Αφιέρωμα στο 2ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων
Εβδομήντα ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Λογοτέχνες, ποιητές, μεταφραστές, εκδότες, ακαδημαϊκοί. Παρουσιάσεις βιβλίων, συζητήσεις, προβολές, εκθέσεις, σεμινάρια, συναυλίες, παραατάσεις. Η αντίστροφη μέτρηση για την έναρξη του 2ου Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων έχει ξεκινήσει και η πόλη ετοιμάζεται να ζήσει από τις 20 έως τις 24 Ιουνίου μια ακόμα μεγάλη γιορτή με επίκεντρο τον μαγικό κόσμο του βιβλίου.
Οι “διαδρομές” μιλάνε σήμερα με κάποιους από τους πρωταγωνιστές της γιορτής αυτής θέλοντας να φωτίσουν τη σημασία του Φεστιβάλ για τη σχέση συγγραφέων – αναγνωστών, τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τον κόσμο του βιβλίου, αλλά και πώς μια πολιτιστική εκδήλωση υπερ-τοπικής εμβέλειας μπορεί να συμβάλλει στην ανάδειξη νέων στοιχείων και χαρακτηριστικών της ταυτότητας μιας πόλης.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ – ΚΑΒΑΦΗΣ – ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
Το φετινό φεστιβάλ, τα εγκαίνια του οποίου θα πραγματοποιήσει η πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου την Τρίτη 20 Ιουνίου, έχει ως κεντρικό θέμα “Ατομικές και συλλογικές ταυτότητες: Αυτοπροσδιορισμός στον σύγχρονο κόσμο”.
Οι αίθουσες που θα υποδεχθούν τις περισσότερες εκδηλώσεις είναι το Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης, το Μεγάλο Αρσενάλι, η Πύλη Sabbionara, το Γιαλί Τζαμισί, ο Φιλολογικός Σύλλογος “Χρυσόστομος” κ.ά.
Στο φεστιβάλ θα συμμετέχουν περισσότεροι από 70 ομιλητές – συγγραφείς από την Ελλάδα, τη Μ. Βρετανία, τη Γαλλία, την Κροατία, τη Βόρεια Μακεδονία, την Αργεντινή, την Κολομβία, τη Νικαράγουα, την Κούβα, εκδότες, ακαδημαϊκοί, μεταφραστές, διανοούμενοι κ.ά.
Θα πραγματοποιηθούν περισσότερες από 50 θεματικές συζητήσεις, παρουσιάσεις, σεμινάρια, συναυλίες, προβολές και θεατρικά αναλόγια γύρω από βιβλία σύγχρονης ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, ποίησης, δοκιμίου.
Παράλληλα μεταξύ των θεματικών που θα αναπτυχθούν θα είναι η καβαφική ποίηση σήμερα, αλλά και ο ρόλος του έργου του Νίκου Καζαντζάκη στην εικόνα της ελληνικής και της κρητικής ταυτότητας στο εξωτερικό.
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ
Μεταξύ των καλεσμένων που θα δώσουν το “παρών” θα είναι η βραβευμένη (Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας 2020) Κροάτισσα σερβικής καταγωγής μυθιστοριογράφος και μεταφράστρια Λάνα Μπάστασιτς, o διακεκριμένος Σκωτσέζος ελληνιστής Ρόντρικ Μπήτον, η ελληνικής καταγωγής συγγραφέας Ρούμενα Μπουζάροφσκα, η βραβευμένη (Ευρωπαϊκό Βραβείο Δοκιμίου 2022) Γαλλοελβετή δημοσιογράφος της Le Monde diplomatique και φεμινίστρια συγγραφέας Μόνα Σολέ, ο βραβευμένος (La otra orilla) Κολομβιανός συγγραφέας Σαντιάγο Γκαμπόα, ο Αργεντινός Ντανιέλ Μορντζίνσκι, ο Κουβανός πεζογράφος και δοκιμιογράφος Λεονάρδο Παδούρα, ο Σέρχιο Ραμίρες από τη Νικαράγουα, η βραβευμένη (Society of Authors’ Olive Cook Prize, RA Pin Drop Award) Βρετανή συγγραφέας Μπέθαν Ρόμπερτς, ο διακεκριμένος Βρετανός ιστορικός και διπλωμάτης Μάικλ Λιουέλιν Σμιθ και η Άνα Μαρία Σούα από την Αργεντινή.
