Οι υπουργοί Ενέργειας, Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, Κωστής Χατζηδάκης, Yuval Steinitz και Γιώργος Λακκοτρύπης, αντίστοιχα, υπογράφουν τη Διακυβερνητική Συμφωνία για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed, στο Ζάππειο.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ/ΜΠΕ
Στο επίκεντρο των ενεργειακών εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο βρίσκεται η Κρήτη μετά και τις χθεσινές υπογραφές για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου ο οποίος θα συνδέει το Ισραήλ με την Κύπρο και την Ελλάδα. Η εξέλιξη αυτή έρχεται λίγους μήνες μετά τις υπογραφές για την παραχώρηση δικαιωμάτων έρευνας και αξιοποίησης υποθαλάσσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων νότια του νησιού.
Τη συμφωνία υπέγραψαν οι υπουργοί Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, παρουσία των πρωθυπουργών Κ. Μητσοτάκη και Μπ. Νετανιάχου και του προέδρου Ν. Αναστασιάδη, οι οποίοι νωρίτερα είχαν τριμερή συνάντηση.
Στις κοινές δηλώσεις τους, ο κ. Μητσοτάκης επισήμανε πως ο αγωγός EastMed έχει διάσταση οικονομική, αναπτυξιακή και γεωστρατηγική, καθώς «θα αναβαθμίσει τον γεωστρατηγικό ρόλο Ελλάδας και Κύπρου και καθιστά τη χώρα μας κρίσιμο παίκτη στην ενεργειακή τροφοδοσία της περιοχής», αλλά αποτελεί και συμβολή στην ειρήνη και στη γεωπολιτική σταθερότητα, και αποδεικνύει την έμπρακτη πρόθεση των τριών κρατών να αντιμετωπίσουν την ενέργεια ως κρίκο συνεργασίας μεταξύ των λαών και όχι ως αφορμή διαφωνιών και συγκρούσεων.
Ο πρωθυπουργός σημείωσε πως ο αγωγός EastMed έρχεται να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός νέου ενεργειακού τοπίου που σέβεται το διεθνές δίκαιο και παγιώνει τη διεθνή νομιμότητα, και γι’ αυτό υποστηρίζεται σθεναρά και από τις ΗΠΑ. Πρόκειται για έναν αγωγό ειρήνης και συνεργασίας των λαών της περιοχής και δεν είναι απειλή για κανέναν, σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Ν. Αναστασιάδης: Ιστορική η συμφωνία
Η συμφωνία «πως η συνεργασία που τα τελευταία χρόνια έχουμε αναπτύξει δεν περιορίζεται σε θεωρητικές και κενού περιεχομένου διακηρύξεις, αλλά έχει ωριμάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να είμαστε σε θέση με πρακτικό και πειστικό τρόπο να προωθούμε στρατηγικά έργα με ιδιαίτερη γεωπολιτική αξία», τόνισε ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος χαρακτήρισε «ιστορικό ορόσημο» χαρακτήρισε τη σημερινή ημέρα.
Παράλληλα, σημείωσε πως η σημερινή συμφωνία εντάσσεται «στην κοινή θέση πως η ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, μπορεί να ενισχύσει τις συμπράξεις, πολλαπλασιάζοντας τη στρατηγική τους αξία και συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στις προσπάθειες επίτευξης ειρήνης στην περιοχή».
Οι συνεργασίες που έχουμε αναπτύξει δεν στρέφονται εναντίον της όποιας τρίτης χώρας είπε και προσέθεσε: «Το αντίθετο, όποια χώρα το επιθυμεί είναι καλοδεχούμενη, νοουμένου, βεβαίως, πως υιοθετεί τις βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου, με πλήρη σεβασμό στην ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της εδαφικής ακεραιότητας ανεξάρτητων κρατών».
Για ιστορική ημέρα για το Ισραήλ έκανε λόγο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, σημειώνοντας ότι άνοιξε πρόσφατα το κοίτασμα του Λεβιάθαν αποκαλύπτοντας μεγάλη ποσότητα, που μεταφράζεται σε πολύ μεγάλες οικονομικές απολαβές, και σε εξαιρετικές προοπτικές ανάπτυξης.
ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Η πρόβλεψη για την λήψη μέτρων προστασίας του αγωγού από τις συμβαλλόμενες χώρες περιλαμβάνεται στο άρθρο 10 της διακυβερνητικής συμφωνίας η οποία αναφέρεται ακόμη:
•Στο ρυθμιστικό – αδειοδοτικό πλαίσιο για την διευκόλυνση του έργου και το κοινό φορολογικό πλαίσιο που θα το διέπει.
