“Η Μαρία Πολυδούρη στο Παρίσι του Μεσοπολέμου”

1 από 2

Μια σχετικά άγνωστη πτυχή της πολυκύμαντης ζωής της τόσο πρόωρα χαμένης Μαρίας Πολυδούρη (1902-1930) εξετάζει το νέο ντοκιμαντέρ του Κώστα Νταντινάκη που θα προβληθεί στο φετινό 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (1 με 10 Μαρτίου).
Η ταινία αναφέρεται στις συνθήκες εγκατάστασης και διαμονής της αντισυμβατικής ποιήτριας και πεζογράφου στη γαλλική πρωτεύουσα μετά την ξαφνική απόφαση που πήρε τον Δεκέμβριο του 1926 να αποδράσει από την μικρόψυχη κοινωνία της Αθήνας, διαλύοντας τον αρραβώνα της με ευκατάστατο ωραίο νεαρό δικηγόρο. Το κλίμα του Παρισιού και οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπισε κατέβαλαν σύντομα τον ευαίσθητο οργανισμό και ψυχισμό της με αποτέλεσμα να προσβληθεί από φυματίωση και να επιστρέψει στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 1928.
Πρόκειται για το πέμπτο ντοκιμαντέρ, από τα δέκα συνολικά μεγάλου μήκους που έχει σκηνοθετήσει ο Κώστας Νταντινάκης με θέμα τη ζωή και το έργο ποιητών, μετά την Βικτωρία Θεοδώρου, τον Γιώργη Μανουσάκη, τον Λουίς Μανουέλ, τον Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα και τον Αρθούρο Ρεμπώ.
Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν το 2001 στο Παρίσι, παράλληλα με το αφιέρωμα “100 χρόνια από τη γέννηση της Μαρίας Πολυδούρη” που ετοίμαζε ο Κώστας Νταντινάκης ως συνεργάτης στο λογοτεχνικό περιοδικό Οδός Πανός (τεύχος 116, Απρίλης 2002). Η έρευνά του έφερε τότε για πρώτη φορά στο φως σημαντικά στοιχεία για τη ζωή της Μαρίας Πολυδούρη στο Παρίσι, όπως οι ακριβείς ημερομηνίες νοσηλείας της στο φθισιατρείο Charite το 1928, ο τόπος κατοικίας κ.ά. τα οποία χρησίμευσαν στο χρονολόγιο της βιογραφίας της στην πρώτη κριτική έκδοση του έργου της. Η ολοκλήρωση των γυρισμάτων έγινε το Πάσχα του 2018 στο Παρίσι, με βάση τα νέα στοιχεία που προέκυψαν από τη δημοσίευση της αλληλογραφίας της ποιήτριας στον β΄τόμο της κριτικής έκδοσης (Μεταίχμιο, 2014) από την πανεπιστημιακό Χριστίνα Ντουνιά.
Η ταινία έχει τη μορφή χρονικού μιας επώδυνης αναζήτησης της Μαρίας Πολυδούρη στο Παρίσι του μεσοπολέμου από τον σκηνοθέτη, με οδηγό τα πέντε ποιήματα που έγραψε εκείνη στη διάρκεια της παραμονής της στη γαλλική πρωτεύουσα, τις σωζόμενες επιστολές της σε φίλους αλλά και την συνέντευξη που παραχώρησε η ανηψιά της ποιήτριας Ελεωνόρα Πολυδούρη, κόρη του μικρότερου αδερφού της Ευάγγελου Πολυδούρη. Γυρίσματα του ντοκιμαντέρ έγιναν επίσης στο Γύθειο Λακωνίας, όπου η Μαρία Πολυδούρη είχε περάσει τα παιδικά της χρόνια, με τα μανιάτικα μοιρολόγια να έχουν επηρρεάσει την ούτως ή άλλως μελαγχολική της φύση.
Το ντοκιμαντέρ αφού θίξει τις σχέσεις των μεταναστών, τότε και σήμερα, με τη Γαλλία, εστιάζει  στις δυσκολίες της ποιήτριας να βρει δουλειά, στην αγωνία της για την έκδοση στην Αθήνα του μοναδικού μυθιστόρηματός της, στις ταχύρυθμες σπουδές υψηλής ραπτικής που πραγματοποίησε, στην ανέχεια μέσα στην οποία ζούσε και στην αδιαφορία για την υγεία της, στην πληγή του έρωτά της με τον Κώστα Καρυωτάκη και στην προσβολή της από φυματίωση. Αναζητά την ποιήτρια στα μέρη όπου σύχναζε, στους τόπους κατοικίας της και στα ευρετήρια των Κρατικών Αρχείων των Νοσοκομείων του Παρισιού. Τέλος ο φακός την “συνοδεύει” στην επιστροφή της μέσω Μασσαλίας στο λιμάνι του Πειραιά, καθώς η ποιήτρια αποχαιρετά την Αλεξάνδρεια που χάνει με τους στίχους: “Παρίσι ήταν καιρός τα ονείρατά μου, στο σκοτεινό πρωί σου να σκορπίσω, και να σ΄αφήσω παίρνοντας κοντά μου, τη θλιβερή χαρά να σ΄αγαπήσω […]”.
Η φωνή και ο βαθειά ευαίσθητος ψυχισμός της Μαρίας Πολυδούρη ανασταίνεται ιδανικά στο ντοκιμαντέρ από την ηθοποιό Δέσποινα Πωλαναγνωστάκη (φωτ.), η οποία έχει συνεργαστεί στο παρελθόν με τον Κώστα Νταντινάκη στις ταινίες του “Ο Λόρκα μέσα μου” (2008) και “Canal d’ amour” (2010).
Η προβολή θα γίνει την Κυριακή 3 Μαρτίου στις 17.30 στην αίθουσα Τζον Κασαβέτις.