Επίσης, θα συμμετέχουν συνολικά πάνω από 50 Έλληνες πεζογράφοι, ποιητές, ιστορικοί, ακαδημαϊκοί, διανοούμενοι, καλλιτέχνες, εκδότες και μεταφραστές. Μεταξύ αυτών οι: Κώστας Αθανασίου, Κώστας Ακρίβος, Μιχάλης Αλμπάτης, Ιωσήφ Αλυγιζάκης, Μανώλης Ανδριωτάκης, Δημήτρης Αστερίου, Βασιλική Βασιλούδη, Νίκος Βατόπουλος, Ρούλα Βουράκη, Ρέα Γαλανάκη, Νίκος Γ. Δαββέττας, Γιάννης Δημητρακάκης, Λένα Διβάνη, Γιάννης Δούκας, Μίνως Ευσταθιάδης, Αντωνία Ζεβόλη-Νταουντάκη, Σταύρος Ζουμπουλάκης, Κατερίνα Ζωγραφιστού, Λεωνίδας Κακάρογλου, Βαγγέλης Κακατσάκης, Χάρης Καλαϊτζίδης, Σωκράτης Καμπουρόπουλος, Αλεξάνδρα Κανδάνου, Θανάσης Καραμπάλιος, Αγγέλα Καστρινάκη, Κώστας Κατσουλάρης, Γιάννης Κουκουλάς, Πολυχρόνης Κουτσάκης, Κατερίνα Κωστίου, Γιώργος Λιμαντζάκης, Μιχάλης Μαλανδράκης, Νίκος Α., Χρήστος Μαρκογιαννάκης, Χρήστος Μαχαιρίδης, Αμάντα Μιχαλοπούλου, Γιάννης Μπασκόζος, Αντώνης Μυλωνάκης, Μαρίζα Ντεκάστρο, Χρήστος Οικονόμου, Νικόλαος Eμμ. Παπαδάκης, Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, Δημοσθένης Παπαμάρκος, Γιάννης Πάσχος, Αλέξης Πολίτης, Κωνσταντίνος Πρώιμος, Τατιάνα Ραπακούλια, Ελένη Σβορώνου, Γιάννης Σιώτος, Γιάννης Σκαλιδάκης, Δημήτρης Γ. Στεφανάκης, Έρση Σωτηροπούλου, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Νίκη Τρουλλινού, Χρήστος Τσαντής, Γιάννης Φίλης, Ματθαίος Φραντζεσκάκης, Χρήστος Χωμενίδης, Ελένη Ψαραδάκη, κ.ά.
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΔΡΩΜΕΝΑ
Στο πλαίσιο του φεστιβάλ θα πραγματοποιηθούν συναυλίες, θεατρικά αναλόγια, προβολές, ειδικές εκδηλώσεις, εικαστική έκθεση, σεμινάρια ενηλίκων κ.ά.
Μεταξύ των εκδηλώσεων η κρητικής καταγωγής μουσικός και συνθέτρια Λένα Πλάτωνος, θα παρουσιάσει το έργο “Καβάφης, 13 τραγούδια” με ερμηνευτή τον Γιάννη Παλαμίδα.
Το ΔΗΠΕΘΕΚ θα διοργανώσει θεατρικά αναλόγια με επιλεγμένα έργα ξένων και Ελλήνων συγγραφέων που παρουσιάζονται στο φεστιβάλ, με έμφαση στον Καβάφη.