•Στην προοπτική ένταξης και νέων κρατών σε αυτήν καθώς και
•Στην προοπτική μεταφοράς πρόσθετων ποσοτήτων φυσικού αερίου από υφιστάμενα ή και νέα κοιτάσματα στη διαδρομή που θα ανακαλυφθούν στο μέλλον. Σημειώνεται ότι η προκαταρκτική τεχνική μελέτη για τον αγωγό, σύμφωνα με την οποία το έργο είναι τεχνικά εφικτό και οικονομικά βιώσιμο, περιλαμβάνει και πρόβλεψη για μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου από κοιτάσματα νότια της Κρήτης, εφόσον ανακαλυφθούν.
ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ
«Ο αγωγός φυσικού αερίου EastMed μπορεί να είναι όνειρο για ορισμένους και εφιάλτης για κάποιους άλλους, σήμερα όμως τίθενται οι βάσεις για την υλοποίησή του». Αυτό επεσήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας χθες στην τελετή υπογραφής του προσυμφώνου συνεργασίας (Letter of Intent) μεταξύ της ΔΕΠΑ και της Energean Oil & Gas για την προμήθεια 2 δισ. κυβικών μέτρων αερίου ετησίως μέσω του EastMed.
Αναφερόμενος στο προσύμφωνο, ο κ. Χατζηδάκης έκανε λόγο για ορόσημο για τη βιωσιμότητα του αγωγού, «που έχει χαρακτηρισθεί συχνά ως αγωγός – όνειρο από πολλούς αναλυτές που θεωρούσαν αδύνατη την πραγματοποίησή του. Λυπάμαι που θα τους απογοητεύσουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο ίδιος ξεκαθάρισε πως «η συμφωνία του Ζαππείου δεν στρέφεται εναντίον οποιασδήποτε χώρας. Στρέφεται υπέρ της ειρήνης και της συνεργασίας στην νοτιοανατολική Μεσόγειο. Είναι συνασπισμός δυνάμεων για την ειρήνη και την πρόοδο στην ευρύτερη περιοχή. Βλέπουμε την ενέργεια όχι ως αιτία συγκρούσεων αλλά ως καταλύτη ειρηνικής συνύπαρξης όλων των κρατών και λαών της ευρύτερης περιοχής».
Ο κ. Χατζηδάκης τόνισε πως «ο EastMed είναι τεχνικά και εμπορικά υλοποιήσιμος και ανταγωνιστικότερος σε σχέση με άλλες επιλογές. Ενδυναμώνει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανοίγοντας ένα νέο ενεργειακό διάδρομο που διαφοροποιεί τις πηγές και οδεύσεις του φυσικού αερίου, όπως είναι η στρατηγική της ΕΕ. Με την συμμετοχή της Ιταλίας το έργο θα λάβει την τελική του μορφή ως η πλέον δυναμική επιλογή για την διασφάλιση της ενεργειακής ασφαλείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τα αποθέματα της ανατολικής Μεσογείου».
Ο αγωγός EastMed προβλέπεται να έχει αρχική δυναμικότητα μεταφοράς 10 δισ. κυβικών μέτρων αερίου το χρόνο, από τα κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη μέσω Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας. Όπως ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης, τα υπόλοιπα 8 δισεκ. (πέρα από τα 2 που προβλέπει το προσύμφωνο ΔΕΠΑ – Energean) μπορούν να προκύψουν από άλλα πεδία που βρίσκονται ή θα βρεθούν σε φάση ανάπτυξης, όπως τα κοιτάσματα Λεβιάθαν (Ισραήλ) και Γλαύκος (Κύπρος).
