» Διαφορετική από τη βάση που θα ξεκινήσει η διεύρυνση
» 1,3 εκατομ. πρώην φηφοφόροι αλλά και νεοφερμένοι, στον πολιτικό “καναπέ”
Ο σχηματικός πολιτικός επιμερισμός Κεντροδεξιά – Κεντροαριστερά, αντίθετα με κάποιους ισχυρισμούς, δεν δείχνει να έχει ανατραπεί στη χώρα μας. Οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν ότι ο επιμερισμός είναι παρών εντός και εκτός Ελλάδας, παρ’ ότι οι διαχωριστικές γραμμές -προϊόντος του χρόνου- γίνονται λιγότερο σαφείς.
Στη 10ετία της πολλαπλής κρίσης 2009 – 2019 στη χώρα μας, καταγράφεται μέχρι το 2015 σημαντική αναδιάταξη κομμάτων και μετακίνηση ψηφοφόρων, φαινόμενο το οποίο έδειξε μεν να υποχωρεί στις εκλογές του 2019, πλην η διάταξη των κομμάτων στο πολιτικό σύστημα είναι ακόμη ασταθής.
Ένα σημαντικό στοιχείο πολιτικής εκκρεμότητας στη χώρα μας είναι η αποχή 1,3 εκατομ. ψηφοφόρων στις εκλογές του 2019 σε σχέση με το 2009, (1,5 εκατομ. στις εκλογές του Σεπ. 2015), παρά το γεγονός ότι ο αριθμός εγγεγραμμένων ψηφοφόρων στη 10ετία της κρίσης δεν άλλαξε ουσιαστικά.
Ποια από τα κόμματα του σημερινού πολιτικού σκηνικού ‘’επλήγησαν’’ περισσότερο και πόσο απ’ αυτή την τεράστια σταδιακή μείωση της προσέλευσης στις κάλπες;
Η εκτίμηση των μετακινήσεων και αναδιατάξεων ψηφοφόρων σε αριθμούς ψήφων που προέκυψε, βασίστηκε στα επίσημα στοιχεία των εκλογών της 10ετίας του Υπ. Εσωτ. που καταγράφηκαν στον ΠΙΝΑΚΑ 1. Η χρήση αριθμών ψήφων και όχι ποσοστών στον πίνακα, δίνει πιο ρεαλιστική η εικόνα των εισροών-εκροών ψήφων στα 3 μεγάλα κόμματα στη δεκαετία της κρίσης και το ποιο κόμμα ήταν το κυρίως θύμα της θηριώδους για τα ελληνικά δεδομένα αποχής.
Σημειώνω ότι η ακριβής αριθμητική συνολική ανάλυση, συνιστά περίπλοκη εξίσωση με μεταβλητούς αγνώστους -πολιτικού χαρακτήρα-, γι’ αυτό και οι εκτιμήσεις είναι προσεγγιστικές και έχουν σχετική μόνο ακρίβεια, χωρίς να επηρεάζεται η εξαγωγή του βασικού συμπεράσματος και συγκεκριμένα:
Το ΠΑΣΟΚ των 3,0 εκατομ. ψήφων του 2009, ήταν το κόμμα που κυρίως έπληξε η πρωτόγνωρη αποχή του 1,3 εκατομ. ψηφοφόρων από τις κάλπες στις εθνικές εκλογές του 2019, (πέραν του 1,5 εκατομ. ψηφοφόρων του, που μεταστεγάστηκαν στο ΣΥΡΙΖΑ).
Οι αριθμοί του ΠΙΝΑΚΑ 1 με τη βοήθεια και των υποσημειώσεων-διευκρινήσεων που τον συνοδεύουν, δείχνουν ότι η νέα ηγεσία του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ έχει μπροστά μια δεξαμενή εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών που ψήφιζαν ΠΑΣΟΚ μέχρι το 2009, οι οποίοι σε διαδοχικές εκλογές από το 2012 μέχρι και 2019 δεν ψήφισαν ούτε ΣΥΡΙΖΑ ούτε ΝΔ ούτε ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, ούτε άλλο κόμμα. Παραμένουν μέχρι σήμερα στον ‘’πολιτικό καναπέ’’, όχι γιατί όλοι έγιναν ξαφνικά απολιτίκ, αλλά γιατί, εκτός της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ, δεν τους ενέπνεε ούτε το ηγετικό σχήμα ούτε και η πολιτική που άσκησε έκτοτε το ΚΙΝΑΛ–ΠΑΣΟΚ, ούτε και εμπιστεύτηκαν ή ψήφισαν καμιά από τις παλαιές προσωπικότητες του κόμματος που χάραξαν και δοκίμασαν δική τους ανεξάρτητη κομματική πορεία.
