Β’ μέρος
Διατροφική και φαρμακευτική αξία της Φραγκοσυκιάς
Τόσο οι καρποί όσο και τα άνθη και τα κλαδόδια της Φραγκοσυκιάς έχουν θεραπευτικές ιδιότητες για διάφορες παθήσεις του ανθρώπινου οργανισμού. Τα φραγκόσυκα είναι από τα πλέον νόστιμα ξεδιψαστικά και δροσιστικά καλοκαιρινά επιζητούμενα φρούτα.
Καταναλώνονται ως νωπά και ξηρά μετά από προσεκτική αποφλοίωση .Στα 100 γραμμάρια φραγκόσυκων η ενέργεια είναι 172 kJ (χιλιοτζάουλ) και οι θερμίδες 41 kcal (χιλιοθερμίδες) . Οι υδατάνθρακες ανέρχονται στα 9.6 , οι φυτικές ίνες στα 3.6 οι πρωτεΐνες στα 2.5 και τα λιπαρά στα 0.5 g (γραμμάρια). Από τις βιταμίνες περιέχουν τη βιταμίνη Α 25, τη ριβοφλαβίνη (Β2) 0.1, τη νιασίνη (Β3) 0.5 , την πυριδοξίνη (Β6 ) 0.1, το φυλλικό ή φολικό οξύ (Β9) 6 και τη βιταμίνη C 14.0 μg (μικρογραμμάρια). Από τα μέταλλα εμπεριέχονται το Ασβέστιο 56, ο Σίδηρος 0.3, το Μαγνήσιο 85, ο Φώσφορος 24,το Κάλιο 220, ο Ψευδάργυρος 0.1 και ο Χαλκός 0.6 mg (χιλιοστόγραμμα). Το κιτρικό και μηλικό οξύ που περιέχουν βοηθούν στη φυσική συντήρηση και στην καλή πέψη και αυξάνουν τη σωματική αντοχή. Τα παπουτσόσυκα είναι πλούσια σε Μαγνήσιο και στο αμινοξύ ταυρίνη, ουσίες σημαντικές για την υγεία του εγκεφάλου και της καρδιάς. Τα φλαβονοειδή η κερκετίνη, η ισοραμνετίνη και η καιμπφερόλη, που εμπεριέχονται, δρουν κατά του καρκίνου και των καρδιοπαθειών. Τα ισχυρά αντιοξειδωτικά που υπάρχουν σ’ αυτά προστατεύουν τις αρτηρίες , τα νεύρα, τα μάτια και τις αρθρώσεις από διάφορες παθήσεις. Το φυλλικό οξύ, το β-καροτένιο και η βιταμίνη C ,που περιέχουν, μειώνουν την ομοκυστεΐνη, ουσία της οποίας η συσσώρευση προκαλεί βλάβες στα αγγεία και αυξάνει τον κίνδυνο για έμφραγμα και εγκεφαλικό επεισόδιο. Περιέχουν επίσης σε μεγάλη αναλογία τη βιταμίνη Β6, που συμβάλλει στη σύνθεση των πρωτεϊνών, του γενετικού υλικού και των νευροδιαβιβαστών και στην προστασία κατά του καρκίνου. Η β -καροτένη και η β-κρυπτοξανθίνη, που βρίσκονται στα φραγκόσυκα, μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα. Οι αδιάλυτες διαιτητικές ίνες του φραγκόσυκου προστατεύουν το εντερικό σύστημα από τον καρκίνο και τις άλλες παθήσεις. Τα φραγκόσυκα είναι πολύ πλούσια σε Κάλιο και φυτικές ίνες, που βοηθούν στη μείωση της υπεργλυκαιμίας και σε Ασβέστιο που προστατεύει από ενδεχόμενη οστεοπόρωση, από τα συμπτώματα κατάχρησης αλκοόλ, από πονοκεφάλους και στομαχόπονους. Τα υψηλά επίπεδα σε Σελήνιο είναι συγκρίσιμα με εκείνα των διαφόρων ειδών της οικογένειας των Κραμβοειδών (Brassicaceae). Ως γνωστό το Σελήνιο είναι απαραίτητο για την παραγωγή της υπεροξειδάσης γλουταθιόνη και βασικός ρυθμιστής των ορμονών του θυρεοειδούς. Η κατανάλωση των φραγκόσυκων δημιουργεί την αίσθηση του κορεσμού, μειώνει την πείνα και κατ’ επέκταση την παχυσαρκία και βοηθά το αμυντικό σύστημα του οργανισμού. Επιπλέον και στην περίπτωση εμφάνισης κάποιας ασθένειας ενεργεί δραστικά στην αποτροπή της (φαινόμενο ανοσοδιατροφής). Οι Ισπανοί θαλασσοπόροι για την αντιμετώπιση του σκορβούτου είχαν πάντοτε μαζί τους φραγκόσυκα.
