» Μετά τη συμφωνία Μελόνι – Ράμα
Οι τεράστιες µεταναστευτικές ροές από την περιοχή του Τοµπρούκ της Λιβύης προς την Γαύδο και την Κρήτη προµηνύουν ότι σε σύντοµο χρονικό διάστηµα η Γαύδος θα κινδυνεύει να µετατραπεί σε µια νέα Λαµπεντούζα. «Ενδεικτικά, το περασµένο Σαββατοκύριακο ήρθαν στη Νότια Κρήτη 300 µετανάστες, ενώ µόνο το τελευταίο τρίµηνο υπολογίζεται ότι έχουν φτάσει 1.500 άτοµα από την Αίγυπτο σε Κρήτη και Γαύδο, µέσω Λιβύης» .
Όπως ήδη έχουµε αναλύσει σε τηλεοπτική συνέντευξή µας στις 28 Φεβρουαρίου 2024 η αύξηση των µεταναστευτικών ροών προς την Κρήτη είναι αποτέλεσµα της Συµφωνίας που έκανε η Μελόνι µε τον Ράµα στις 6 Νοεµβρίου 2023 µε την οποία γίνεται «outsourcing» στην Αλβανία των υποχρεώσεων της Ιταλίας σε σχέση µε το προσφυγικό όπως αυτές καθορίζονται από το ∆ουβλίνο 3.
Άλλωστε αµέσως µετά την εκλογή της η Μελόνι έδειξε ιδιαίτερη κινητικότητα για την ανάσχεση των παράνοµων µεταναστευτικών ροών από Λιβύη προς Ιταλία. Για τον λόγο αυτόν επισκέφθηκε τη Λιβύη στις αρχές του 2023. Στη συνέχεια η Μελόνι στις 3-4 Μαΐου 2023 συναντήθηκε στη Ρώµη µε τον Χαλίφα Χαφτάρ για το µεταναστευτικό , ενώ στις 7 Ιουνίου 2023 ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης της Τρίπολης επισκέφτηκε και αυτός µε τη σειρά του τη Ρώµη µε αντικείµενο τον έλεγχο των παράνοµων µεταναστευτικών ροών από Λιβύη.
Επιπλέον και προκειµένου η Ρώµη να αποφύγει τις υποχρεώσεις της δυνάµει του Κανονισµού ∆ουβλίνο 3 να φιλοξενεί δηλαδή όσα πρόσωπα εισέρχονται παράνοµα από Λιβύη στην Ιταλία για µάλιστα για όσο διάστηµα εξετάζει τις αιτήσεις τους για άσυλο, η Μελόνι υπέγραψε µε τον Ράµα µια διεθνή Συµφωνία προκειµένου η Αλβανία σε δύο χώρους φιλοξενίας δυναµικότητας 3.000 ατόµων στα επόµενα πέντε χρόνια να φιλοξενήσει συνολικά 36.000 παράνοµους µετανάστες. Έτσι αντί να εξετάζονται οι αιτήσεις ασύλου των παράνοµων µεταναστών στην Ιταλία τελικά αυτές θα εξετάζονται στην Αλβανία και µάλιστα από Ιταλούς αξιωµατούχους.
Παρά τις σφοδρές αντιδράσεις σε Ιταλία και Αλβανία, η Συµφωνία Μελόνι-Ράµα από τα τέλη Φεβρουαρίου 2024 βρίσκεται πλέον σε ισχύ καθώς έχουν αρθεί και τα τελευταία εµπόδια µιας και αφού το Συνταγµατικό ∆ικαστήριο της Αλβανίας έδωσε το πράσινο φως στα τέλη Ιανουαρίου 2024 η Συµφωνία εγκρίθηκε τελικά από το Αλβανικό Κοινοβούλιο στις 22 Φεβρουαρίου 2024.
Έτσι πλέον και µε τις ευλογίες της von der Layen όσα πλοιάρια µε παράνοµους µετανάστες από τη Λιβύη θα προσεγγίζουν στην ανοικτή θάλασσα προς την Ιταλία θα συλλαµβάνονται από την ιταλική ακτοφυλακή και το ιταλικό ναυτικό και θα οδηγούνται συνοδεία των ιταλικών δυνάµεων στην Αλβανία.
Μετά λοιπόν την «κίνηση µατ» της Μελόνι η διαδροµή των παράνοµων µεταναστευτικών ροών από το Τοµπρούκ προς την Ιταλία αλλάζει καθώς οι παράνοµοι µετανάστες δεν έχουν καµία διάθεση να πληρώσουν 5000 δολάρια και τελικά να βρεθούν στην Αλβανία.
Ως εκ τούτου η ρότα των παράνοµων µεταναστευτικών ροών κατευθύνεται πλέον προς την Γαύδο και την Κρήτη.
Προκειµένου λοιπόν η Γαύδος να µην µετατραπεί σε νέα Λαµπεντούζα απαιτείται η κυβέρνηση να υπογράψει µε την Αίγυπτο συµφωνία επαναπροώθησης σε σχέση µε τους Αιγύπτιους πολίτες οι οποίοι φτάνουν παράνοµα µέσω Τοµπρούκ στην Κρήτη.
Επιπλέον η κυβέρνηση οφείλει να ζητήσει την ενεργοποίηση της ναυτικής Επιχείρησης της ΕΕ, «Ειρήνη» (EUNAVFOR MED IRINI) και στο πεδίου της αποτροπής της παράνοµης µετανάστευσης.
