Η λήξη της ενισχυμένης εποπτείας και η ευθύνη όλων

Η απόφαση του Eurogroup για την έξοδο της Ελλάδας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας απαλλάσσει τη χώρα κι απ’ το τελευταίο κατάλοιπο της εποχής των μνημονίων. Μετά από τρία μνημόνια με αναρίθμητες εκθέσεις αξιολόγησης και 14 εκθέσεις ενισχυμένης εποπτείας, η ελληνική οικονομία παύει να αποτελεί την εξαίρεση και αποκαθίσταται ως ισότιμη μέσα στην Ευρωζώνη.

H εξέλιξη αυτή αποτελεί το αποτέλεσμα μιας συνεπούς πορείας που χάραξε η κυβέρνηση την τελευταία τριετία. Η διαπίστωση αυτή δε, δεν αποτελεί καύχημα της ελληνικής κυβέρνησης αλλά το καταγεγραμμένο σκεπτικό του Eurogroup, όπως δημοσιοποιήθηκε μετά την απόφασή του. Σε αυτό περιγράφονται αναλυτικά όλα τα βήματα που οδήγησαν την Ελλάδα στην έξοδο απ’ το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας. Το πρώτο ήταν η κατάργηση των capital controls, των περιορισμών και στις τραπεζικές αναλήψεις από την 1η Σεπτεμβρίου του 2019 μετά από 50 ολόκληρους μήνες. Το επόμενο αποφασιστικό βήμα, σύμφωνα το Eurogroup, ήταν η πρόωρη εξόφληση των δανείων του ΔΝΤ τον Απρίλιο που μας πέρασε.
Η δήλωση των εταίρων μας αποδίδει εύσημα επιπλέον σε δύο σημεία: Αφενός στο επιτυχημένο μεταρρυθμιστικό έργο της κυβέρνησης κι αφετέρου στη θετική πορεία της οικονομίας, ακόμη και μέσα σ’ αυτό το αρνητικό μεταπανδημικό διεθνές περιβάλλον και τις επιπτώσεις απ’ τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Όλα αυτά, διατυπωμένα από εξωτερικούς παρατηρητές, οι οποίοι μέχρι χθες είχαν και τον ρόλο του επόπτη, σηματοδοτούν για την Ελλάδα το κλείσιμο ενός επώδυνου κύκλου 12 ετών.
Στον νέο κύκλο που ανοίγει πρέπει να υπάρχουν σαφείς στόχοι και κυβερνητική επάρκεια για να επιτευχθούν. Ο επόμενος μεγάλος στόχος που έχει ξεκάθαρα τεθεί από τον πρωθυπουργό είναι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας και η επαναφορά της Ελλάδας ως κανονικού παίκτη στις διεθνείς πιστωτικές αγορές.
Με άλλα λόγια, σκοπός είναι η πλήρης αποκατάσταση της επενδυτικής αξιοπιστίας της χώρας, χάρη στην οποία θα ανοίξουν περισσότερες και νέες προοπτικές για την εισροή διεθνών κεφαλαίων και επενδύσεων, απαραίτητων για τη σταθερή ανάπτυξη της οικονομίας και του εθνικού εισοδήματος.
Προς τούτο, η αποτελεσματικότητα στη διακυβέρνηση είναι κρίσιμη. Εξίσου κρίσιμο όμως, είναι και το πολυτιμότερο δίδαγμα της επώδυνης δωδεκαετίας που περάσαμε: η ανάγκη για πολιτική σταθερότητα και ομαλότητα.
Αυτό είναι το στοιχείο που κατεξοχήν έλειψε από τη Ελλάδα στα δύσκολα χρόνια του μνημονίου, και συνέβαλε περισσότερο από οτιδήποτε στο να υπαχθεί η χώρα στο επαχθέστερο και μακριοβιότερο πρόγραμμα μνημονιακών υποχρεώσεων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μπήκαμε πρώτοι σε καθεστώς δημοσιονομικής εξυγίανσης (πριν την Κύπρο, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία) και βγήκαμε τελευταίοι.
Με βάση το κριτήριο αυτό θα αξιολογηθούν οι πολιτικές δυνάμεις συνολικά, τόσο κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Η διαφύλαξη ενός ομαλού πολιτικού κλίματος, τώρα που οι εκλογές δεν απέχουν περισσότερο από έναν χρόνο, είναι το μεγάλο στοίχημα. Αλλιώς δεν θα μπορούμε να καυχηθούμε πως γίναμε σοφότεροι και καλύτεροι απ’ την περιπέτεια που περάσαμε.
Ειδικά η δική μου γενιά φέρει αυτή την ευθύνη, προκειμένου να είμαστε πραγματικά οι φορείς της αλλαγής που έχουν ανάγκη οι πολίτες, η κοινωνία και η χώρα. Στους επόμενους μήνες το κριτήριο αυτό καθίσταται κρίσιμο για το μέλλον της χώρας.
Η κυβέρνηση το έχει αντιληφθεί, ο πρωθυπουργός το τονίζει σε κάθε ευκαιρία. Εναπόκειται πλέον και στην αντιπολίτευση να το κατανοήσει και να διαμορφώσει ανάλογα την πολιτική της πρακτική.

*O Αλέξανδρος Μαρκογιαννάκης είναι οικονομολόγος, ειδικός σύμβουλος Γενικής Γραμματείας Πρωθ., περιφερειακός σύμβουλος Κρήτης