Επιπλέον, εγκαινιάζονται και δύο νέες συνεργασίες με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων και το Chaniartoon-International Comic & Animation Festival.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η συμμετοχή στο φετινό φεστιβάλ του σκηνοθέτη Θεόδωρου Τερζόπουλου, ο οποίος θα παρουσιάσει το νέο του βιβλίο “Στον Λαβύρινθο: ο Θεόδωρος Τερζόπουλος συναντά τον Heiner Müller” (εκδ. Κείμενα).
Ο εικαστικός ζωγράφος Δημήτρης Αστερίου από τα Χανιά, θα παρουσιάσει στο Γιαλί Τζαμισί, την έκθεση “Την εμορφιά έτσι πολύ ατένισα”.
Ένα ακόμη Εργαστήριο ενηλίκων με θέμα “Το βιβλίο στη σχολική τάξη” θα παρουσιάσει η Ελένη Σβορώνου, συγγραφέας παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας, καθηγήτρια δημιουργικής γραφής για μεγάλους και εφήβους και κριτικογράφος για την παιδική και νεανική λογοτεχνία.
ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΙΜΠΛΗΣ: “Στόχος η εδραίωση ενός διεθνούς χαρακτήρα του φεστιβάλ”
Το στοίχημα της εδραίωσης ενός διεθνούς χαρακτήρα για το Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων έθεσε ως προτεραιότητα για τη φετινή διοργάνωση ο διευθυντής του Φεστιβάλ Μανώλης Πιμπλής μιλώντας στις “διαδρομές”. Παράλληλα, τόνισε ότι τα Χανιά διαθέτουν όλα εκείνα τα απαραίτητα στοιχεία ώστε μέσα σε λίγα χρόνια η πόλη να ταυτιστεί στη συνείδηση του κόσμου στα Χανιά, την Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα, με το φεστιβάλ, κάτι που συγχρόνως θα βάλει την πόλη στον χάρτη των μεγάλων διεθνών πολιτιστικών γεγονότων.
-Ποιος είναι ο στόχος του φετινού 2ου Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων;
Δεδομένου ότι το περυσινό 1ο Φεστιβάλ σημείωσε επιτυχία και απέσπασε θετικά σχόλια, ο στόχος μας φέτος είναι να εδραιωθεί, να επιβεβαιώσει τον χαρακτήρα του και να προχωρήσει λίγο παρακάτω. Με άλλα λόγια προσπαθούμε να εδραιωθεί ένας διεθνής χαρακτήρας για το φεστιβάλ, να συμμετέχουν δηλαδή ξένοι συγγραφείς, πράγμα που συμβαίνει με τις συμμετοχές να είναι περισσότερες από πέρυσι και ταυτόχρονα να μπουν καινούριες θεματικές ενισχύοντας τον δρόμο του διαλόγου και της δημόσιας συζήτησης πάνω σε θέματα λογοτεχνίας και κοινωνικά θέματα που μας απασχολούν όλους.
-Το ότι το φεστιβάλ γίνεται στα Χανιά, σε μια επαρχιακή πόλη, λειτούργησε θετικά ή στάθηκε εμπόδιο; Τι έδειξε η εμπειρία σας από πέρυσι;
Ήταν νομίζω καλή η επιλογή να γίνει το φεστιβάλ στα Χανιά. Εισπράξαμε από όλους θετικά σχόλια γι’ αυτό. Τόσο από τον κόσμο των Χανίων, όσο και από τον κόσμο του βιβλίου αλλά και τους συγγραφείς, τους εκδότες κ.