Στην ίδια δεξαμενή υπάρχουν επίσης και εκατοντάδες χιλιάδες νεοεισελθόντες ψηφοφόροι στο εκλογικό σώμα στη θέση θανόντων. Συνολικά οι θανόντες αριθμούν περί 1,2 εκατομ. στη 10ετία οι οποίοι αναπληρώθηκαν με νέους ψηφοφόρους, που όμως σημαντικό μέρος τους δεν ψήφισαν το 2019 ούτε ΝΔ ούτε ΣΥΡΙΖΑ. Οι νέοι που απέχουν, είναι κρίσιμη μάζα στο εκλογικό σώμα που μπορεί να ενδιαφερθεί για την πολιτική, αν βρεθεί μπροστά σε πολιτικά μηνύματα και θέσεις έξω από τα φθαρμένα και τα βαρετά κλισέ και συνθήματα δεκαετιών (μηνύματα οut of the box).
Όπως υποστήριζα σε παρεμφερή άρθρα μου και στις αντίστοιχες εκλογές για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ τον Οκτ. 2017, είναι προφανές ότι εξακολουθεί να είναι αναγκαία μια νεωτερική ηγεσία όπου θα πλειοψηφούν τα νέα πρόσωπα. Ναι στα νέα πρόσωπα στη ηγεσία, αλλά με την προϋπόθεση να είναι ικανή να δίνει απαντήσεις και λύσεις, σε κρίσιμα προβλήματα του σήμερα και του αύριο της χώρας στο πλαίσιο της σύγχρονης ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας και όχι της Ελληνικής λαϊκιστικής-πελατειακής.
Οι τελευταίες εκλογές για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ εμφάνισαν μια αξιοσημείωτη αύξηση της προσέλευσης που είναι ένα πρώτο θετικό βήμα. Είναι όμως προφανές ότι η μεγάλη πλειονότητα των 270 χιλ. που προσήλθαν στις κάλπες προέρχεται από το ‘’στενό’’ χώρο των 460 χιλ. που ψήφισαν ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ το 2019.
Ανεξάρτητα αν στις εκλογές της Κυριακής 12 Δεκ., θα υπερισχύσει η ανανεωτική τάση ή η ροπή επιστροφής στις πασοκικές ρίζες του παρελθόντος, ο νέος πρόεδρος θα εκλεγεί με βάση το όποιο πολιτικό κριτήριο αξιολόγησης των μέχρι σήμερα ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ. Εδώ προκύπτει το παράδοξο, ότι οι δυο μεγάλες δεξαμενές ψηφοφόρων που αναφέρθηκαν παραπάνω και που θα τεθούν ως στόχος από τη νέα ηγεσία, λειτουργούν σήμερα με διαφορετικά κριτήρια πολιτικής αξιολόγησης και ο νέος πρόεδρος για να προσελκύσει τα δυο διαφορετικά ακροατήρια (απέχοντες παλαιούς ψηφοφόρους ΠΑΣΟΚ και τη νεότερη γενιά), χρειάζεται, στην επιδίωξη της διεύρυνσης, διαφορετική πολιτική τακτική προσέγγιση, σε σχέση με εκείνη που ακολούθησε για τους ψηφοφόρους που τον εξέλεξαν στην ηγεσία.
Η προσπέλαση σ’ αυτό το χώρο είναι κατά την άποψή μου το πρώτο κρίσιμο βήμα που θα πρέπει να επιτύχει, για να δώσει στο ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ την αναγκαία πολιτική ισχύ που θα διευκολύνει στη συνέχεια την επάνοδο όσων αποχώρησαν για άλλα κόμματα ξεθαρρεύοντας τους απογοητευμένους. Τόσο των λίγων που ψήφισαν το 2019 ΝΔ, οι οποίοι είναι σε αναμονή όσο και των πολύ περισσότερων που μετακινήθηκαν στο ΣΥΡΙΖΑ, που όμως σημαντικό μέρος τους σήμερα στέκεται με επιφυλακτικότητα απέναντι στον τελευταίο. Φυσικά ο νέος πρόεδρος για να πετύχει ο διπλός στόχος της διεύρυνσης θα πρέπει να έχει ανάλογες ηγετικές, οργανωτικές και επιδραστικές ικανότητες (αν δεν τις έχει στο βαθμό που απαιτείται θα πρέπει άμεσα να τις ενισχύσει, …φυσικά στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό. Διαφορετικά….).
ΠΙΝΑΚΑΣ 1, ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ
· Έχουν γίνει στρογγυλεύσεις σε όλους τους αριθμούς (+) (-) λίγες δεκάδες χιλιάδες, με στόχο τη λειτουργικότερη οπτική εικόνα του πίνακα, όπου φυσικά η στρογγυλεύσεις δεν επηρεάζουν την ουσία των συμπερασμάτων.
· Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι 2009 – 2019: Παρέμειναν με μεγάλη προσέγγιση, ίδιοι. Κατά συνέπεια οι περί το 1,2 θανόντες εκλογείς της 10ετίας αναπληρώθηκαν από νέους ψηφοφόρους στο εκλογικό σώμα.
· Αποχή 2009 – 2019: περίπου 1,3 ψηφοφόροι, (7,05 – 5,77 αντίστοιχα). Στον αριθμό περιλαμβάνονται και οι περίπου 350 χιλ. απόντες από τις εκλογές λόγω φυγής στο εξωτερικό (Brain Drain ).
