Γενικά
Τα τελευταία χρόνια η επιτυχής συνεργασία του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικής του Audencia Business School και του Εργαστηρίου Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης έδωσαν για πρώτη φορά σημαντικά αποτελέσματα σχετικά με την αξιολόγηση ποδοσφαιρικών ομάδων σε Γαλλία και Ελλάδα (Βλ. άρθρα των συγγραφέων σε επιστημονικά περιοδικά Annals of Operation Research και Operational Research: An International Journal, αλλά και εφημερίδες γενικότερου ενδιαφέροντος σε Ελλάδα και Γαλλία).
Στην έρευνα αυτή γίνεται μια προσπάθεια αξιολόγησης των ποδοσφαιρικών ομάδων της Αγγλίας. Όπως και στiς περιπτώσεις της Γαλλίας και της Ελλάδας, η αξιολόγηση των ομάδων γίνεται σε τρεις διαστάσεις: χρηματοοικονομική, εμπορική, αθλητική.
Δεδομένα-Μεθοδολογία
Το δείγμα των ομάδων που συμμετέχουν στην αξιολόγηση κυμαίνεται από 14 έως 19 σε μία περίοδο 6 ετών, ως εξής:
2010-2011: 14 ομάδες
2011-2012: 17 ομάδες
2012-2013: 19 ομάδες
2013-2014: 17 ομάδες
2014-2015: 17 ομάδες
Τα κριτήρια που αφορούν τις ποδοσφαιρικές επιδόσεις είναι 13 τον αριθμό, από τα οποία 6 χρηματοοικονομικά (καθαρό περιθώριο κέρδους, συνολική ικανότητα δανεισμού , χρηματοοικονομική αποδοτικότητα, βιομηχανική αποδοτικότητα, επιχειρησιακό περιθώριο κέρδους, μακροπρόθεσμη ικανότητα δανεισμού), 4 εμπορικά (ποσοστό πληρότητας του γηπέδου, έξοδα/μισθοί για ποδοσφαιριστές, διαφοροποίηση εσόδων, παραγωγικότητα: έσοδα/θεατές), και 3 αθλητικά (κατάταξη πρωταθλήματος, απόκτηση διαφόρων κυπέλλων όπως FA Cup, Capital One Cup, Community Shield).
Η χρησιμοποιουμένη μεθοδολογία είναι η γνωστή πολυκριτήρια μέθοδος PROMETHEE η οποία έχει εφαρμοστεί και σε άλλους επιστημονικούς χώρους (Βλ. J. P. Brans, Ph. Vincke, B. Mareschal, 1986, How to select and how to rank projects: The PROMETHEE method, European Journal of Operational Research, Vol. 24, No 2, 228-238).
Συμπεράσματα
Οι μεγάλες ποδοσφαιρικές δυνάμεις του Αγγλικού ποδοσφαίρου όπως Chelsea, Manchester Un., Liverpool, Arsenal, Tottenham, Manchester City είναι πάντα στις 5 πρώτες θέσεις της κατάταξης, με βάση τις αθλητικές επιδόσεις, δηλαδή κατάκτηση πρωταθλήματος ή διάφορους θεσμούς του κυπέλλου. Επίσης, την περσινή χρονιά έκπληξη αποτέλεσε μία μικρομεσαίου μεγέθους ομάδα η Leicester η οποία κατάκτησε το πρωτάθλημα.
Οι μεγάλες ποδοσφαιρικές δυνάμεις του αγγλικού ποδοσφαίρου διατηρούν κατά μεγάλο βαθμό την πρωτοκαθεδρία τους και στις εμπορικές επιδόσεις λόγω του συνδυασμού της μεγάλης χωρητικότητας των σταδίων τους και της επιτυχημένης πώλησης μεγάλου αριθμού εισιτηρίων διαρκείας καθώς και διάφορων πηγών εσόδων από μπουτίκ αλλά και τη στήριξή τους από ισχυρούς χρηματοδότες/σπόνσορες.
Η έκπληξη στα αποτελέσματα φαίνεται αρχικά να έρχεται από τις χρηματοοικονομικές επιδόσεις όπου τα πράγματα είναι διαφορετικά διότι βλέπουμε ομάδες μεσαίες κυρίως δυναμικότητας να πρωταγωνιστούν. Αυτό όμως είναι πολλές φορές φυσιολογικό λόγω των μεγάλων ανοιγμάτων (π.χ. για απόκτηση «μεγάλων» παικτών) που κάνουν οι πρωτοκλασάτες ομάδες και των μεγάλων χρεών και ελλειμμάτων που συσσωρεύουν. Αυτό το είδαμε ήδη και στο γαλλικό πρωτάθλημα, αλλά και σε άλλα σπουδαία πρωταθλήματα όπως το ισπανικό όπου η Ρεάλ και η Μπαρτσελόνα στην Primera Division της Ισπανίας έχουν χαμηλές χρηματοοικονομικές επιδόσεις.
Με την επιτυχή χρησιμοποίηση της μεθοδολογίας για την αξιολόγηση ποδοσφαιρικών εταιριών, η οποία προσφέρει πληθώρα μεθοδολογικών πλεονεκτημάτων, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το πόσο καλά αποδίδει μία ομάδα έχει να κάνει με το μέγεθος των οικονομικών της εσόδων, τα οποία με τη σειρά επηρεάζονται από τις επιτυχίες της ομάδας, οι οποίες οδηγούν σε άμεσα και έμμεσα έσοδα (αλληλεπίδραση), παρά με τη διατήρηση υγειών χρηματοοικονομικών δεικτών όπως θα περίμενε κανείς σύμφωνα με τις αρχές του μάνατζμεντ. Κάτι που δικαιολογείται αν δεχτούμε το ότι αυτές οι εταιρίες αποτελούν καλή «επένδυση» με βάση τις ποδοσφαιρικές τους επιδόσεις. Επόμενος στόχος είναι η αξιολόγηση ομάδων όλων των μεγάλων πρωταθλημάτων της Ευρώπης και κυρίως να αναδειχθούν μέσα από την τρισδιάστατη ανάλυση τα δυνατά και αδύνατα σημεία τους (SWOT analysis), με στόχο της βελτίωση των πρώτων και τη θεραπείας των δεύτερων.
* Ο Δρ. Αιμίλιος Γαλαριώτης είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικής Διευθυντής, Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικής – Οικονομικών Πρόεδρος Τμήματος Χρηματοοικονομικής Audencia Business School
** Ο Δρ. Christophe Germain είναι Καθηγητής Λογιστικής Πρύτανης – SABS Business School Αντιπρύτανης – Audencia Business School
*** Ο Μιχάλης Δούμπος είναι Αν. Καθηγητής Εργαστήριο Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης
**** Ο Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης είναι Καθηγητής Ακαδημαϊκός της Βασιλικής Ακαδημίας Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών της Ισπανίας Distinguished Research Professor, Audencia Business School