λπ. που ήρθαν στο φεστιβάλ. Ήταν ένα πολύ επιτυχημένο πείραμα. Κι αυτό γιατί πρώτον ένα φεστιβάλ βιβλίου έλειπε από την Ελλάδα. Αυτό που έχουμε είναι εκθέσεις βιβλίου, όπως στο Ζάππειο στην Αθήνα ή η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη (που είναι στον πυρήνα της όμως ένα εμπορικό γεγονός που κατά καιρούς -μπορεί- να αποκτά κι ένα φεστιβαλικό χαρακτήρα). Δεν υπήρχει όμως κάτι αμιγώς φεστιβαλικό. Από εκεί και πέρα, τα φεστιβάλ βιβλίου διεθνώς -με κάποιες εξαιρέσεις- είναι κοινή πρακτική να μην γίνονται σε πρωτεύουσες ή μεγάλες πόλεις αλλά σε πόλεις οι οποίες μπορούν να εμπλακούν σχεδόν καθολικά με ένα τέτοιο σημαντικό πολιτιστικό γεγονός. Για παράδειγμα υπάρχουν φεστιβάλ στο εξωτερικό, στη Γαλλία, την Ιταλία και στη Βρετανία, όπου οι πόλεις που φιλεξενούν τη διοργάνωση ταυτίζονται πλήρως με το φεστιβάλ. Αυτό δεν μπορεί να γίνει στην Αθήνα, που έχει μια άλλη δυναμική ως πόλη. Στην περίπτωση της Αθήνας, μπορεί ακόμα κι ένα καλό φεστιβάλ να χαθεί…
-Επειδή αναφερθήκατε στην πρόσθεση να αποκτήσει έναν υπερ-τοπικό χαρακτήρα το φεστιβάλ, η εικόνα της πρώτης χρονιάς τι έδειξε; Ήρθε κόσμος από άλλα μέρη;
Πέρυσι ήρθε κόσμος από Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Δωδεκάνησα και βέβαια από την υπόλοιπη Κρήτη. Πιστεύω ότι όσο περνάει ο καιρός και το φεστιβάλ εδραιώνεται κι έχουμε καλύτερο προγραμματισμό, δηλαδή οι αναγγελίες γίνονται νωρίς ώστε να μπορεί ο κόσμος να οργανωθεί, να βρει φτηνά εισιτήρια, καταλύματα κ.λπ. θα μπορεί να έρθει πολύ περισσότερος κόσμος. Είναι πολλοί οι φίλοι του βιβλίου, αναγνώστες κ.λπ. που ήρθαν πέρυσι και που θέλουν να έρθουν και φέτος.
-Για να μπει ένα φεστιβάλ στον χάρτη των διεθνών εκδηλώσεων, πόσα χρόνια χρειάζονται; Πόσο θα πρέπει να επιμείνουμε για να ταυτιστούν τα Χανιά με το φεστιβάλ βιβλίου;
Δεν χρειάζονται πολλά χρόνια. Πρέπει να επιβεβαιωθεί από την πόλη και τις τοπικές αρχές ότι το θέλουν και επενδύουν σε αυτό – κάτι που ισχύει στην περίπτωσή μας.
Εφόσον συμβεί αυτό και το φεστιβάλ γίνει θεσμός και δημιουργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης, προσμονής κ.λπ., τότε δεν απαιτούνται πολλά χρόνια για να ταυτιστεί ένας τόπος με ένα γεγονός. Ήδη η μεγάλη πλειοψηφία των συγγραφέων θέλει να έρθει στα Χανιά. Από εκεί και πέρα, το πρόβλημα έχει να κάνει με υποδομές που χρειάζονται (διαθέσιμες αίθουσες κ.λπ.). Για παράδειγμα πιστεύω ότι μετά από λίγα χρόνια όταν θα έχουν αποκατασταθεί κάποια νεώρια τότε θα έχουμε ακόμα περισσότερο χώρο και θα μπορούν να γίνουν ακόμα περισσότερα πράγματα.
-Οι ξένοι συγγραφείς ανταποκρίνονται στο κάλεσμά σας και τι είναι αυτό που τους φέρνει στα Χανιά;
Σίγουρα μετράει ότι υπάρχει μια εδραιωμένη εμπιστοσύνη με τον κόσμο των εκδοτικών οίκων, οι οποίοι μεσολαβούν και δίνουν τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις στους ξένους συγγραφείς ώστε οι τελευταίοι να συμμετέχουν. Όμως κι οι ίδιοι ανταποκρίνονται γιατί είναι συνηθισμένοι να πηγαίνουν σε φεστιβάλ στο εξωτερικό.