Η EUNAVFOR MED IRINI που εδρεύει στη Ρώµη είναι αρµόδια για τον έγκαιρο εντοπισµό των δουλεµπορικών τα οποία ξεκινούν από τις ακτές της Λιβύης.
Ειδικότερα σύµφωνα µε την Απόφαση Ίδρυσής της, η EUNAVFOR MED IRINI υποτίθεται ότι «συµβάλλει επίσης στην εξάρθρωση του επιχειρηµατικού µοντέλου των δικτύων παράνοµης διακίνησης και εµπορίας ανθρώπων, σύµφωνα µε το ισχύον διεθνές δίκαιο, συµπεριλαµβανοµένης της σύµβασης των Ηνωµένων Εθνών για το ∆ίκαιο της Θάλασσας και σχετικών Αποφάσεων του Συµβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ καθώς και του εφαρµοστέου διεθνούς δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωµάτων».
Εν προκειµένω ειδικότερα σύµφωνα µε την Απόφαση 2240 (2015) του Συµβουλίου Ασφαλείας που κυρώθηκε µε το Π∆ 24/2017 τα κράτη µέλη του ΟΗΕ έχουν επί λέξει εξουσιοδοτηθεί «ενεργώντας σε εθνικό επίπεδο ή µέσω περιφερειακών οργανισµών που συµµετέχουν στην καταπολέµηση της λαθραίας διακίνησης µεταναστών και της εµπορίας ανθρώπων», να «επιθεωρούν, όπως επιτρέπεται από το διεθνές δίκαιο, στην ανοιχτή θάλασσα στα ανοιχτά των ακτών της Λιβύης, οποιαδήποτε σκάφη δεν φέρουν σηµαία, τα οποία ευλόγως θεωρούν ότι χρησιµοποιήθηκαν, χρησιµοποιούνται ή πρόκειται άµεσα να χρησιµοποιηθούν από οµάδες οργανωµένου εγκλήµατος για τη λαθραία διακίνηση µεταναστών ή την εµπορία ανθρώπων από τη Λιβύη».
Επιπλέον σύµφωνα µε το άρθρο 5 της Ιδρυτικής Απόφασης της Επιχείρησης Ειρήνη και υπό τον τίτλο «Συµβολή στην εξάρθρωση του επιχειρηµατικού µοντέλου των δικτύων παράνοµης διακίνησης και εµπορίας ανθρώπων» «ως ένα ακόµη δευτερεύον καθήκον, και σύµφωνα µε την ΑΣΑΗΕ 2240 (2015), η επιχείρηση EUNAVFOR MED IRINI υποστηρίζει τον εντοπισµό και την παρακολούθηση των δικτύων παράνοµης διακίνησης και εµπορίας ανθρώπων µέσω της συλλογής πληροφοριών και της πραγµατοποίησης περιπολιών µε εναέρια µέσα στην ανοικτή θάλασσα, στο συµφωνηµένο θέατρο επιχειρήσεων».
Στη συνέχεια µετά τον εντοπισµό των λαθρεµπορικών οφείλουν να αναλάβουν δράση η ελληνική ακτοφυλακή αλλά και η Frontex. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να επισηµανθεί ότι σύµφωνα µε τον Κανονισµό 656/2014 της ΕΕ που εφαρµόζεται σε επιχειρήσεις επιτήρησης των συνόρων που διεξάγονται από τα κράτη µέλη στα θαλάσσια εξωτερικά τους σύνορα, η οικεία επιχειρησιακή συνεργασία συντονίζεται από την Frontex.
∆εδοµένου ότι τα λαθρεµπορικά από το Τοµπρούκ προς την Κρήτη επί διήµερο περίπου βρίσκονται σε διεθνή ύδατα και µάλιστα χωρίς να φέρουν σηµαία, η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή η οποία ως γνωστόν αποτελείται από την Frontex και τις εθνικές αρχές που είναι αρµόδιες για τη διαχείριση των συνόρων οφείλουν να σχεδιάσουν τον τρόπο εφαρµογής του άρθρου 7 του Κανονισµού 656/2014 το οποίο τιτλοφορείται «Σύλληψη στην ανοικτή θάλασσα» και ιδίως της παραγράφου 11 αυτού που προβλέπει ρητά ότι «όταν υπάρχουν εύλογες υπόνοιες ότι ένα σκάφος που στερείται εθνικότητας διενεργεί λαθραία µεταφορά µεταναστών διά θαλάσσης, η συµµετέχουσα µονάδα» έχει δικαίωµα να προβαίνει σε κατάσχεση του σκάφους και σύλληψη των δουλεµπόρων, προβαίνοντας ταυτόχρονα σε διάσωση των λοιπόν επιβαινόντων προσώπων». Επιπλέον προβλέπεται και η «προσαγωγή του σκάφους ή των επιβαινόντων σε τρίτη χώρα ή παράδοση µε άλλο τρόπο του σκάφους ή των επιβαινόντων στις αρχές τρίτης χώρας» (Κανονισµός ΕΕ 656/2014, άρθρο 7 παρ. 11 σε συνδυασµό µε παρ. 2).
Για τον λόγο αυτόν λοιπόν απαιτείται πλέον η σύναψη συµφωνιών επαναπροώθησης σε Αίγυπτο και Λιβύη.
