Οι νηστείες και οι αργίες

Και άλλη φορά έχω γράψει την παρατήρηση ότι τα τελευταία χρόνια βλέπω και χτίζονται κάθε τόσο εκκλησίες, μα η ευλάβεια των πιστών είναι πολύ συρρικνωμένη σε σχέση με παλιότερες δεκαετίες.
Στα μικρά μου τα χρόνια ενηστεύαμε τις σαρακοστές μα και τις μέρες που χαρακτηρίζονται νηστήσιμες. Για τη νηστήσιμη μέρα της 29ης Αυγούστου που είναι γιορτή του Αγίου Ιωάννου λέγαμε τη μαντινάδα «Για του Αϊ Γιαννιού τη χάρη μούδε λάδι, μούδε ψάρι».
Επίσης ενηστεύαμε του θέρους τη σαρακοστή που πασχάζει την γιορτή του Αγ. Παύλου, μα έχει απόκρια κινητή και λέγαμε τη φράση «Ετσι είκοσι εννιά πάσκαζε κι όντε θέλεις αποκρίγιωνε».
Εμείς πιο παλιά ενηστεύαμε και τη σαρακοστή του θέρους, μα οι σημερινοί πιστοί δεν ξέρουνε ότι υπήρξε τέτοια σαρακοστή. Αν κάποιος για οποιαδήποτε αιτία παρέβαινε τον κανόνα της νηστείας λέγαμε ότι αυτός «εμαγάρισε» (ελέρωσε δηλαδή). Κατά το διάστημα της Μεγάλης σαρακοστής τρώγαμε ψάρι στις 25 του Μάρτη και την ημέρα των Βαΐων και λέγαμε «Σήμερο είναι τω Βαγιώ και τρώνε ψάρι και κολιό». Το Σαρανταήμερο τρώνε ψαρικά και ένας νεαρός Σφακιανός στις αρχές του περασμένου αιώνα έλεγε μια σχετική μαντινάδα «Μέσα στο Σαρανταήμερο τρώνε τον μπακαλιάριο, και νιούς κακόσειρου παιδί θα τροζαθώ να πάρω».
Μα και τις αργίες τις σεβόμαστε. Ούτε χοχλιούς δεν μαζεύαμε σε μέρα αργίας, διότι πιστεύαμε οτι χοχλιοί που μαζεύτηκαν σε ημέρα αργίας «θα ψοφήσουνε όλοι». Ομως την ημέρα του Αγίου Βασιλείου δεν αργούσαμε οι ζευγάδες διότι τον ξέραμε συνάδελφο τον Αγιο Βασίλειο αφού τα κάλαντα μας λένε ότι όταν ο Χριστός «…εβγήκε κι εδιαλάλησεν ούλους τσοι ζευγολάτες, ο πρώτος που τ’ απάντηξεν ήταν Αγιος Βασίλης…» Θυμάμαι το 1943 που ζευγάριζα με τον Μπάρμπα Μανώλη, όταν του πρότεινα να μην ζευγαρίζομε τη μέρα του Αγίου Βασιλείου, αυτός που μου είπε «Να ζευγαρίζομε θέλει μα ο Αγιος Βασίλης ήτονε ζευγάς…»
Εκείνα τα χρόνια επηγαίναμε οικογενειακώς όλοι στην εκκλησία τις γιορτές. Επηγαίναμε και σε όλες τις αγρυπνίες. Το χωριό μου πάντα είχε παπά. Ομως τα κοντινά μας χωριά που ήτανε μικρότερα δεν είχανε παπά και ήρχοντο από τα άλλα χωριά για να λειτουργηθούνε. Ακόμα και στις αγρυπνίες ήρχονταν, βέβαια με τα πόδια τότε.
Εγώ, προσωπικά πιστεύω, ότι καλό είναι να σέβεσαι τις αργίες και τις νηστείες αν είσαι εντάξει με όλα σου τα βασικά καθήκοντα απέναντι της θρησκείας, αν όμως αμαρτάνεις κατά τα άλλα δεν σε σώνει η νηστεία.