Για τους συγγραφείς αυτός είναι ο τρόπος επικοινωνίας τους με το κοινό τους. Οι συγγραφείς δεν είναι τηλεοπτικές περσόνες για να περιφέρονται στα κανάλια. Άντε να μιλήσουν σε εφημερίδες. Δεν έχουν άλλες δυνατότητες επικοινωνίας με το κοινό όπως συμβαίνει σε άλλες τέχνες όπως η μουσική και το σινεμά. Συνεπώς είναι κάτι που το χρειάζονται και βέβαια μια περιοχή όπως η Κρήτη και τα Χανιά τούς ακούγονται μια χαρά. Μάλιστα, ήδη από φέτος έχουμε υποσχέσεις για συμμετοχές του χρόνου από συγγραφείς του εξωτερικού που δεν μπορούσαν τώρα να έρθουν λόγω άλλων υποχρεώσεων.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΥΛΙΒΟΣ: «Μια αφορμή να έρθουν κοντά οι άνθρωποι του βιβλίου»
«Το φεστιβάλ σίγουρα βοηθάνε τον κόσμο του βιβλίου γιατί αποτελούν μια καλή αφορμή για να έρθει σε επαφή το αναγνωστικό κοινό με συγγραφείς, εκδότες κ.λπ. και παράλληλα να γίνουν συζητήσεις γύρω από τα βιβλία», επεσήμανε ο υπεύθυνος των εκδόσεων “Μετρονόμος” Θανάσης Συλιβός και τόνισε: «Στην περίπτωση του φεστιβάλ των Χανίων η ιδιαιτερότητα που υπάρχει είναι ότι δεν μιλάμε για ένα -κατά κύριο λόγο- εμπορικό γεγονός. Γίνονται πολλές συζητήσεις, παρουσιάσεις, εκδηλώσεις κ.λπ. Είναι ένα τετραήμερο όπου δίνεται η δυνατότητα να υπάρξει μια ζύμωση του αναγνωστικού κοινού με τους ανθρώπους του βιβλίου. Βοηθάει νομίζω κι ο τόπος που γίνεται το Φεστιβάλ. Το ό,τι είναι δίπλα – δίπλα το Μεγάλο Αρσενάλι και το θέατρο Μίκης Θεοδωράκης, μέσα στο παλιό λιμάνι, με το πλακόστρωτο και τα καταστήματα όπου μπορεί να κινηθεί με άνεση και να καθίσει ο κόσμος, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα γιορτής που διευκολύνει την άμεση επαφή και επικοινωνία μεταξύ όσων συμμετέχουν. Το στοιχείο αυτό, δίνει μια συνοχή και μια ταυτότητα στο φεστιβάλ. Σε κάθε περίπτωση, τέτοιες πρωτοβουλίες βοηθάνε να ξανασκεφτούμε τη σχέση μας με το βιβλίο, και μάς υπενθυμίσουν την αξία του βιβλίου και τη σημασία του για τη ζωή μας».
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗΣ: Σημαντικότατος πολιτιστικός θεσμός
«Το Φεστιβάλ Βιβλίου είναι από τους πιο μεγάλους πολιτιστικούς θεσμούς που έχουμε στα Χανιά», υπογράμμισε εκ μέρους του Βιβλιοπωλείου Librairie ο Στέφανος Γιακουμάκης και πρόσθεσε ότι φέτος στο πρόγραμμα έχουν ενταχθεί ακόμα περισσότεροι ξένοι, ιδιαίτερα σημαντικοί, συγγραφείς αλλά Χανιώτες και Χανιώτισσες λογοτέχνες. «Το σημαντικό στο φεστιβάλ είναι ότι δίνει τη δυνατότητα στους αναγνώστες να δουν από κοντά και να γνωρίσουν σημαντικούς λογοτέχνες. Φέρνει πιο κοντά τον κόσμο του βιβλίου και συγχρόνως φέρνει και πολλούς ανθρώπους κοντά στο βιβλίο και στα βιβλιοπωλεία. Οι αναγνώστες θέλουν να γνωρίσουν τους συγγραφείς και ειδικά όταν μιλάμε για ξένους, δεν υπάρχουν πολλές ευκαιρίες. Από εκεί και πέρα, αν πέρυσι έγινε μια καλή αρχή και το φεστιβάλ ακούστηκε, φέτος ο θεσμός αυτός θα προσελκύσει ακόμα περισσότερο κόσμο από την υπόλοιπη Ελλάδα. Υπάρχει καλή οργάνωση, έρχονται μεγάλα ονόματα και νομίζω αυτά είναι σημαντικοί λόγοι για να προσελκύσουν τα Χανιά κόσμο από άλλες περιοχές».
