Αναμφισβήτητα, ένας από τους τομείς που έχουν πληγεί από την εμφάνιση του Covid-19 είναι ο τουρισμός και ειδικότερα τα καταλύματα και οι άμεσα συνδεόμενοι κλάδοι με τον τουρισμό, όπως αυτός της εστίασης, των μεταφορών, του λιανικού εμπορίου και άλλων σχετικών υπηρεσιών. Τόσο οι συνθήκες καραντίνας, όσο και ο φόβος που κυριεύει τους πολίτες για την υγεία τους έχουν θέσει σε δεύτερη μοίρα το θέμα των διακοπών, ενώ ήδη έχει σημειωθεί μεγάλο ποσοστό ακυρώσεων για την καλοκαιρινή σεζόν του 2020.
Στην Ελλάδα η εξάπλωσή του ιού μπορεί να χαρακτηριστεί «ελέγξιμη» λόγω των μέτρων που πάρθηκαν έγκαιρα, καθώς και της άμεσης εφαρμογής τους από το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού. Σύμφωνα με το Διάγραμμα 1, που απεικονίζεται η πορεία των κρουσμάτων του κορονοϊού στη χώρα μας μέχρι και την 07/04/2020, παρατηρείται πως ή περίοδος που πρόσφατα διανύσαμε είναι αυτή με τα υψηλότερα κρούσματα, ενώ μετά τις αρχές του Απριλίου βλέπουμε τον αριθμό τους να μειώνεται σημαντικά.
Η καμπανοειδής καμπύλη προβλέπει πως περίπου στα μέσα του Μάη η Ελλάδα θα είναι σε θέση να φθάσει τον ελάχιστο ή μηδενικό αριθμό νέων κρουσμάτων, εφόσον τα μέτρα θα εφαρμοσθούν με αυστηρότητα μέχρι τέλους.
Παρόλα αυτά, η άρση των μέτρων και το άνοιγμα των τουριστικών μονάδων στην Ελλάδα δεν αρκεί για να προαναγγείλουμε την έναρξη της τουριστικής σεζόν, έστω και καθυστερημένα. Το ευαίσθητο αυτό προϊόν που ονομάζεται τουρισμός, εξαρτάται και από την πορεία του κορονοϊού στις χώρες που αποτελούν την κύρια πηγή επισκεπτών μας.
Ανέκαθεν οι Σκανδιναβικές χώρες αποτελούσαν το μεγαλύτερο ποσοστό τουριστών (πάνω από 50%) για τον Νομό Χανιών. Για το λόγο αυτό, η παρατήρηση των κρουσμάτων και των μέτρων που έχουν παρθεί σε Σουηδία, Νορβηγία και Φιλανδία καθώς και η πρόβλεψη, του τέλος της εξάπλωσης του ιού, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την εκτίμηση της πορείας της τουριστικής σεζόν.
Λαμβάνοντας υπόψιν τα μέχρι τώρα δεδομένα, υπολογίστηκαν οι αντίστοιχες καμπύλες, μία σιγμοειδής και μία καμπανοειδής, για κάθε χώρα όπου υπολογίστηκε και προβλέφθηκε η κορυφή και το τέλος της εξάπλωσής της επιδημίας.
Τα αποτελέσματα συγκεντρώνονται στο Πίνακα 1. Και οι τρείς Σκανδιναβικές χώρες παρουσιάζονται να έχουν ήδη περάσει την κορυφή της πανδημίας και οδεύουν προς το τέλος της την ίδια χρονική περίοδο με την Ελλάδα, δηλαδή στα μέσα Μαΐου με ακρίβεια πρόβλεψης 90%. Εξαίρεση αποτελεί η Σουηδία, για την οποία το τέλος της εξάπλωσης του ιού θα είναι στο τέλος Μαΐου, καθώς υπάρχει υψηλό ποσοστό ακρίβειας 80% στην πρόβλεψη.
