Τα Χριστούγεννα έρχονται και μαζί με αυτά γίνονται κομμάτι της καθημερινότητας μας τα φωτάκια, οι γιρλάντες, τα στολίδια, τα δώρα και όλη αυτή η λάμψη και τα χρώματα με τα οποία είναι συνυφασμένα. Μέρες χαράς, μέρες εξωστρέφειας, αισιοδοξίας και στοχοθέτησης για τη νέα χρονιά που έρχεται!!!
Είναι όμως πραγματικά έτσι για όλους τους ανθρώπους;
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που τις εορταστικές αυτές μέρες κατακλύζονται από αισθήματα μελαγχολίας, θλίψης και άγχους, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από επιστημονικές μελέτες.
Οι λόγοι που μπορεί να οδηγούν σε αυτά τα συναισθήματα είναι διάφοροι:
Η μοναξιά: οι μέρες των γιορτών είναι συνδυασμένες με οικογενειακές και φιλικές συναθροίσεις, όμως πολλοί άνθρωποι είναι μόνοι τους και η εορταστική περίοδος τους φέρνει πιο έντονα αντιμέτωπους με την κατάσταση αυτή, όπως επίσης και με αισθήματα ματαίωσης και ανεπάρκειας.
Οι οικονομικές δυσκολίες: σε μια χρονική περίοδο που η ανταλλαγή δώρων θεωρείται αναπόσπαστο κομμάτι του εορταστικού κλίματος, καθώς επίσης και η πρακτική δυσκολία ανταπόκρισης στις κοινωνικές επιταγές που αφορούν τον υπερκαταναλωτισμό των ημερών, δημιουργούν αυξημένο αίσθημα δυσφορίας σε αρκετούς ανθρώπους.
Η απώλεια κάποιου αγαπημένου προσώπου ή θέματα υγείας: τις μέρες των γιορτών η απουσία αγαπημένων ανθρώπων που δεν βρίσκονται πια στην ζωή βιώνεται πιο έντονα, όπως επίσης και σε περιπτώσεις που κάποιοι έχουν να αντιμετωπίσουν θέματα υγείας είτε δικά τους είτε κάποιου κοντινού τους, η συναισθηματική δυσφορία αυξάνεται.
Αναμνήσεις (ευχάριστες ή δυσάρεστες) που σχετίζονται με παλιότερα Χριστούγεννα: οι αναμνήσεις , είτε είναι από πιο πρόσφατες χρονιές είτε από την παιδική ηλικία, μπορεί να δημιουργήσουν έντονη μελαγχολία καθώς στην περίπτωση που είναι δυσάρεστες μπορεί να οδηγήσουν σε αναβίωση των συναισθημάτων που τις συνόδευαν, ενώ στην περίπτωση που είναι ευχάριστες αν στην παρούσα φάση το άτομο καλείται να αντιμετωπίσει δύσκολες καταστάσεις, μπορεί να υπάρξει μια εσωτερικευμένη σύγκριση του τότε και του τώρα.
Οι οικογενειακές συγκεντρώσεις: σε αρκετές περιπτώσεις οι συναθροίσεις αυτές βιώνονται από τα άτομα με άγχος και συναισθηματική δυσφορία καθώς στο πλαίσιο των συζητήσεων και το σχολίων που γίνονται στα οικογενειακά τραπέζια μπορεί να υπάρξουν διαφωνίες που να οδηγήσουν σε συγκρούσεις και αρνητικά συναισθήματα.
Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες ότι «όλοι είναι χαρούμενοι τα Χριστούγεννα»: η μη ανταπόκριση στη συνθήκη επιβεβλημένης χαράς της εορταστικής περιόδου αποτελεί μια ιδιαίτερα ψυχοπιεστική συνθήκη, ειδικά για ανθρώπους οι οποίοι είναι ήδη συναισθηματικά επιβαρυμένοι.
Ο αναστοχασμός σχετικά με την χρονιά που πέρασε: η περίοδος των γιορτών συνδυάζεται αρκετές φορές με ανασκόπηση της χρονιάς που φεύγει και αρκετοί άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με τους στόχους που δεν κατάφεραν να επιτύχουν και καταστάσεις που δεν εξελίχθηκαν βάση των προσδοκιών τους.
Τι μπορεί να μας βοηθήσει ώστε να αντιμετωπίσουμε την μελαγχολία των γιορτών;
Η μελαγχολία και η θλίψη είναι φυσιολογικά συναισθήματα τα οποία βιώνουν όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή της ζωής τους. Η αποδοχή του πώς αισθανόμαστε είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα τόσο για την αντιμετώπισή των συναισθημάτων αυτών όσο και για την αποδοχή του εαυτού μας.
Ας προσπαθήσουμε να εστιάσουμε περισσότερο στα «θέλω» μας και λιγότερο στα «πρέπει» που μας επιβάλλουν οι κοινωνικές απαιτήσεις των ημερών. Ας κάνουμε ένα βήμα προς τον εαυτό μας, να αφουγκραστούμε τις ανάγκες μας και σε πρώτη φάση να θέσουμε μικρούς και ρεαλιστικούς στόχους σε σχέση με αυτά που θα μας κάνουν να αισθανθούμε καλύτερα. Είναι σημαντικό να ασχοληθούμε με την αυτοφροντίδα μας που αρκετές φορές υποτιμάμε και παραλείπουμε.
Κάποια πράγματα που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν είναι :
• να εμπλακούμε σε δραστηριότητες που μας ευχαριστούν,
• να κάνουμε πράγματα που μας χαλαρώνουν και να ξεκουραστούμε,
• να βρούμε λίγο χρόνο για άσκηση,
• να δούμε ταινίες που μας αρέσουν ή να διαβάσουμε ένα βιβλίο,
• να επιλέξουμε να δούμε ανθρώπους οι οποίοι μας κάνουν να αισθανόμαστε όμορφα ή, αν εργαζόμαστε αυτές τις μέρες και είμαστε μακριά από τους αγαπημένους μας, να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε την επαφή μαζί τους μέσω βιντεοκλήσης ή τηλεφώνου,
• να οργανώσουμε τον χώρο μας και να τον διακοσμήσουμε με πράγματα που μας αρέσουν,
• να φτιάξουμε μόνοι μας μικρά δωράκια ή κάρτες για τους αγαπημένους μας,
• να συμμετέχουμε σε φιλανθρωπικές εκδηλώσεις ή να ασχοληθούμε με τον εθελοντισμό, πράγμα που ούτως ή άλλως βελτιώνει ανάλογα και την ατομικότητά μας, και γενικώς, να κάνουμε ό,τι μας κάνει να νιώθουμε όμορφα και μας ευχαριστεί.
*Η Όλγα Καραγιάννη είναι ψυχολόγος γνωσιακή – συµπεριφορική ψυχοθεραπεύτρια MΕd Psychology of Education, okaragianni@hotmail.com
