Πριν 32 χρόνια, ο τότε δήμαρχος Γιώργος Κατσανεβάκης είχε προσκαλέσει στα Χανιά τον διάσημο Ρέντζο Πιάνο που ως εκπρόσωπος της Unesco είχε καταρτίσει τη μελέτη αναστήλωσης και αξιοποίησης των Νεωρίων.
Λαμπρές προτάσεις που ο φάκελος έμενε στα τελευταία κάτω συρτάρια του Υπουργείου Πολιτισμού για χρόνια έως να ξεχαστεί τελείως. Ισως από την έλλειψη κονδυλίων, ίσως από έλλειψη της όποιας πολιτική, ίσως απο Σοσιαλιστικό Κρατισμό της εποχής, τα Νεώρια, παραμένουν ερείπια περιμένοντας τον επόμενο σεισμό να καταρεύσουν και τις επόμενες γενιές να τα αξιοποιήσουν ( νάχουν κι’αυτές να κάνουν κάποια δουλειά, μην τα κάνουμε όλα εμείς..).
Αν οι Ταλιμπάν του κρατικισμού τότε, είχαν έστω παραχωρήσει 2-3 απ’ αυτά σε ιδιώτες για 20-25 χρόνια αλλά με την υποχρέωση της κατά γράμμα αναστήλωσης τους σύμφωνα με τις οδηγίες της Αρχαιολογίας, αναρωτιέμαι, εδώ και χρόνια, και μετά την απόδοση τους με την λήξη των συμβάσεων από τους ιδιώτες, ίσως να είχαμε σήμερα μιά βιβλιοθήκη, εναν κινηματογράφο, και ένα κέντρο –μουσείο ναυπηγικής της Ενετικής περιόδου.
Σήμερα και πάλι στο προσκήνιο το θέμα της Μεραρχίας και της αξιοποίησης του μνημείου.
Εδώ, και πάλι Ταλιμπάν όλων των αποχρώσεων συγκρούονται.
Οπου πάλι, αναδυκνύεται το πρόβλημα χρονικότητας μιας κοινωνίας και η αδυναμία της να καθορίσει τι σημαίνουν οι έννοιες “κοινό καλό” και “αξιοποίηση”.
Ετσι, η μία ομάδα ζεί στις αρχές του 20ου αιώνα και την επανάσταση των Μπολσεβίκων, η άλλη ομάδα κρατικοδίαιτων συντεχνιών με επιμέρους βλέψεις θέλει κομάτι απο την πίτα, και τέλος επιχειρηματίες που δίνουν λεφτά τώρα, για να βγάλουν περισσότερα στο μέλλον.
Και πάλι, συλλογικά και συναινετικά, Πολυτεχνείο από τη μιά, Πολιτεία, Φορείς, τοπική Αυτοδιοίκηση απο την άλλη, δεν μπορούν να μοιράσουν δυό γαϊδάρων άχυρα, και ο καθένας ατομικά έχει πάρει θέση στο όποιο εμπόλεμο χαράκωμα του ταιριάζει περισσότερο. Πόλωση της τοπικής κοινής γνώμης, κόντρες και μπάχαλο!
Εδώ, ας δούμε και τις αδυναμίες στην χρήση πολιτιστικών χώρων, αλλά ταυτόχρονα και τις συνήθεις λαμογιές των ιδιωτών -επενδυτών.
Ετσι, με εξαίρεση το ΚΑΜ και την Δημοτική πινακοθήκη, τα υπόλοιπα πολιτιστικά κέντρα της πόλης υπολειτουργούν και είναι ζήτημα αν χρησιμοποιούνται πάνω από 60 – 90 ημέρες τον χρόνο (Πνευματικό κέντρο, Χρυσόστομος, θέατρο Βλησίδη (βάλε και το καινούργιο Θέατρο του Μίκη Θεοδωράκη). Χρειαζόμαστε κι’ άλλα;
Ταυτόχρονα, έχουμε πικρά πείρα από Ιδιώτες –επενδυτές όπως οι πλωτές σχεδίες στο λιμάνι να μεταφέρουν κόσμο στην πολύχρωμη καφετέρια πάνω στο μνημείο του απέναντι προμαχώνα του Αγίου Νικολάου (τρομάξαμε να τον βγάλουμε).
Οποια και είναι η εξέλιξη, για το μνημείο της Μεραρχίας, αναρωτιέμαι αν πρώτα απ’ όλα είναι διασφαλισμένη η απόδοσή του από τους ιδιώτες σε μια μελλοντική Πρυτανεία του Πολυτεχνείου που θα μπορεί να εκτιμήσει τις ανάγκες του με άλλα κριτήρια, μετά από 25 χρόνια ή αυτά θα γίνουν με την σύμβαση αυτόματα 50 χρόνια και βάλε ;
Θά ’χει πλάκα να το ξαναενοικιάσουν σε Σαουδάραβα για το χαρέμι του και να κατεβαίνουν ελικόπτερα.. επίσης ενδιαφέρον το πάρκινγκ για τόσα αυτοκίνητα που θα ανεβοκατεβαίνουν στο Καστέλι.. Και όταν αποδοθεί τελικά για άλλου είδους χρήση, πως θα είναι άραγε το κτίριο με τις 50 και βάλε χέστρες που θα έχουν κατασκευαστεί για κάθε «σουίτα»; Τα εστιατόρια; Τα μπαρ; Τα τζακούζια; Οι σεκιουριτάδες στην είσοδο της πλατείας;
Σε κάθε περίπτωση, η κόκκινη γραμμή πρέπει να είναι: Επιδείξεις μόδας στην Ακρόπολη, πάρτυ σε αρχαιoλογικούς χώρους και μετατροπή Ιστορικών κτιρίων σε καζίνα. Δεν γίνεται.
Αν δεν μπορεί να γίνει αλλοιώς, τουλάχιστον ας μετατρέψουν το κτίριο σε Ιδρυμα Μανταμ Ορτάνς με κοπέλες από όλη την Ευρώπη.
Ετσι θα έχει και μια Ιστορική συνέχεια με το παρελθον της πόλης!