Η κρίση είναι και μια ευκαιρία

Κύριε διευθυντά,
η πρόσφατη δημοσίευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του σχεδίου της για την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα ως το 2027 φέρνει και πάλι στο προσκήνιο την ανάγκη να ενισχυθεί η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών σε ό,τι αφορά έργα ανάπτυξης ΑΠΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το σχέδιό της των 300 δισ. ευρώ για την ενεργειακή απεξάρτηση της Ένωσης από τη Ρωσία. Η εξέλιξη αυτή διαμορφώνει και συνθήκες για μεγαλύτερη και ορθολογικότερη ανάπτυξη των ΑΠΕ στη χώρα μας προς όφελος των τοπικών κοινοτήτων και των ΟΤΑ. Η ενεργειακή κρίση διαμορφώνει μία ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί από τις τοπικές κοινωνίες και τους ΟΤΑ της χώρας μας.
Επιτακτική είναι πλέον η ανάγκη να ενισχυθεί ο θεσμός των ενεργειακών κοινοτήτων όπου ένα χωριό ένας συνεταιρισμός, ένας Δήμος, ένα νησί θα μπορούν να κατακτήσουν την ενεργειακή ανεξαρτησία. Η ενωσιακή νομοθεσία ήδη εδώ και δεκαετίες επέτρεπε την ανάμειξη των ΟΤΑ και των τοπικών κοινωνιών στις ΑΠΕ όμως αυτή η δυνατότητα δεν αξιοποιήθηκε από τις τοπικές κοινωνίες και από τους ΟΤΑ. Πλέον οι πιεστικές εξελίξεις στο ενεργειακό ζήτημα καθιστούν περισσότερο αναγκαία από ποτέ την ανάμιξη των ΟΤΑ και των τοπικών κοινωνιών στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την παροχή περισσότερων κινήτρων για την ανάμιξη αυτή.

Ο θεσμός των ενεργειακών κοινοτήτων μπορεί να αποτελέσει ένα μοντέλο ενεργειακής μετάβασης που θα βασίζεται στην αποκεντρωμένη παραγωγή και κατανάλωση ενεργειακών πόρων. Οι τοπικές κοινωνίες και οι ΟΤΑ μπορούν να αποκτήσουν ενεργειακή αυτάρκεια, να εξοικονομήσουν χρήματα, να βοηθήσουν το περιβάλλον και το κλίμα και να συμβάλουν στην επίτευξη ενεργειακών στόχων όπως η εξοικονόμηση ενέργειας και η ηλεκτροκίνηση. Μέρος ή περίσσευμα της παραγόμενης ενέργειας των ενεργειακών κοινοτήτων μπορεί να διανέμεται σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Λόγω της εξελισσόμενης ενεργειακής κρίσης έχει έρθει η ώρα για μία νέα ανάπτυξη των ΑΠΕ που θα διορθώνει τις ενεργειακές στρεβλώσεις του παρελθόντος. Στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ να αναμιχθούν πλέον και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και τα δημόσια νοσοκομεία ώστε να καλύψουν τις λειτουργικές τους ανάγκες και να πετύχουν ενεργειακή αυτάρκεια.
Εν όψει της συζήτησης στο κοινοβούλιο του νομοσχεδίου περί απλούστευσης των διαδικασιών ανάπτυξης έργων ΑΠΕ είναι αναγκαίο η τελική μορφή του νομοσχεδίου να συμβάλει σε αναλογικότητα στον ηλεκτρικό χώρο και σε ισχυρές και αποτελεσματικές ενεργειακές κοινότητες, ώστε να υπάρξει η δημοκρατία και η δικαιοσύνη στην ενεργειακή μετάβαση. Πρέπει να δοθούν κίνητρα στους ΟΤΑ ώστε να επωφεληθούν από τη συμμετοχή τους σε ενεργειακές κοινότητες ευρείας βάσης ώστε οι ΟΤΑ να καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες των ίδιων αλλά και των φτωχών νοικοκυριών των Δήμων τους.
Διαμορφώνεται ευκαιρία και για τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και στα δημόσια νοσοκομεία να επιδιώξουν την ανάμειξη του στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και να πετύχουν την ενεργειακή και οικονομική τους αυτάρκεια. Ο συνδυασμός αιολικής ενέργειας, ηλιακής ενέργειας και ενέργειας από θαλάσσια διακύμανση μπορεί να αποτελέσει ένα καλό συνδυασμό για όλο τον χρόνο.

Η τρέχουσα ενεργειακή κρίση διαμορφώνει μια ευκαιρία για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Να επιφέρουν αλλαγές στις ενεργειακές τους πολιτικές, να αυξήσουν τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των τοπικών κοινωνιών και να δώσουν κίνητρα στους ΟΤΑ και στις τοπικές ενεργειακές Κοινότητες για να πετύχουν ενεργειακή και οικονομική αυτάρκεια ώστε να βοηθήσουν και τα ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού. Είναι η ευκαιρία για μια πράσινη ανάπτυξη με ενεργειακή δημοκρατία Ας αγωνιστούν οι κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις του τόπου ώστε να μη χαθεί αυτή η ευκαιρία.
Ντερμανάκης Νίκος
Εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας
Καταναλωτών ΙΝΚΑ-ΓΟΚΕ