Από την πλούσια διεθνή βιβλιογραφία διαπιστώνει κανείς πως τα φραγκόσυκα καθιστούν την επιδερμίδα του ανθρώπινου οργανισμού φωτεινότερη, ανακόπτουν τη διαδικασία της γήρανσης, κάνουν τα νύχια δυνατότερα και τα μαλλιά πιο λαμπερά, ενδυναμώνου τα δόντια , τα κόκκαλα και το ανοσοποιητικό σύστημα. Διαπιστώνεται ακόμα πως η ανάλωση των φραγκόσυκων μειώνει τη χοληστερόλη , τα γλυκερίδια στο αίμα και την αρτηριακή πίεση , ενισχύει τα αιμοφόρα αγγεία και αποτρέπει την αθηροσκλήρωση, τη στεφανιαία ασθένεια και τα εγκεφαλικά επεισόδια, θεραπεύει την υπερλιπιδαιμία και την παχυσαρκία και σε κατάπλασμα τα φλεγμονώδη αποστήματα, τη διόγκωση της σπλήνας, την ελονοσία, τους μώλωπες και τα τραύματα και ανακουφίζει από την αρθρίτιδα, την ουρική αρθρίτιδα και μυϊκή καταπόνηση. Συνιστάται για τον περιορισμό της εκδήλωσης του σακχαρώδους διαβήτη, της υπερτροφίας του προστάτη, της οστεοπόρωσης, των πνευμονικών παθήσεων και της φλεβίτιδας, για τη βελτίωση της όρασης και την αποτροπή της άνοιας, της ασθένειας Αλτσχάιμερ και ορισμένων μορφών καρκίνου του στήθους, του προστάτη, του στομάχου, των πνευμόνων και του παγκρέατος.
Ευρεία είναι και η χρήση των φραγκόσυκων για την παρασκευή μαρμελάδας, ζελέ, χυμών, παγωτών, κομπόστας ,καλλυντικών, οινοπνεύματος, ποτών και άλλων. Οι Μεξικανοί εδώ και χιλιάδες χρόνια παρασκευάζουν από τα φραγκόσυκα ένα εξαιρετικό αλκοολούχο ποτό το κολόντσε (colonche) και την τεκίλα (tequila). Στη Σικελία παράγεται από τα φραγκόσυκα ένα αρωματικό λικέρ που χρησιμοποιείται και ως φάρμακο το φικόντι (ficodi). Στη Μάλτα από τα άγρια φραγκόσυκα παρασκευάζεται το υπέροχο λικέρ μπατζτρά (bajtra). Στο νησί της Αγίας Ελένης από το φραγκόσυκο παρασκευάζεται ένα τοπικό αποσταγμένο λικέρ, το Tungi Spirit. Στα Κανάρια νησιά από τα φραγκόσυκα παράγεται κόκκινη χρωστική ουσία, και η μόνη χρωστική τροφίμων Ε120, που επιτρέπεται στην παραγωγή λουκάνικων, ποτών, ειδών ζαχαροπλαστικής και άλλων. Στην Αμερική παράγεται επίσης από τα Φραγκόσυκα αλεύρι για την Παρασκευή λευκού ψωμιού. Στο Μαρόκο τα πιο σημαντικά παράγωγα από τη Φραγκοσυκιά είναι η αραβινογαλακτική πρωτεΐνη AGP και ένα μετά από ζύμωση των καρπών μη αλκοολούχο ποτό με υπέροχη γεύση. Περιζήτητο είναι και το λάδι από τα σπόρια των φραγκόσυκων το οποίο προωθείται στην αγορά ως ελιξίριο ζωής. Το λάδι αυτό κοστίζει 41 ευρώ τα 25 ml (χιλιοστόλιτρα). Από τα φραγκόσυκα παρασκευάζονται επίσης αλοιφές για μετά την ηλιοθεραπεία και αντιρυτιδικές κρέμες.
Τα κλαδόδια της Φραγκοσυκιάς συστήνονται ως διουρητικά, αντιδιαρροϊακά, και για την αντιμετώπιση της άμμου στα νεφρά και της νεφρίτιδας. Είναι επίσης τονωτικά της καρδιάς εξαιτίας της κακτίνης που περιέχουν και προτείνονται για το κατέβασμα του επίπεδου της γλυκόζης και την αντιμετώπιση των πονοκεφάλων, της ναυτίας και της ξηροστομίας.
Πιστεύεται πως η μείωση της γλυκόζης και των λιπιδίων οφείλεται στις διαλυτές ίνες και ιδιαίτερα στην πηκτίνη που περιέχουν τα κλαδόδια. Σήμερα κυκλοφορούν σε πολλές χώρες τυποποιημένα σαρκώδη τμήματα των κλαδοδίων του ως προϊόντα που είναι πλούσια σε βιταμίνες, αμινοξέα και ανόργανα άλατα. Είναι πολύ γνωστή η συριανή ομελέτα και το τουρσί με φραγκόσυκα της Μεσσηνίας.
Επίλογος
Δεν χρειάζεται να επιμείνει κανείς στην παράθεση άλλων δεδομένων από τη διεθνή βιβλιογραφία τη σχετική με την Φραγκοσυκιά για να επιβεβαιωθεί πως πρόκειται για μια εναλλακτική καλλιέργεια που απαιτεί την είσοδο μικρών εισροών, αφού μπορεί να αξιοποιήσει φτωχά εδάφη και ξηρά και προσφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη. Η Κρήτη, η νότια Ελλάδα και πολλά άλλα νησιά, στα οποία έχει εγκλιματιστεί η Φραγκοσυκιά, διαθέτουν εκτάσεις, όπου μπορεί να αναπτυχθεί η οικολογική της καλλιέργεια. Έπειτα τα φραγκόσυκα είναι γνωστά σε πολλούς τουρίστες και εύκολα μπορεί να δημιουργηθεί τοπική αγορά διάθεσης τους . Η αλήθεια είναι πως δεν φτάνει μόνο η ένταξη της Φραγκοσυκιάς στο πρόγραμμα των προωθούμενων καλλιεργειών. Χρειάζεται η συνεχής και κατάλληλη ενημέρωση. Απαιτείται η δημιουργία ειδικής ομάδας παραγωγών και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της Πολιτείας για την καλλιέργεια.
