Ο πολιτικός και ιδιαίτερα όταν είναι πρωθυπουργός, πρέπει να ακολουθεί την ευθεία γραμμή που οδηγεί στο αίσθημα της ευθύνης έναντι του κράτους και των θεσμών. Αμα υπάρξει η ελάχιστη παρέκκλιση απ’ αυτή την ευθεία γραμμή, τότε θα οδηγηθεί στην οριστική απομάκρυνση απ’ αυτές τις αρχές.
Η δε πολιτική του θα οδηγήσει σε ένα τρόπο διακυβέρνησης, που θα κάνει ζημιά στο ήθος με το οποίο θα πρέπει να ασκείται το δημόσιο λειτούργημα και στη συμπεριφορά έναντι των θεσμών. Θα οδηγήσει στην ακράτητη ροπή προς την εξουσία και μόνο, αλλά και στην ανάγκη της διατήρησής με κάθε μέσο.
Τέτοιες συμπεριφορές προς το κράτος, την εξουσία και τους θεσμούς, δημιούργησαν μια κομματική κουλτούρα, που κατέληξε στην υποταγή των θεσμών και του κράτους στο κομματικό συμφέρον.
Στη χρησιμοποίηση δηλαδή του κράτους για εκλογικούς σκοπούς και στην νομή της εξουσίας για την νομιμοποίηση των ακολουθούμενων πολιτικών και της συμπεριφοράς των κυβερνητικών αξιωματούχων.
Ο πλουτισμός ορισμένων αξιωματούχων έγινε κανόνας συμπεριφοράς και έτσι ενισχύθηκε η συναλλαγή των κρατικών μηχανισμών με τα ιδιωτικά συμφέροντα. Η δήθεν απελευθέρωση της αγοράς από το κράτος, είχε σαν αποτέλεσμα την απελευθέρωση του κράτους από την ηθική που επιτάσσει το δημόσιο συμφέρον.
Το κυρίαρχο στοιχείο της συναλλαγής δεν ήταν μόνο ο χρηματισμός. Ηταν και η δημιουργία κυκλωμάτων εξουσίας, η ιδιοποίηση των θεσμών και η υπαγωγή τους σε προσωπικές στρατηγικές, προκειμένου να αναπαραχθεί η κεκτημένη εξουσία.
Ετσι λοιπόν είχαμε τις προκλητικές συμπεριφορές πολιτικών ή κρατικών παραγόντων, που έδιναν την εντύπωση ότι οι οργανισμοί και οι θεσμοί ήταν τσιφλίκι τους και ότι τους είχε παραχωρήσει ο Λαός το δικαίωμα για να δουλεύουν για το “καλό” του κόμματος και βέβαια του εαυτού τους. Ολα αυτά συμβάλλανε στη φθορά του κύρους των θεσμών και στην επικράτηση της οικονομικής συναλλαγής και της διαφθοράς.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο νοοτροπίας και διακυβέρνησης δεν άργησε να εξαπλωθούν τα σκάνδαλα, η απαξίωση των θεσμών, η σκανδαλολογία και τελικά η χρεωκοπία της Χώρας.
Κάποια σκάνδαλα αποκαλύφθηκαν, ενώ σ’ άλλες περιπτώσεις που αποτελούσαν “κοινό μυστικό” ούτε αποκαλύφθηκαν, ούτε οδηγήθηκαν στα δικαστήρια. Η μακροχρόνια έκπτωση της δημόσιας ηθικής και η μειωμένη ευθύνη έναντι των θεσμών όχι μόνο οδήγησαν τη χώρα στην οικονομική καταστροφή, αλλά εξέθρεψαν και σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης “εθισμένο” στα σκάνδαλα και την σκανδαλολογία!
Ισως να ‘ναι αυτός ο κυρίαρχος λόγος που οι πολιτικοί δεν αναλαμβάνουν τις “πολιτικές ευθύνες” τους. Πολιτική ευθύνη δεν υπάρχει μάς δήλωσε ο Κ. Σημίτης, για τα σκάνδαλα πρωτοκλασάτων στελεχών της κυβέρνησης του. Πέρα απ’ αυτές τις δηλώσεις, υπάρχει η σεμνότητα και το “κάλλιον το σιγάν”!