Η χρονική περίοδος άρσης των μέτρων, η άρση της απαγόρευσης των πτήσεων (όπου έχουν ανασταλεί) καθώς και το κατά πόσο οι κυβερνήσεις και οι ταξιδιωτικοί πράκτορες θα ενθαρρύνουν τον κόσμο να ταξιδέψει ξανά, θα αποτελέσουν σημαντικούς παράγοντες για την εισροή επισκεπτών και χρημάτων στη χώρα μας. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να κατανοηθεί, ότι οι ανάγκες των τουριστών είναι πλέον διαφορετικές σε σχέση με το παρελθόν.
Μία καινούργια ανάγκη, αυτή της προστασίας των τουριστών αλλά και του ντόπιου πληθυσμού, από πιθανή μετάδοση του ιού, είναι ύψιστης σημασίας. Η Πολιτεία, σε συνεργασία με τους επιχειρηματίες, θα πρέπει να λάβουν αποφάσεις για μέτρα που θα καλύψουν αυτήν την ανάγκη. Τα μέτρα πρέπει να είναι πολύ δραστικά, να εφαρμοστούν απαράκλητα και να διαφημιστούν κατάλληλα, ώστε να εκπέμπουν την εμπιστοσύνη και την ασφάλεια που θα αναζητήσει ο τουρίστας προκειμένου να αποφασίσει να ταξιδέψει. Να τονίσουμε εδώ ότι οι χαμηλές τιμές ίσως να μην εμπνέουν τέτοια εμπιστοσύνη. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή με τις μειώσεις τιμών, καθώς οι επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν ένα επί πλέον κόστος για να εγγυηθούν την ασφάλεια των τουριστών και του προσωπικού από τυχόν μετάδοση του ιού.
Η εξασφάλιση εμπιστοσύνης, σε συνδυασμό με τα άμεσα μέτρα που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση καθώς και ο σχετικά μικρός αριθμός κρουσμάτων στη χώρα μας σε σχέση με τις άλλες χώρες, αναμένεται να δημιουργήσουν την εικόνα ότι η Ελλάδα είναι «ασφαλής προορισμός» στο μυαλό των ταξιδιωτών. Αυτό μας δίνει συγκριτικό πλεονέκτημα μέσα σε αυτή τη δύσκολη κοινωνική και οικονομική περίοδο συγκριτικά με τις γείτονες χώρες μας που ανέκαθέν αποτελούσαν εναλλακτική επιλογή για το ίδιο καταναλωτικό κοινό. Πιο συγκεκριμένα, η Ισπανία που κατέχει την πρωτιά στην προτίμηση των τουριστών, μετρά μεγάλο αριθμό κρουσμάτων φτάνοντας τα 140.511 μέχρι τις 6/4/20, ενώ η Ιταλία με 135.586 περιπτώσεις, αναρριχείται στη δεύτερη θέση στην Ευρώπη και στην τρίτη θέση παγκοσμίως της κατάταξη κρουσμάτων. Επιπρόσθετα, τα 34.109 κρούσματα στην Τουρκία σε συνδυασμό με την ασταθή πολιτική της συμβάλουν ακόμα περισσότερο στην μείωση της δημοτικότητας της ως ασφαλής προορισμός.
Τέλος, η αναφορά της χώρας μας στα διεθνή μέσα ενημέρωσης ως παράδειγμα επιτυχούς εφαρμογής μέτρων πρόληψης κατά της εξάπλωσης του Covid-19, αποτελεί μία θετική διαφήμιση «χτίζοντας» ήδη το εν δυνάμει καταναλωτικό κοινό του καλοκαιριού όχι μόνο για τη Σκανδιναβία, αλλά και για άλλες χώρες της Ευρώπης και του κόσμου.
*Ο Γεώργιος Ατσαλάκης είναι Επίκουρος Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης
** Ο Βασίλειος Τσούμπρης είναι φοιτητής Σχολής Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων & Πρόβλεψης
*** Η Ιωάννα Ατσαλάκη είναι Υπ, Διδάκτωρ Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων & Πρόβλεψης Π.Κ.
