Η μουσική είναι μια τέχνη που έχει αξεπέραστη αξία εδώ και αιώνες.
Από την εμβρυϊκή ηλικία , με άξονα τον παλμό της καρδιάς της μητέρας , την φωνή της , την φωνή του πατέρα , τα εξωτερικά ηχητικά ερεθίσματα , η μουσική είναι παρούσα . Με την γέννηση , η μουσική δίνει το παρών μέσα από την δύναμη της αναπνοής , την πρώτης ανάσας που παίρνουμε όταν ερχόμαστε στον κόσμο . Το νεογνό μπορεί να αναγνωρίζει φωνές και να διακρίνει λέξεις που η μητέρα συνήθιζε την εμβρυϊκή ζωή. Στην πορεία η βρεφική ζωή επηρεάζεται απόλυτα από τους ήχους της καθημερινότητας ενώ το κλάμα ενός μωρού συχνά από τους μουσικοθεραπευτές μεταφράζεται σαν μια ξεχωριστή μελωδία . Η πρώτη επαφή με την μουσική η οποία με έναν μαγικό τρόπο συνδέει το βρέφος με τον γονιό, είναι το νανούρισμα . Το πρώτο οικείο τραγούδι που μέσα από αυτό ενδυναμώνει η σχέση γονέα – παιδιού. Άλλωστε όλοι γνωρίζουμε πως η μουσική συνοδεύει τον άνθρωπο σε όλες τις σημαντικές στιγμές της ζωής του. Πόσο περισσότερο στην προ-νηπιακή και στη νηπιακή ηλικία όπου εκεί η μουσική έρχεται να πρωταγωνιστήσει μέσα από μουσικοκινητικά παιχνίδια και δράσεις δίνοντας σημαντικά ερεθίσματα για την ανάπτυξη του παιδιού. Εξίσου σημαντικό είναι πως μέσα από τις μουσικές δράσεις το παιδί μπορεί να αφομοιώσει γνωστικές έννοιες όπως είναι τα ζώα , τα χρώματα αλλά και να ενισχύσει το συναισθηματικό του πεδίο .
Συχνά οι γονείς αναρωτιούνται “Πώς μπορώ να ενθαρρύνω το παιδί μου να αγαπήσει τη μουσική ;” Το πρώτο και το βασικότερο είναι να ακούτε κι εσείς μουσική ! Να τραγουδάτε μαζί με το παιδί σας ή να τραγουδάτε για το παιδί σας! Να προτιμάτε στους πρώτους μήνες τις πιο απλές μελωδίες . Να διερευνήσετε ποιό είδος μουσικής θα του ταίριαζε . Για παράδειγμα δεν είναι απαραίτητο να ακούει το παιδί σας μόνο παιδικά τραγούδια . Αντιθέτως η σύγχρονη μουσική παιδαγωγική προτείνει πολλά και διαφορετικά είδη σαν ένα εξαιρετικά τονωτικό “υλικό” για την αισθητική καλλιέργεια των παιδιών. Η κλασσική μουσική , η τζαζ , η έθνικ , η soul , η έντεχνη ελληνική , η κινηματογραφική μουσική, το μιούζικαλ. Προφανώς δεν προβάλουμε στα παιδιά μας τραγούδια με επιθετικό στίχο ή με μια σκληρή μελωδία που μπορεί να τα τρομάξει και να τα ταράξει . Το κυριότερο είναι το μωρό μας ,το παιδί μας , να εμπλουτίζεται με διαφορετικά μουσικά ερεθίσματα που δε προσβάλουν την αισθητική του .
Εξίσου εποικοδομητικό είναι να παροτρύνουμε τα παιδιά μας να συμμετάσχουν σε χορωδίες και σε σχολικές εκδηλώσεις . Η συμμετοχή τους είναι πολύ πιο σημαντική από το αν φαλτσάρουν ή από το αν πατάνε πάνω στην νότα ! Προτιμάμε από το να βλέπει τηλεόραση το παιδί μας , να τραγουδάει και να ακούει την μουσική που του αρέσει . Πολύ σημαντικό είναι να το παίρνουμε μαζί μας σε συναυλίες και να κουβεντιάζουμε μαζί του μετά για αυτό που ακούσαμε . Παράλληλα υπάρχουν και τα ωδεία και οι αντίστοιχες σχολές εκμάθησης μουσικής όπου ευτυχώς πια η γνωριμία με την μουσική γίνεται με διασκεδαστικό τρόπο μέσα από την βιωματική μάθηση. Αν γύρω στα 6- 7 χρόνια το παιδί εκφράσει την επιθυμία του να πειραματιστεί και με ένα μουσικό όργανο τότε τα οφέλη της μουσικής είναι τεράστια και στο ψυχοκινητικό πεδίο αλλά και στο γνωστικό. Μην περιμένετε βέβαια να παίζει και σαν τον Μπετόβεν ! Συχνά οι γονείς επειδή δεν μπορούν να αναγνωρίσουν την μουσική πρόοδο των παιδιών τους τα επικρίνουν και σταματούν να τα ενθαρρύνουν. Κάτι εντελώς καταστροφικό για την αυτοπεποίθηση τους. Ας μην ξεχνάμε πως η πρόοδος εξαρτάται από την αντίληψη , τον χρόνο αλλά και την ενθάρρυνση . Το σίγουρο είναι πως η εκμάθηση μουσικών οργάνων βελτιώνει την ψυχολογία των παιδιών ενώ συχνά το μουσικό όργανο μετατρέπεται σε ένα προσωπικό καταφύγιο . Ειδικά στην εφηβεία βλέπουμε πως μέσα από την μουσική ο έφηβος εκφράζει τα συναισθήματα και τις αγωνίες του. Η μουσική μειώνει τα επίπεδα του στρες και βελτιώνει την διάθεση των εφήβων.
Μέσα από διακεκριμένες έρευνες γνωρίζουμε πως η μουσική καλλιέργεια και παιδεία βελτιώνει τις μαθησιακές επιδόσεις των παιδιών. Με την μουσική βελτιώνεται η ικανότητα της ανάγνωσης, ενισχύεται η μαθηματική σκέψη , καλλιεργείται η ενσυναίσθηση , ενισχύεται η μνήμη και η αυτοεκτίμηση .
Η μουσική θα έπρεπε να έχει την ίδια θέση στα σχολεία όπως έχουν τα μαθηματικά και η γλώσσα . Να μην “χώνεται¨μέσα στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα αλλά να έχει τον ρόλο και την αξία της μέσα σε αυτό. Όμως ,έστω κι έτσι , ο γονιός οφείλει να εκπαιδευθεί, να διερευνήσει , να παρακινήσει και να προσφέρει αυτό το μοναδικό δώρο στο παιδί του.
Η ζωή έχει ρυθμό. Έχει αρμονία . Είναι μια συμφωνία των πάντων . Η μουσική είναι έκφραση . Είναι ένα ολόκληρο σύστημα επικοινωνίας. Ας μην το στερήσουμε από τα παιδιά μας κι ας γίνουμε συνεπιβάτες σε αυτό το υπέροχο ταξίδι!
*Η Μάρω Θεοδωράκη είναι καθηγήτρια φωνητικής- μουσικοπαιδαγωγός- συγγραφέας
