είναι δηλαδή η πρώτη επαφή των λιλιπούτειων εξερευνητών με τον έξω κόσμο. Ταυτοχρόνως προετοιμάζονται για την ομαλή ένταξή του στην κοινωνία. Βέβαια θα πρέπει να αναφερθεί ότι στην ομαλή ένταξη του παιδιού στο νηπιαγωγείο μεγάλο ρόλο παίζει και το οικογενειακό περιβάλλον. Οι γονείς παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αρμονική έλευση του παιδιού στο νηπιαγωγείο. Πολλές φορές παρατηρείται το φαινόμενο να μεταφέρουν το άγχος τους, όταν το παιδί απομακρύνεται από την οικογενειακή εστία. Επομένως οι γονείς θα πρέπει να προετοιμαστούν εξίσου για την αλλαγή που θα επέλθει στην οικογένεια και να μη μεταφέρουν στο παιδί την ανασφάλεια και τις ανησυχίες τους.
Στο νηπιαγωγείο οι μικροί μαθητές έρχονται σε επαφή με τους συνομηλίκους τους και με τους σημαντικούς ενήλικες (νηπιαγωγούς), γίνονται ενεργά μέλη μιας ευρύτερης ομάδας-σχολικής κοινότητας. Επίσης συμμετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες που οξύνουν τη δημιουργικότητα, ενισχύουν τις κοινωνικές δεξιότητες και μπαίνουν τα πρώτα θεμέλια για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα και τη διάπλαση της προσωπικότητας. Μαθαίνουν να εκφράζονται, να μοιράζονται, να επιλέγουν και να δημιουργούν τις πρώτες φιλικές σχέσεις.
Επιπλέον θα πρέπει να τονιστεί ότι τα παιδιά στο νηπιαγωγείο θέτουν τα δικά τους όρια, συνεργάζονται, επικοινωνούν, αναπτύσσουν την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση, κατανοούν τις τωρινές τους ανάγκες και προσπαθούν να συμβιώσουν με άλλα άτομα πέρα του οικογενειακού ιστού που είχαν συνηθίσει. Ακόμη αναλαμβάνουν ευθύνες, πιστεύουν στον εαυτό τους και στις δυνατότητές τους. Σέβονται τους άλλους και κατανοούν την έννοια της διαφορετικότητας και της ισότητας.
Επιπρόσθετα με την είσοδο των νηπίων στην προσχολική εκπαίδευση προάγεται και εξελίσσεται ο γλωσσικός, γνωστικός και συναισθηματικός κόσμος μέσω της βιωματικής μάθησης, εκφράζεται η φαντασία και προωθείται η ενεργητική ακρόαση. Ακόμη οξύνεται η αντιληπτική ικανότητα και είναι η πρώτη γνωριμία των μαθητών με τις λέξεις, τα γράμματα και τους αριθμούς. Παράλληλα το νήπιο θα είναι σε θέση να ανακαλύψει και να καλλιεργήσει τα ταλέντα του και να μάθει την έννοια του «ευ αγωνίζεσθαι.»
Εν κατακλείδι το νηπιαγωγείο είναι η πρώτη επαφή με την πραγματικότητα και για αυτό τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να κάνουν την είσοδο πιο όμορφη και εποικοδομητική, ώστε να παραμείνει μια γλυκιά ανάμνηση για τη μετέπειτα ζωή, αλλά κυρίως να αποτελέσει τη βάση για την υγιή ανάπτυξη της προσωπικότητας και της ψυχικής τους υγείας. Τέλος οι λιλιπούτειοι μαθητές χρειάζεται να αναλογιστούμε ότι θα είναι εν δυνάμει οι μελλοντικοί πολίτες της αυριανής κοινωνίας όπου οφείλουμε να τους προετοιμάσουμε όσο καλύτερα μπορούμε για τις προκλήσεις που θα συναντήσουν στην πορεία. Η κατάλληλη εκπαίδευση επομένως και η προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη των νηπίων παράλληλα με την ψυχική τους φροντίδα ξεκινά από την ενδυνάμωση και τη στήριξη αρχίζοντας από το νηπιαγωγείο, δύναται να αποτελέσει το εναρκτήριο λάκτισμα των παιδιών προς τη “ζωή” ευρύτερα.
Στο πλαίσιο αυτό το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Περιφερειακής Ενότητας Χανίων σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ, θέλοντας να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά που φοιτούν στο νηπιαγωγείο σε θέματα που προάγουν την ομαλή ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη, πρόκειται να υλοποιήσει τη χρονική περίοδο Οκτώβριος 2022-Μάιος 2023 ενημερωτικές παρεμβάσεις στο χώρο των νηπιαγωγείων, βασιζόμενες στο εγκεκριμένο παιδαγωγικό εγχειρίδιο «Ο Πυξιδούλης και η Πυξιδούλα στο Νηπιαγωγείο.»
Παρακαλούνται οι διευθυντές οι οποίοι επιθυμούν να υλοποιηθεί το πρόγραμμα στο σχολέιο τους, όπως επικοινωνήσουν από Δευτέρα έως Παρασκευή στα τηλέφωνα 2821028166, 2821051214 με τη συντονίστρια του προγράμματος.
*Η Ιωάννα Σισμανίδου είναι Κοινωνιολόγος, Msc Ειδική Παιδαγωγός,
εργαζόμενη στο Κέντρο Πρόληψης.