· Η διαχρονική αποχή από τις εκλογές τις 10ετίες πριν το 2009 ήταν σταθερή περί το 25%. Επομένως δεν λαμβάνεται υπόψη στις μετρήσεις αποχής στην υπό ανάλυση 10ετία 2009 – 2019, που βάση μετρήσεων, είναι οι 7,05 εκατομ. ψηφοφόροι που ψήφισαν το 2009, πρώτο έτος κρίσης.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1, ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Υποσημειώσεις – Διευκρινήσεις
(1). Οι φυγόκεντρες τάσεις στα βασικά κόμματα, έπληξαν την πρώτη 6ετία της Ελληνικής κρίσης, την -μέχρι το 2009- συνεκτική ΝΔ, με την απόσχιση το 2012 του κόμματος Ανεξάρτητοι Έλληνες. Στις εκλογές Σεπ 2015, η αποχή έπληξε τη ΝΔ με απώλειες πολύ πάνω από 500.000 ψηφοφόρους.
(2). Το 2019 η ΝΔ έλαβε μόλις 50.000 λιγότερους σε σχέση με το 2009. Συμπεραίνεται ότι εξασφάλισε την επιστροφή των ψηφοφόρων της που απείχαν τον Σεπ. 2015 και επί πλέον αναπλήρωσε τους ψήφους θανόντων που της αναλογούν από το 2009, τόσο με νέους ψηφοφόρους, όσο και με το θετικό ισοζύγιο υπέρ της, από τις εισροές – εκροές μετακινήσεων ψηφοφόρων από άλλα κόμματα. Οι τελευταίες εκτιμώνται κατά προσέγγιση σε 200.000 ψηφοφόρους, σύμφωνα με τον Πίνακα 2 (exit poll στις Ευρωεκλογές του Μαϊ 2019, πηγή εφημ. το ΒΗΜΑ της 30/11/2019).
(3). Στις εκλογές του 2012, είναι προφανές ότι περίπου 240.000 ψήφοι έφυγαν ανεπιστρεπτί από το ΚΚΕ κατά πλειονότητα υπέρ ΣΥΡΙΖΑ και ΔΗΜΑΡ έχοντας ενσωματωθεί μέχρι το 2019 στο ΣΥΡΙΖΑ. Το 2012, ΣΥΡΙΖΑ και ΔΗΜΑΡ έλαβαν σύνολο ψήφων 2.050.000 εκ., (240 χιλ από το ΚΚΕ, 310 χιλ. από το ΣΥΡΙΖΑ του 2009 και 1,5 εκατ. από τους ψηφοφόρους ΠΑΣΟΚ του 2009). Συνυπολογίζοντας και τις 750 χιλ που έλαβε το ΠΑΣΟΚ, προκύπτει ότι από τα 3.000.000 ψήφων του ΠΑΣΟΚ του 2009, ελλείπουν το 2012, περίπου 700 χιλ σε αποχή και μη αναπληρωθέντες θανόντες).
(4) Στις εκλογές Σεπ. 2015 αθροιστικά οι ψήφοι στο ΣΥΡΙΖΑ και στο ΠΟΤΑΜΙ, είναι περίπου 2,2 εκ. Από αυτούς το 1,5 εκατομ. του ΣΥΡΙΖΑ και προσεγγιστικά περίπου 110.000 του ΠΟΤΑΜΙΟΥ, είναι όλοι πρώην ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ. Το έλλειμα στα 3,0 εκατομ. ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ του 2009, αυξάνεται από 700 χιλ των εκλογών του 2012, σε περισσότερο από 1,0 εκατομ. το 2015, που αφορά σε αποχή (με ανάλογο αριθμό από το Brain Drain) και θανόντες που δεν αναπληρώθηκαν με νέους. Το έλλειμα του 1,0 εκατομ. προκύπτει αν από τα 3,0 εκ. αφαιρεθούν το 1,5 εκατομ στο ΣΥΡΙΖΑ, οι 110 χιλ στο ΠΟΤΑΜΙ (τάξη μεγέθους) μαζί και οι 340 χιλ. που ψήφισαν ΠΑΣΟΚ).
(5) Στις εκλογές Ιουλ 2019 ο ΣΥΡΙΖΑ, υπέστη μια περιορισμένη κάμψη από την αποχή (περίπου 100 έως 200 χιλ.) σε σχέση με το 2015 που ενδεχομένως οφείλεται σε μη αναπλήρωση από νέους. Το τελικό έλλειμμα το 2019, από τα 3,0 εκατομ. ψήφων του ΠΑΣΟΚ του 2009, διαμορφώνεται άνω του 1,1 εκατομ. που μοιράζονται: σε αποχή περίπου 650 χιλ (οι 150 χιλ. από brain drain) και θανόντες, περίπου 500 χιλ, που δεν αναπληρώθηκαν με νέους ψηφοφόρους.
