■ Με όχηµα και την Τεχνητή Νοηµοσύνη, το Παρατηρητήριο Αεροπορικού Κλάδου ανοίγει τα φτερά του
Η επιβατική δραστηριότητα στην Κρήτη δεν αποτελεί πλέον απλώς αντικείµενο παρατήρησης. Αποτελεί αντικείµενο δοµηµένης, δεδοµενοκεντρικής ανάλυσης, αξιοποιώντας τα πλέον σύγχρονα εργαλεία της Τεχνητής Νοηµοσύνης (Artificial Intelligence – AI). Το Παρατηρητήριο Αεροπορικού Κλάδου Κρήτης (CAO), υπό την επιστηµονική ευθύνη του ερευνητή ∆ηµήτρη Ζοπουνίδη, εισέρχεται σε ένα νέο επιχειρησιακό περιβάλλον, όπου οι τεχνολογίες αιχµής συναντούν τη στρατηγική αεροµεταφορών και τουριστικής ανάπτυξης.
Ενσωµατώνοντας Μηχανική Μάθηση (Machine Learning), Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα (Large Language Models – LLMs), Ανάλυση Συναισθήµατος (Sentiment Analysis) και τεχνικές Εξόρυξης ∆εδοµένων (Data Mining), το Παρατηρητήριο µετασχηµατίζεται σε πλατφόρµα ερµηνείας των στρατηγικών των αεροπορικών εταιρειών που επιχειρούν στους αερολιµένες της Κρήτης, της συµπεριφοράς επιβατών και ανάλυσης των δεδοµένων των αεροπορικών οργανισµών, λειτουργώντας υποστηρικτικά σε επίπεδο λήψης αποφάσεων για τους αερολιµένες, τις αεροπορικές εταιρείες καθώς και τις τουριστικές αρχές. Εκτός των καθιερωµένων µεθοδολογιών ανάλυσης, η Τεχνητή Νοηµοσύνη αναδεικνύεται σε πολύτιµο στρατηγικό σύµµαχο του Παρατηρητηρίου, ενισχύοντας τη δυνατότητα πρόβλεψης, ερµηνείας και λήψης αποφάσεων στον αεροπορικό κλάδο.
Στο επίκεντρο της φετινής ανάλυσης βρίσκεται ο ∆ιεθνής Αερολιµένας Χανίων (CHQ), µε την ετήσια επιβατική µελέτη του 2024 να καταγράφει αύξηση της επιβατικής κίνησης, αναδιάταξη προορισµών και slots, καθώς και µεταβολές στο προφίλ των επιβατών που µεταφέρουν οι αεροµεταφορείς. Παράλληλα, επιβεβαιώνεται η σταδιακή επιµήκυνση της τουριστικής περιόδου και η διεύρυνση της γεωγραφικής διασποράς των απευθείας συνδέσεων.
Σηµαντικοί αεροµεταφορείς όπως οι easyJet, SAS και Condor ενισχύουν το εµπορικό τους αποτύπωµα, ενώ παραδοσιακοί tour operators όπως η TUI παρουσιάζουν κάµψη, αντανακλώντας τη µετατόπιση των προτιµήσεων των επιβατών προς τα ατοµικά, αυτό – οργανωµένα ταξίδια και την αυξανόµενη ελκυστικότητα των χαµηλού κόστους αεροµεταφορέων (LCCs).
Το CAO προσεγγίζει τις εξελίξεις µε βάση τρείς δείκτες – κλειδιά (CAO 1, 2 και 3), οι οποίοι ποσοτικοποιούν παραµέτρους όπως:
∆ιάρκεια παραµονής των ταξιδιωτών
Μέθοδος οργάνωσης ταξιδιού (self-organized vs tour operators)
Οικονοµικό προφίλ και συµπεριφορικά µοτίβα επιβατών
Οι δείκτες αυτοί επιτρέπουν τη χαρτογράφηση της αεροπορικής και τουριστικής ζήτησης µε µεγαλύτερη ακρίβεια, προσφέροντας ένα στρατηγικό εργαλείο forecasting για τους εµπλεκόµενους stakeholders.
Η αναλυτική παρουσίαση της ετήσιας µελέτης του CAO θα δηµοσιευθεί την επόµενη εβδοµάδα, τόσο µέσω της στήλης «Αεροπορικά Νέα» όσο και στην πλατφόρµα aviationlife.gr, συνοδευόµενη από γραφήµατα, χάρτες συνδεσιµότητας και συγκριτική αξιολόγηση δεικτών.
Εκκίνηση Ερευνητικού Κύκλου για τη Θερινή Περίοδο 2025
Η θερινή περίοδος 2025 στο Αεροδρόµιο Χανίων ξεκίνησε στις 30 Μαρτίου µε έντονη κινητικότητα και τις πρώτες διεθνείς αφίξεις από σηµαντικές ευρωπαϊκές αγορές. Με αφετηρία αυτό το ορόσηµο, το Παρατηρητήριο Αεροπορικού Κλάδου Κρήτης ξεκίνησε ήδη τη φετινή του έρευνα επιβατικής εµπειρίας και στρατηγικής ανάλυσης αεροπορικών εταιρειών, αξιοποιώντας προηγµένα εργαλεία για την αποτύπωση και πρόβλεψη κρίσιµων µεταβλητών που αφορούν τη σύνθεση των επιβατών, τη διάρκεια παραµονής και τα προφίλ ανά αεροµεταφορέα.
Το βέβαιο είναι πως η Κρήτη, µέσω του Παρατηρητηρίου Αεροπορικού Κλάδου, δεν περιορίζεται στην απλή καταγραφή δεδοµένων, αλλά, τα µετασχηµατίζει σε τεκµηριωµένη γνώση και εργαλεία στρατηγικής πρόβλεψης για τον τοµέα των αεροµεταφορών.
*O ∆ηµήτρης Ζοπουνίδης είναι MSc in Business Analytics and Data Science, Πανεπιστήµιο Μακεδονίας Ερευνητής, Data Analysis and Forecasting Laboratory (DAFLab), Πολυτεχνείο Κρήτης Ιδρυτής και Επικεφαλής Έρευνας, Παρατηρητήριο Αεροπορικού Κλάδου Κρήτης (CAO) Ιδρυτής επιστηµονικού ιστότοπου Aviationlife.gr
Συντονιστής Παρατηρητηρίου Τουρισµού, Μεσογειακό Αγρονοµικό Ινστιτούτο Χανίων
