Η Μούσα της Τυπογραφίας και ο θρύλος της

Eχω πολλές φορές επισκεφτεί το μοναδικό Μουσείο Τυπογραφίας των Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη και οι εντυπώσεις που συνεχώς αποκομίζω είναι μοναδικές.
Κάθε φορά η μνήμη ξαναζωντανεύει και με προβληματίζει. Μα την τελευταία φορά, μαζί με τους συνέδρους, του Συνδέσμου Ευρωπαϊκών Μουσείων Τυπογραφίας,που ήρθαν στην στην πόλη μας, για το υψηλής στάθμης ετήσιο συνέδριό τους, έζησα κάτι άλλο, εξ’ ίσου σημαντικό:
Αισθάνθηκα την αγωνία του Γουτεμβέργιου τότε που ετοίμαζε τα στοιχεία που τον έκαμαν αθάνατο.
Συνειδητοποίησα τα οράματα των μεγάλων τυπογράφων Βλαστού και Καλλέργη καθώς και των άλλων Κρητών και λοιπών Ελλήνων στη Βενετία και τις άλλες ευρω-παϊκές πόλεις.
Ξαναβρέθηκα στα τυπογραφεία χανιώτικων εφημερίδων και εκδοτών οι οποίοι με το έργο τους δημιούργησαν την τοπική μας παράδοση.
Ξανάζησα τις συζητήσεις που έχω κάμει με το μακαρίτη Κωστή Φραγκούλη τότε που σ’ ένα δισκάκι (έτσι το έβλεπα) έβαζε ένα-ένα τα τυπογραφικά στοιχεία, συνθέ-τοντας τις λέξεις, τις προτάσεις, τις σελίδες, τα πολύτιμα βιβλία που βγήκαν απ’ τα χέρια του.
Ξαναείδα τη χαρά στα μάτια των μαθητών μου όταν με τα στοιχεία που μου είχε χαρίσει ο ίδιος, φτιάξαμε τις δικές λέξεις, (τη «χαρά», την «αγάπη», την «ειρήνη», την «Ελλάδα»), κι ύστερα αποτυπώσαμε τη ζωή του Σχολείου σε κείμενα στο δικό μας έντυπο «το πρώτο ξεκίνημα» πάνω στο εκτογραφικό τυπογραφείο …
Κι αναρωτήθηκα:
Ποια Μούσα ενέπνεε και καθοδηγούσε όλους αυτούς  που δημιούργησαν τον αξιόλογο πολιτισμικό θησαυρό που το μεράκι των δημιουργών του Χανιώτικου Μουσείου αποθησαύρισε;
Ποιά Μούσα εξέθρεψε το πάθος του Γιάννη και της Ελένης Γαρεδάκη;
Νομίζω ότι η Πολύμνια ήταν η Μούσα εκείνη που είχε τη μεγαλύτερη σχέση με την ανάπτυξη της γραφής και την αποτύπωσή της πάνω σε επιφάνειες.
Δεν αποκλείεται όμως Μούσα του ζεύγους Γαρεδάκη να ήταν η Καλλιόπη που συνήθως απεικονίζεται κρατώντας γραφίδα και πινακίδες, η δε όψη της δείχνει άν- θρωπο έτοιμο να διαβάσει αυτά που επί των πινακίδων είχαν γραφεί.
Οποια κι αν ήταν η Μούσα ή οι Μούσες που έβαλαν το χεράκι τους και στήριξαν τη μεγάλη τους προσπάθεια  ένα είναι βέβαιο:
Χωρίς ίσως να το επιδιώκουν, επειδή, όπως πολύ σωστά ειπώθηκε, άνοιξαν «ένα παράθυρο στο παρελθόν για μια τεχνολογία που ήταν κάποτε πολύ σημαντική και παραμένει, αφού η εξέλιξη του βιβλίου μέχρι σήμερα και ευρύτερα της κοινωνίας και των νέων ψηφιακών τεχνολογιών, βασίζεται σ΄αυτήν», αξιώθηκαν και δημιούργησαν στα Χανιά το «θρύλο της τυπογραφίας»…