Κύριε διευθυντά,
υπάρχουν κάποιες δημιουργίες – ατομικές ή συλλογικές, που ταράζουν τα νερά της συμβατικότητας, της συνήθειας και της μονομέρειας. Εκπλήσσουν και οδηγούν στο θαυμασμό για την πρωτοτυπία, την ποιότητα και τη σπουδαία προσφορά στην ανάδειξη των πολιτιστικών “δρώμενων” στις τοπικές κοινωνίες.
Μια τέτοια δημιουργία είναι το έργο του Σταύρου Μυριδάκη -συγγραφικό, φωτογραφικό, λαογραφικό- για τους Μικρασιάτες ψαράδες της Σούδας Χανίων.
Καρπός πολυετούς επίμονης, υπεύθυνης εργασίας, μας έδωσε θαυμαστά αποτελέσματα. Έδωσε τη δυνατότητα στις νεότερες γενιές, να επανασυνδεθούν με τις ρίζες της παράδοσης. Να αντλήσουν διδάγματα, να προσεγγίσουν τις τραγωδίες του Έθνους, αλλά και να προβληματιστούν για τις θαυμαστές δυνάμεις του Ελληνισμού, που επέτρεψαν στο “χάσμα που άνοιξε ο σεισμός” ευθύς να προκύψουν άνθη. Μέσα από το έργο του Σταύρου Μυριδάκη, προπαντός με τη ζώσα επαφή με τους Μικρασιάτες πρόσφυγες, ψαράδες, δημιουργούς, καλλιτέχνες οι πάντες διδαχτήκαμε ότι το “δεν ξεχνώ”, είναι βασικός άξονας εθνικής επιβώσης, συμφιλίωσης, ενότητας, συνεργασίας και προόδου.
Προσεγγίσαμε τη μεγάλη αλήθεια, που υπάρχει στο μεγαλόπνοο λόγο του Ισπανού διανοητή Σανταγιάνα και που γράφτηκε έξω από ένα χιτλερικό στρατόπεδο εξόντωσης αθώων ανθρώπων, μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου:
«Λαοί που ξεχνούν την ιστορία τους, θα υποχρεωθούν να την ξαναζήσουν», Ο Οδυσσέας Ελύτης, μας έθεσε ένα θεμελιάκο στόχο, ένα βασικό καθήκον.
“Η μνήμη γινόμενη παρόν”, θα γίνει μια βιωματική, ζωντανή πραγματικότητα, που θα μας κατευθύνει στα ωραία έργα, στις μεγάλες αξίες του έθνους, στην εγκατάλειψη του αρρωστημένου ΕΓΩ και στην υλοποίηση του ΕΜΕΙΣ, ως μέγιστου βατήρα εθνικής αναγέννησης.
Ο Μυριδάκης παρέδωσε στο παρόν και το μέλλον, μέσα από τις φωτογραφίες, τα κείμενα, τα έθιμα, την παρουσίαση των ανθρώπινων μόχθων και προσπαθειών, την φωτεινότητα, τη λάμψη, την αλήθεια του ανθρωπιστικού πυρήνα του Ελληνικού πολιτιστικού γίγνεσθαι.
Σε μια φωτογραφία κάτω από το Δημοτικό Σχολείο της Σούδας, πέντε άνθρωποι τραβάνε τον “κολοβρέχτη”- γρίπο και ψαρεύουν. Όλοι έχουν ένα χαμόγελο, που παραπέμπει στην αισιοδοξία, για την ευόδωση των προσπαθειών. Είναι παρούσες και οι τρεις γενιές. Ο καπετάνιος παππούς εποπτεύει, ο γιος συντονίζει το έργο, ο εγγονός αγωνίζεται, αποφασιστικά στα 16 του χρόνια.
Συχνά και από άλλες φωτογραφίες, αναδύονται πρόσωπα μορφές, γεγονότα της παράδοσης που μας παραπέμπουν σε γνώσεις και διδάγματα, σε μεγάλες αξίες που μπορούν να μας στηρίξουν στους δύσκολους καιρούς.
Είναι μια ιερή παρακαταθήκη που οφείλουμε εμείς οι παλιότεροι να μεταλαμπαδεύσουμε στους νεότερους, για να στηρίξουμε τις δικές τους προσπάθειες στην αντιμετώπιση τόσων σοβαρών προβλημάτων, στον αγώνα για την αναδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος, καρποφόρου και ελπιδοφόρου για όλους.
Φώτης Τσίτας
θεολόγος – φιλόλογος
Καθηγητής Πατριαρχικής
Σχολής Ιεροσολύμων