ΠΟΛΥΧΡΟΝΗΣ ΚΟΥΤΣΑΚΗΣ: «Ένα γεγονός – πόλος έλξης για Έλληνες και ξένους»
«Ένα βιβλίο αποκαλύπτει σε εκείνον που το διαβάζει πως υπάρχουν και άλλες αλήθειες εκτός από αυτές που ο αναγνώστης μέχρι τότε θεωρεί δεδομένες. Και ο Έλληνας έχει, νομίζω, πολύ μεγάλη ανάγκη να καταλάβει ότι δεν κατέχει την απόλυτη αλήθεια», επεσήμανε ο συγγραφέας Πολυχρόνης Κουτσάκης και συμπλήρωσε: «Σύμφωνα με έρευνα της Eurostat το ποσοστό των Ελλήνων που διαβάζουν πάνω από 10 βιβλία το χρόνο (δηλαδή περίπου 1 βιβλίο το μήνα) είναι στο 7.8%, τη στιγμή που άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν αντίστοιχα ποσοστά άνω του 20% και στην Νορβηγία είναι 40% (https://www.oanagnostis.gr/πόσοι-διαβάζουν-στην-ελλάδα-πόσοι-στη). Τα Χανιά είναι μια πόλη που μοιάζει θαρρείς φτιαγμένη για να υποδεχτεί ένα φεστιβάλ βιβλίου. Στο μη μυθοπλαστικό κομμάτι, γιατί κουβαλάει τόνους μεθυστικής ιστορίας. Στο μυθοπλαστικό, επειδή ο αναγνώστης που θα περπατάει το βράδυ στα στενά του ενετικού λιμανιού και στο Κουμ-Καπί για να πάει στις εκδηλώσεις του φεστιβάλ, θα νιώθει συχνά πως πρωταγωνιστεί σε μια περιπέτεια – ιστορική ή σύγχρονη, μυστηρίου ή κατασκοπική – που μπορεί να είναι η μεγαλύτερη περιπέτεια της ζωής του. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που φέτος η παρουσία μου στην ιδιαίτερη πατρίδα μου συμπίπτει με τις ημερομηνίες του φεστιβάλ κι έτσι θα μπορέσω να λάβω μέρος κι εγώ, με την παρουσίαση του πιο πρόσφατου μυθιστορήματός μου, “Η Οδύσσεια που μας κρύβουν”, την Τετάρτη 21 Ιουνίου στις 10 το βράδυ στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου. Εύχομαι το φεστιβάλ βιβλίου Χανίων να τα εκατοστήσει και να αποτελέσει στο μέλλον ξεχωριστό πόλο έλξης Ελλήνων και ξένων στην πόλη μας. Αφού τα πηγαίνουμε τόσο καλά σε άλλα είδη τουρισμού, ας γίνει ο βιβλιοτουρισμός στα Χανιά η επόμενή μας επιτυχημένη προσπάθεια. Είναι μια σπουδαία ευκαιρία να συναντιούνται συγγραφείς και αναγνώστες και να συζητούν για τις αλήθειες που ξέρουν και εκείνες που ψάχνουν».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΟΥΚΑΣ: «Ένα Φεστιβάλ που σέβεται τη λογοτεχνία»
Ο ποιητής Γιάννης Δούκας, μιλώντας στις “διαδρομές”, ανέφερε σχετικά με το Φεστιβάλ: «Για να μιλήσω για τον νέο θεσμό και τα ρευστά, προς το παρόν, γνωρίσματά του, οφείλω, κατ’ αρχάς, στην περσινή μου εμπειρία ν’ ανατρέξω. Δε θα μπορούσα ν’ αποφύγω την αίσθηση του τόπου, φορτισμένη, μαζί με τη συγκίνηση, όταν ανακαλώ εκείνο το απόγευμα, στις 2 Ιουλίου. Είχα τη χαρά να συντονίσω τη συζήτηση τεσσάρων σύγχρονων ποιητικών φωνών, που