Η γιορτή της γυναίκας στις 8 Μαρτίου συνιστά πάντα μια μέρα μνήμης για τους γυναικείους αγώνες και μια υπενθύμιση για ισότητα και πάταξη κάθε μορφής ανισοτήτων. Η γυναικεία δυναμική καθρεφτίζεται εξαιρετικά στο graphic novel “Κόκκινη Ρόζα. Ρόζα Λούξεμπουργκ η εικονογραφημένη βιογραφία” της Kate Evans, το οποίο παρουσιάζει τη ζωή και την πολιτική δράση της Ρόζας Λούξεμπουργκ.
Επαναστατική & φλογερή καρδιά
Ευτυχή σύμπτωση αποτελεί η σύμπραξη τριών γυναικείων φωνών στο κόμικ “Κόκκινη Ρόζα”: το κείμενο και την εικονογράφηση επιμελείται η Kate Evans, Βρετανίδα δημιουργός κόμικ και ακτιβίστρια σε μετάφραση της Σώτης Τριανταφύλλου, από τις εκδόσεις Πατάκη και αποτυπώνει με ενδελεχή έρευνα και λεπτομέρεια την μεγάλη προσωπικότητα της διεθνούς αριστεράς και μαρξίστριας φιλοσόφου Ρόζας Λούξεμπουργκ. Δεν πρόκειται όμως για απλή βιογραφία. Η Kate Evans κατορθώνει να εντάξει σε 179 σελίδες (ενώ επιπλέον 40 σελίδες με σχόλια, σημειώσεις και βιβλιογραφία κατατοπίζουν περαιτέρω τον αναγνώστη) όχι απλώς τη συμμετοχή της σε σημαντικές ιστορικές στιγμές αλλά και να αποδώσει τον εσωτερικό κόσμο της Ρόζας μέσα από ένα πρωτότυπο εικαστικό αποτέλεσμα.
Έρωτας & πολιτική
Το κόμικ ξεκινάει από τη γέννηση της Λούξεμπουργκ, η οποία γεννήθηκε στις 5 Μαρτίου 1871 στο Ζάμος της Πολωνίας, που βρισκόταν τότε υπό ρωσικό έλεγχο, από εβραϊκή οικογένεια, λίγες μόλις μέρες πριν από τα γεγονότα της παρισινής Κομμούνας. Εξαιτίας μιας δυσπλασίας στο ισχίο, η Ρόζα κουτσαίνει και σε ηλικία μόλις 5 χρόνων της βάζουν γύψο, τον οποίο θα κρατήσει για έναν χρόνο. Δυστυχώς, το πόδι της θα παραμείνει ατροφικό και έτσι κούτσαινε ελαφρώς για όλη της τη ζωή.
Ωστόσο, η φλογερή της καρδιά ξεπέρασε τα εμπόδια και στην εφηβεία της συμμετέχει σε αριστερές σοσιαλιστικές ομάδες, πράγμα παράτολμο για μια εποχή όπου οι γυναίκες ήταν περιορισμένες σε οικιακές ασχολίες.
Μάλιστα, γίνεται μέλος του “Προλεταριάτου” ενός αριστερού πολιτικού κόμματος, από το 1886. Ωστόσο, εξαιτίας της δράσης του και της σύλληψης κάποιων από τα μέλη, η Ρόζα αναγκάζεται να μετακομίσει στην Ελβετία, το 1889 όπου και σπούδασε Φιλοσοφία, Ιστορία, Πολιτικές Επιστήμες, Οικονομικά και Μαθηματικά.
Εκεί, το φθινόπωρο του 1890, συναντήθηκε με τον Leo Jogiches, έναν Λιθουανό Εβραίο τρία χρόνια μεγαλύτερό της με επαναστατική φήμη με τον οποίο θα παραμείνει πολλά χρόνια ερωτευμένη. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ είναι μια γυναίκα που αγαπούσε τον αγώνα αλλά και τον έρωτα, η ίδια έλεγε πως «η προσωπική ευτυχία και ο αγώνας για κοινωνική δικαιοσύνη, πρέπει να συνυπάρχουν».
Παρόλα αυτά το 1898, έφυγε για το Βερολίνο προκειμένου να συμμετάσχει στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας, το πιο ισχυρό τότε κόμμα στην Ευρώπη.
Υπερασπίστηκε με πάθος την οργάνωση των εργατών του προλεταριάτου με στόχο τη γενική απεργία ενάντια στον καπιταλισμό και τον εθνικισμό. Φυσικά, η προσήλωσή της στον αγώνα, η συγγραφή άρθρων, βιβλίων και η συνολική της πολιτική δράση την οδήγησαν πολλαπλές φορές στη φυλακή, ενώ δεν δίστασε να συγκρουστεί και με τον Λένιν. Μάλιστα, υπήρξε ιδρυτικό μέλος των Σπαρτακιστών και στη συνέχεια του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας που έδρασε ιδιαίτερα το 1918. Στις 15 Ιανουαρίου του 1919, συλλαμβάνεται από τις πολιτοφυλακές και εκτελείται εν ψυχρώ στο κεφάλι.
Μια πρωτότυπη βιογραφία
Η Kate Evans έχει ενσωματώσει με ξεχωριστή γραμματοσειρά αποσπάσματα από γραπτά και επιστολές της Ρόζας Λούξεμπουργκ, οι οποίες ζωντανεύουν στο μυαλό του αναγνώστη την ιδιαίτερη προσωπικότητά της. Μάλιστα, το εξώφυλλο του κόμικ ήδη προμηνύει πως αυτή η βιογραφία θα αποτυπώσει και άλλες διαστάσεις της πρωταγωνίστριας με τρόπο αισθητικό, παρασύροντας τον αναγνώστη στον κόσμο της Λούξεμπουργκ, τις σκέψεις της, τον αισθησιασμό, το θάρρος και την αγωνία της για τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις. Το κεφάλι της Λούξεμπουργκ σε προφίλ γέρνει μπροστά με τα μάτια σφιγμένα ενώ στρατιώτες σέρνονται πάνω στη γυμνή της σπονδυλική στήλη και στα πυκνά μαλλιά της, με τις εκρήξεις του πολέμου να διαχέονται στην υπόλοιπη σελίδα. Το μυαλό της βρίσκεται κυριολεκτικά «στη φωτιά».
Το κόμικ συνιστά μια ασυνήθιστη αλλά σημαντική συνεισφορά στις ήδη υπάρχουσες βιογραφικές μελέτες για την Ρόζα Λούξεμπουργκ, αφού έχει το πλεονέκτημα του συνδυασμού της εικόνας και του λόγου που δίνουν στον αναγνώστη τη δυνατότητα να παρακολουθεί παράλληλα τη ζωή και το έργο της.
γραμμοσκιάσεις… Μάριου Ιωαννίδη
