Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικές τις μετεγγραφές στα Πανεπιστήμια

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ’ αριθμ. 1251/2015 απόφασή της έκρινε αντισυνταγματικό το νομοθετικό πλαίσιο για τις μετεγγραφές των φοιτητών στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και ακύρωσε το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο, ενώ οι μετεγγραφές που ήδη έγιναν, ακυρώνονται και οι φοιτητές επανεγγράφονται στις Σχολές που εισήχθησαν αρχικά, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων.
Ακόμη, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, έκρινε ότι οι μεταγραφές των φοιτητών στα Πανεπιστήμια θα γίνονται με ανώτατο πλαφόν, το οποίο θα καθορίζεται από τις Σχολές (και δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10%) και θα αφορά μόνο δύο κατηγορίες φοιτητών, αυτών που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και λόγω ανυπέρβλητης οικονομικής δυσχέρειας, ενώ κανένα άλλο κοινωνικό κριτήριο δεν ισχύει (πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, ορφανοί, κ.λπ.).
Ειδικότερα, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου με πρόεδρο τον Σωτ. Ρίζο και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Κ. Πισπιρίγκο, με την υπ’ αριθμ. 1251/2015 απόφασή της, έκρινε ότι το νομοθετικό πλαίσιο του περασμένου έτους, που προβλέπει την διαδικασία μετεγγραφής των φοιτητών δεν τηρεί τις συνταγματικές προϋποθέσεις.
Υπενθυμίζεται ότι ο νόμος 4264/2014 και δύο αποφάσεις του υπουργού Παιδείας του περασμένου έτους, έδιναν τη δυνατότητα μετεγγραφής φοιτητών πολυτέκνων και τριτέκνων οικογενειών, ορφανών, τέκνων άγαμων μητέρων, κωφαλάλων, τυφλών, νεφροπαθών που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση, ατόμων που έχουν αναπηρία πάνω από 67%, τέκνων θυμάτων τρομοκρατίας, κ.λπ.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου αφού ερμήνευσε το άρθρο 16 του Συντάγματος που αφορά την Παιδεία, αναφέρει ότι κάθε εισαγόμενος φοιτητής στα Πανεπιστήμια «πρέπει, κατ΄ αρχήν να φοιτά στην Σχολή ή το Τμήμα όπου εισάγεται μέχρι την αποφοίτησή του».
Όμως, κατ’ εξαίρεση ο νομοθέτης μπορεί «να θεσπίζει διατάξεις που επιτρέπουν τις μετεγγραφές εκείνων των φοιτητών οι οποίοι αδυνατούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην Σχολή ή το Τμήμα, όπου έχουν εισαχθεί, λόγω προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν οι ίδιοι ή λόγω ανυπέρβλητης οικονομικής δυσχέρειας και ζητούν να μετεγγραφούν σε αντίστοιχη Σχολή ή Τμήμα Ανωτάτου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος που εδρεύει σε άλλη πόλη, όπου αποδεδειγμένα θα έχουν την αναγκαία για τη φοίτησή τους ιατρική ή οικονομική, κατά περίπτωση, υποστήριξη».
Στην συνέχεια στην απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ αναφέρεται ότι «χάριν προστασίας της εύρυθμης λειτουργίας και σεβασμού της πλήρους αυτοδιοικήσεως των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, το άρθρο 16 του Συντάγματος επιβάλλει στον νομοθέτη κατά τη θέσπιση των διατάξεων περί μετεγγραφών: α) να προβλέπει ανώτατο όριο για τις καθ΄ έκαστο ακαδημαϊκό έτος επιτρεπόμενες μετεγγραφές, το οποίο ευλόγως δεν δύναται να υπερβαίνει -συνολικά για τα εξάμηνα σπουδών- ποσοστό 10% επί των κατά το ίδιο ακαδημαϊκό έτος εισαγομένων σε κάθε Σχολή ή Τμήμα υποδοχής και β) να καθιστά τα όργανα των Σχολών και των Τμημάτων υποδοχής αποφασιστικώς αρμόδια για να εκτιμούν, με ειδικώς αιτιολογημένη κρίση και χωρίς υποχρέωση εξαντλήσεως του ως άνω ορίου, αν και σε ποιο βαθμό επιτρέπουν οι λειτουργικές δυνατότητες τους τη διενέργεια μετεγγραφών κατά το συγκεκριμένο ακαδημαϊκό έτος και ακολούθως να αποφασίζουν επί των σχετικών αιτήσεων των ενδιαφερομένων συνεκτιμώντας και την επίδοση εκάστου εξ αυτών στις σπουδές του».
Ακόμη, η Ολομέλεια του ΣτΕ αναφέρει ότι με τη θέσπιση των διατάξεων για τις μετεγγραφές των φοιτητών, ο νομοθέτης «δεν τήρησε τις ουσιαστικές και διαδικαστικές προϋπόθεσης που τίθενται από το άρθρο 16 του Συντάγματος, χάριν προστασίας της εύρυθμης λειτουργίας και σεβασμού της πλήρους αυτοδιοικήσεως των ΑΕΙ, αλλά επέβαλε στα ιδρύματα ουσιαστικώς απεριόριστες μετεγγραφές φοιτητών».
Κατά συνέπεια «οι διατάξεις αυτές είναι αντισυνταγματικές και ανεφάρμοστες, οι δε προσβαλλόμενες υπουργικές αποφάσεις που εκδόθηκαν για την εφαρμογή τους πρέπει να ακυρωθούν».
Η Ολομέλεια του ΣτΕ αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι εκκρεμείς αιτήσεις για μετεγγραφή «στερούνται νομίμου ερείσματος» και ότι οι Σχολές ή τα Τμήματα όπου αυτοί εισήχθησαν, βάσει των αποτελεσμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων του σχολικού έτους 2013-2014, οφείλουν να τους επανεγγράψουν εάν τυχόν έχουν ήδη προβεί σε διαγραφή βάσει των επίμαχων αποφάσεων του υπουργού Παιδείας που ακυρώθηκαν.
Υπενθυμίζεται ότι στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο είχαν προσφύγει, μέσω του δικηγόρου Δημήτρη Μέλισσα, η Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και 115 μέλη του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού των Σχολών αυτών (καθηγητές).