υπολήπτομαι πολύ και αγαπώ, και, λίγο αργότερα, να παρακολουθήσω την παρουσίαση του μυθιστορήματος της μητέρας μου “Να είχα, λέει, μια τρομπέτα” και τη βράβευσή της από τη δημοτική αρχή της γενέτειράς της – σαν το απόγευμα αυτό να συνοψίζει το νήμα ανάμεσα στο ενεργό ακόμη παρελθόν της λογοτεχνίας μας και το εν κινήσει προς το μέλλον παρόν της. Ανάμεσα στην έννοια των συνόρων, που πλαισίωνε το περσινό Φεστιβάλ, και σ’ εκείνη της ταυτότητας, που σφραγίζει το φετινό, έχουμε πολλά ν’ αναλογιστούμε, πολλά ν’ αναρωτηθούμε – και ως διαρκή μας εκκρεμότητα τη θέση στο βαθύτατα επείγον. Αν μη τι άλλο, όμως, η λογοτεχνία είναι παρηγοριά και πυξίδα. Κι ένα Φεστιβάλ λειτουργεί και ως απόπειρα προσανατολισμού, χώρος εφαρμοσμένης επικοινωνίας και παραμυθητικής συλλογικότητας. Μοναδικό στο είδος του συμβάν, διοργανωμένο χωρίς τις παθογένειες που ταλανίζουν σήμερα τον χώρο του βιβλίου και την κρατική πολιτική του πολιτισμού, το βίωσα πέρσι και φέτος το προσδοκώ για την επί της ουσίας ώσμωση του ντόπιου αναγνωστικού κοινού με τα γραπτά και τους δημιουργούς τους, οργανικά ενταγμένο στη ζωή της πόλης, έργο μιας ομάδας εμπνευσμένης και σκληρά εργαζόμενης, υπό τη διεύθυνση του Μανώλη Πιμπλή, με τη στήριξη του Δήμου και της Περιφέρειας. Ως κάτι, πρωτίστως, που σέβεται τη λογοτεχνία, την αναδεικνύει και την προχωρά».
ΝΙΚΟΣ ΨΙΛΑΚΗΣ: «Ένας θεσμός – έκπληξη για την Κρήτη»
«Σε καιρούς κοσμογονικών αλλαγών και συνεχών συζητήσεων για το μέλλον του γραπτού (έντυπου) λόγου ο Δήμος Χανίων και η Περιφέρεια Κρήτης αποφάσισαν να δημιουργήσουν έναν σοβαρό θεσμό και να φέρουν στην πρώτη γραμμή το πολιτισμικό αγαθό που άλλαξε ριζικά την ιστορία της γνώσης, δηλαδή την ιστορία της ανθρωπότητας, το βιβλίο», σχολίασε ο συγγραφέας Νίκος Ψιλάκης και πρόσθεσε:
«Είναι μια από τις σπάνιες ευχάριστες εκπλήξεις που βλέπουμε στην ελληνική περιφέρεια και, ακόμη περισσότερο, στην Κρήτη. Παρακολούθησα το φεστιβάλ του 2022 και εντυπωσιάστηκα από την ποιότητα, την καλή οργάνωση, τη συμμετοχή του κόσμου, τη μέθεξη και το μοίρασμα, τον διάλογο ανάμεσα σε δεκάδες συγγραφείς και προβληματισμένους αναγνώστες. Μια τουριστική πόλη είχε μεταμορφωθεί μέσα στο κατακαλόκαιρο σε απέραντο πεδίο πολλαπλών συναντήσεων και ανταλλαγής ιδεών. Τιμή μου να συμμετάσχω και φέτος, τιμή μου να μιλήσω για την Κρήτη προβάλλοντας παράλληλα εικόνες από μια επίπονη διαδρομή 40 ετών, εικόνες από τελετουργικά δρώμενα που εκπηγάζουν από το άδυτο της λαϊκής ψυχής, συνθέτουν το “άλλο” πρόσωπο της Κρήτης και αποτελούν βασικό δομικό υλικό της κρητικής