Η διαφθορά αποτελεί “κοινωνικό φαινόμενο” μάς είπε ο π. πρωθυπουργός. Μα οι στενοί συνεργάτες του δεν φυλακίσθηκαν για την “κοινωνική διαφθορά” αλλά για πράξεις “πολιτικής διαφθοράς”. Αλλά ακόμη και για την συντήρηση της “κοινωνικής διαφθοράς”. Εχουν ευθύνες οι πολιτικοί. Αυτοί καθοδηγούν τον Λαό και οι ενέργειές τους θα πρέπει να προσιδιάζουν προς την χρηστή διοίκηση και τον σεβασμό του δημοσίου συμφέροντος.
Επί των ημερών της διακυβέρνησης της Χώρας απ’ αυτόν, συνέβησαν σκάνδαλα και βασικοί συνεργάτες του οδηγήθηκαν είτε στην φυλακή, είτε στην δικαιοσύνη. Παρόλο που απεχώρησε από την πρωθυπουργία το 2004, ακόμη στενοί συνεργάτες του οδηγούνται στη φυλακή. Ηταν λοιπόν ο πρωθυπουργός τους και έχει τουλάχιστον ηθικές ευθύνες.
Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Ραχόι, εκδιώχθηκε για σκάνδαλα που αφορούσαν τριτοκλασάτα στελέχη του κόμματός του και όχι το… μισό υπουργικό συμβούλιο! Το “φαινόμενο” της κοινωνικής διαφθοράς που είναι… υπεύθυνο για όλα, δεν είναι ξεκομμένο από τις πολιτικές πράξεις των πολιτικών. Οταν η συμπεριφορά τους έναντι του σεβασμού του δημοσίου χρήματος και της χρηστής διοίκησης του κράτους είναι προκλητική και σκανδαλώδης, τότε κλυδωνίζεται ο σεβασμός του κοινωνικού συνόλου προς τους θεσμούς και την χρηστή διοίκηση. Τότε η “κοινωνική διαφθορά” όχι μόνο επαυξάνεται, αλλά τείνει να καταστεί “φυσικό φαινόμενο”!
Η στάση των πολιτικών λοιπόν έναντι του δημοσίου συμφέροντος, πρέπει να ‘ναι υποδειγματική για να συμβάλλει στη μείωση της “κοινωνικής διαφθοράς”.
Ο πολιτικός έχει τεράστιες ευθύνες για την καθοδήγηση του Λαού. Κάθε του πολιτική πράξη επηρεάζει τη συμπεριφορά του. Ο πολιτικός μένει σε “γυάλινο σπίτι” έλεγε ο Ε. Βενιζέλος και κάθε του πράξη είναι ορατή.
Δυστυχώς όμως, υπήρξαν πολιτικοί που δεν σεβάστηκαν ούτε τον Λαό, ούτε την αποστολή τους.
Διακηρύξεις όπως “μαζί τα φάγαμε”, οικονομικά σκάνδαλα, σκανδαλολογίες, κομματικοποίηση του κράτους, απαξίωση των θεσμών εξέθρεψαν ένα σαθρό κράτος που δυνάμωσε την πολιτική και κοινωνική διαφθορά και μείωσε το κύρος της πολιτικής.
Για την οικοδόμηση ενός τέτοιου κράτους δεν είναι αμέτοχος ο Κ. Σημίτης. Γιατί διαφορετικά δεν θα συνέβαιναν στις μέρες του αυτά τα οικονομικά σκάνδαλα που συγκλόνισαν το πολιτικό σύστημα. Η τέλεση οικονομικών σκανδάλων από τους πολιτικούς δεν αποτελεί… “κοινωνικό φαινόμενο” αλλά αποτέλεσμα της ασέβειας των κυβερνώντων προς το δημόσιο συμφέρον και της δημιουργίας της κουλτούρας ότι το “κράτος είμαι εγώ” και κάνω ό,τι θέλω!
Οσο αφορά τη μη ανάληψη πολιτικών ευθυνών εκ μέρους του για τα οικονομικά σκάνδαλα των συνεργατών του, δεν έχει και ουσιαστική σημασία. Το “κακό” για τον τόπο, για τη Δημοκρατία, για το δημόσιο συμφέρον, για το κόμμα του έγινε. Ετσι κι αλλιώς αυτή η περιλάλητη “ανάληψη πολιτικών ευθυνών” που την επικαλούμαστε και… καθαρίσαμε, μοιάζει με τη “συγγνώμη” του πατροκτόνου και που ζητούσε μετά απ’ αυτή να τον αθωώσει το δικαστήριο γιατί έμεινε… ορφανός!
* Ο Βασίλης Πεντάρης είναι τ. βουλευτής Χανίων