Μιλώντας στην τελετή υπογραφής ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Κωνσταντίνος Ξιφαράς τόνισε ότι με τη συμφωνία διεθνοποιείται ακόμη περισσότερο ο ρόλος της εταιρείας ενώ πρόσθεσε ότι μέσα στον Ιανουάριο θα ανακοινωθούν οι ανάδοχοι για τις μελέτες του έργου, προκειμένου σε ορίζοντα δύο ετών να ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση. Υπογράμμισε ότι από τις προκαταρκτικές μελέτες προκύπτει πως το έργο είναι βιώσιμο ενώ εκτίμησε ότι τα κόστη θα είναι πολύ μικρότερα καθώς οι τεχνολογίες έχουν προοδεύσει. Τόνισε ακόμη ότι το έργο εμπορικά θα βοηθήσει τόσο την ευρύτερη περιοχή όσο και το ρόλο της Ελλάδας στην ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Energean, Μαθιός Ρήγας τόνισε από την πλευρά του ότι το έργο δημιουργεί μια διέξοδο για το φυσικό αέριο της ανατολικής Μεσογείου που αυξάνει την ασφάλεια εφοδιασμού και τον ανταγωνισμό, ενώ εξέφρασε την ελπίδα να υπάρξει επιτυχία και στις γεωτρήσεις που θα γίνουν στην Ελλάδα μόνο. Η Energean εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα του Πρίνου καθώς και τα κοιτάσματα Καρίς και Τανίν στη θαλάσσια περιοχή του Ισραήλ. Όπως είπε ο κ. Ρήγας, η πλωτή υποδομή επεξεργασίας του φυσικού αερίου που θα εγκατασταθεί στην περιοχή έχει δυναμικότητα 8 δισ. κυβικών μέτρων το χρόνο, από τα οποία τα 5 δισ. έχουν δεσμευτεί για την αγορά του Ισραήλ και με την συμφωνία που υπεγράφη σήμερα με την ΔΕΠΑ καλύπτονται άλλα 2 δισ. κυβικά μέτρα.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ
ΤΗΝ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ
Θετική θεωρεί ο ΣΥΡΙΖΑ την υπογραφή της Διακρατικής Συμφωνίας Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, για τον Αγωγό EastMed, και σημειώνει ότι το έργο συνεισφέρει καθοριστικά στην αναβάθμιση της θέσης της Ελλάδας, ως ενεργειακού κόμβου στην περιοχή και την ενίσχυση του γεωπολιτικού της ρόλου. Προσθέτει ακόμη ότι οι προκλήσεις ενόψει της συνάντησης με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ παραμένουν και πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Για συμφωνία που «υπηρετεί τους ενεργειακούς κολοσσούς και τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και δεν έχει καμία σχέση με τα συμφέροντα του λαού μας και των άλλων λαών στην περιοχή», κάνει λόγο το ΚΚΕ.
Για «επικοινωνιακό πυροτέχνημα» κάνει λόγο η “Ελληνική Λύση” καυτηριάζοντας την απουσία της Ιταλίας και της Αιγύπτου από τη συμφωνία.
Για του “Οικολόγους Πράσινους” η υπογραφή του αγωγού EAST MED «είναι ένα ουσιαστικό βήμα προώθησης διακρατικών συνεργασιών στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου», όμως «θα ήταν προτιμότερο η συνεργασία αυτή να γινόταν στα πλαίσια της παραγωγής, μεταφοράς και κατανάλωσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και όχι για τη μεταφορά προϊόντων εξορύξεων».
Στα… σκαριά και η ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Κρήτης
Τις θέσεις των τριών χωρών υπέρ της προώθησης του αγωγού φυσικού αερίου EastMed επανέλαβαν οι αρμόδιοι υπουργοί για την Ενέργεια της Ελλάδας Κωστής Χατζηδάκης, του Ισραήλ Yuval Steinitz και της Κύπρου Γιώργος Λακκοτρύπης στην τριμερή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε χθες στο Ζάππειο, στο περιθώριο της εκδήλωσης για την υπογραφή της διακυβερνητικής συμφωνίας για τον αγωγό.
Οι τρεις χώρες, ανέφεραν αρμόδιες πηγές, τάσσονται υπέρ της διεθνούς νομιμότητας και όχι εναντίον οποιουδήποτε και είναι αποφασισμένες να προχωρήσουν το έργο ανεξάρτητα από τις ό,ποιες αντιδράσεις.
Όπως έγινε γνωστό, στη συνάντηση συζητήθηκε επίσης η ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Κρήτης την οποία υποστηρίζει και η χώρα μας προκειμένου να αρθεί η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου. Η Ελλάδα, σημειώνεται, στηρίζει το έργο για το οποίο θα πρέπει να εξασφαλιστούν οι απαιτούμενοι πόροι ενώ το τεχνικό ζήτημα της διαλειτουργικότητας με το δίκτυο μεταφοράς της Ελλάδας θεωρείται ότι μπορεί να επιλυθεί.
Τέλος στην τριμερή συζητήθηκε και η επικείμενη συνεδρίαση του EastMed Gas Forum στο οποίο συμμετέχουν επτά χώρες της περιοχής, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 16 Ιανουαρίου στο Κάιρο.