ταυτότητας. Εξαιρετικά επίκαιρες και επιτυχείς οι κεντρικοί θεματικοί άξονες των δυο πρώτων φεστιβάλ. Τα “όρια” πέρυσι, οι “ταυτότητες” φέτος, θέματα που θα συνεχίσουν να μας απασχολούν καθώς ο κόσμος μας βρίσκεται στη δίνη μιας διαρκούς κινητικότητας με άγνωστες συνέπειες για το άμεσο αλλά και το απώτερο μέλλον. Κλειδί για την επιτυχία του θεσμού η επιλογή των συνεργατών που κατάφεραν να φέρουν σε πέρας ένα τόσο δύσκολο έργο, και κυρίως του Μανώλη Πιμπλή, ανθρώπου που γνωρίζει σε μεγάλο βάθος το βιβλίο».
Εγκαίνια από την πρόεδρο της Δημοκρατίας
Τα εγκαίνια του 2ου Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων θα γίνουν από την πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου την Τρίτη στις 21:00 στο Θέατρο “Μίκης Θεοδωράκης”.
Σε συνέντευξη Τύπου που παραχωρήθηκε από τους διοργανωτές χθες ο διευθυντής του φεστιβάλ Μανώλης Πιμπλής ειπε ότι το φεστιβάλ περιλαμβάνει φέτος περίπου 65 εκδηλώσεις και συζητήσεις και χαρακτήρισε το φεστιβάλ μια γιορτή του βιβλίου. Σημείωσε επίσης ότι θα συζητηθεί το επίκαιρο θεμα της σχέσης του ανθρώπου με τη μηχανή με αφορμή τις εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη. Ακόμα ο κ. Πιμπλής είπε ότι δεν υπάρχει στην Ελλάδα παρόμοιο φεστιβάλ. Στις θεματικές συζητήσεις θα λάβουν μέρος περισσότεροι από εκατό συγγραφείς (αναλυτικό πρόγραμμα εκδηλώσεων https://www.chaniabookfestival.gr/programma/ ).
Ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων Νίκος Καλογερής αναφέρθηκε στη σημασία του φεστιβάλ, ενώ ο δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης ειπε ότι στο πλαίσιο του φεστιβάλ ο Δήμος αποφάσισε να αναγορεύσει την πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου επίτιμη δημότη Χανίων.
Ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού Γιάννης Γιαννακάκης τόνισε ότι οι εκδηλώσεις του φεστιβάλ θα πραγματοποιηθούν σε κεντρικούς χωρους πολιτισμού οπως το Μεγάλο Αρσενάλι, το θέατρο Μίκης Θεοσωράκης, η Πύλη Σαμπιονάρα, το Γιαλί Τζαμί, ο Δημοτικός Κήπος, κ.ά.
Υπενθυμίζεται ότι το Φεστιβάλ διοργανώνει ο Δήμος Χανίων σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Κρήτης και τη σύμπραξη πολιτιστικών οργανισμών και φορέων (Ελληνο-Ιβηροαμερικανικό Φεστιβάλ ΛΕΑ-Λογοτεχνία εν Αθήναις, Ινστιτούτο Θερβάντες, Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, Chaniartoon-International Comic & Animation Festival, Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Βενιζέλος”, Ελληνογαλλικός Σύλλογος Χανίων) και των βιβλιοπωλείων της πόλης Koukoubook, Librairie, Μυθολογία, Το Τρενάκι και Comixadiko.
