Ως μη υποψήφιος , πλην σκεπτόμενος και προβληματιζόμενος πολίτης , που μοιράζει τον χρόνο του στα Χανιά και τον τόπο καταγωγής μου την Κίσαμο , στον Δήμο της οποίας είμαι δημότης, καταθέτω παρακάτω κάποιες σκέψεις και προτάσεις που ίσως φανούν χρήσιμες μελλοντικά σε όσους ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με τα κοινά της περιοχής.
Α. Ανάγκη Διοικητικού μετασχηματισμού . Ίσως μετά τον Καποδίστρια, τον Καλλικράτη και τον Κλεισθένη θα πρέπει να προχωρήσει η Κίσαμος σε συνεννόηση και συνεργασία με τις όμορες περιοχές και να ανοίξει ο διάλογος της ανάγκης διοικητικού μετασχηματισμού στο πλαίσιο οργάνωσης και στελέχωσης των υπηρεσιών, ώστε στην επόμενη συνένωση να προχωρήσουμε σε έναν «μητροπολιτικό» Δήμο Δυτικής Κρήτης , που θα περιλαμβάνει τους σημερινούς Δήμους Κισάμου, Καντάνου -Σελίνου, Γαύδου , τις Δ.Ε. Κολυμβαρίου και Βουκολιών του Δήμου Πλατανιά και ίσως ακόμα και τον Δήμο Κυθήρων -Αντικυθήρων (του οποίου τα χαρακτηριστικά τον φέρνουν πλησιέστερα ιστορικά και γεωγραφικά στα δικά μας διοικητικά όρια) . Μου είναι αδιάφορη η πρωτεύουσα του Δήμου , ωστόσο προϋπόθεση είναι η έμφαση στην ισόρροπη ανάπτυξη 9 αστικών κέντρων (Παλαιόχωρα, Κάντανος, Βουκολιές, Ταυρωνίτης, Κολυμβάρι, Κίσαμος , Δραπανιάς, Πλάτανος, Έλος) .
Β. Ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλίας -όταν συνταγματικά /νομοθετικά επιτραπεί- Ίδρυσης Ιδιωτικού Πανεπιστημίου με έδρα περιοχές του Δήμου Κισάμου και του Δήμου Καντάνου -Σελίνου , περιοχές ούτως ει άλλως με μεγάλη πνευματική παράδοση και υψηλό ανθρώπινο δυναμικό που διαπρέπει σε εκπαιδευτικά ιδρύματα του εσωτερικού και του εξωτερικού.
Γ. Στοχευμένα για την Κίσαμο θα μπορούσαν να αναληφθούν από την επόμενη δημοτική αρχή δράσεις σε ακόλουθους τομείς :
Για την λειτουργία του Δήμου :
1. Προμήθεια tablet για όλους τους δημοτικούς και τοπικούς συμβούλους εις τα οποία θα λαμβάνουν ηλεκτρονικά όλη την έγχαρτη αλληλογραφία του Δήμου.
2. Επανασχεδιασμός της ιστοσελίδας του Δήμου στο πρότυπο άλλων Δήμων , όπως ενδεικτικά ο Δήμος Πλατανιά, ο Δήμος Οροπεδίου-Λασιθίου, ο Δήμος Πάτμου, ο Δήμος Μοσχάτου- Ταύρου και ο Δήμος Αγ. Δημητρίου.
3.Ίδρυση Δημοτικού Διαδικτυακού Δίαυλου επικοινωνίας (ραδιοφώνου και τηλεόρασης) που θα καλύπτει τις δραστηριότητες του Δήμου και θα παραχωρείται βήμα στους φορείς της πόλης για ενημέρωση των δράσεων τους, και μάλιστα και σε γλώσσες που κατανοούν διαμένοντες στον Δήμο ( π.χ. αλβανικά, αγγλικά, γερμανικά κ.α.) κ.λ.π.
4. Στο πλαίσιο της πολιτικής προστασίας , εφαρμογή , στο πρότυπο του Δήμου Διονύσου Αττικής , «Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας» με διαχείριση Smart εφαρμογών , όπως Σύστημα Εναέριας Επιτήρησης, Τηλε-ελέγχου / τηλεμετρίας ύδρευσης, διαχείρισης Ψηφιακών Υδρομέτρων, Διαχείρισης στόλου Οχημάτων GPS μέσω της εφαρμογής itrack , έγκαιρης ανίχνευσης και διαχείρισης δασικών πυρκαγιών με αισθητήρες που έχουν τοποθετηθεί σε Δασικούς Οικισμούς του Δήμου και εγκατάστασης συστήματος ελέγχου καμερών. Επανασχεδιασμός και εφαρμογή πειραματικών ρεαλιστικών μοντέλων του αντισεισμικού προγράμματος.
5. Πρόσληψη ειδικών συνεργατών του Δημάρχου αριστούχων διδακτορικών , μεταπτυχιακών και πτυχιούχων φοιτητών Σχολών, σε αντικείμενα σχετιζόμενα με τις σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες και άλλες αναγκαίες λειτουργίες του Δήμου , σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο. Πρακτική άσκηση πειραματικών εφαρμογών σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακού Μετασχηματισμού , του Υπουργείου Παιδείας κ.λ.π.
Για τους δημότες – ειδικές ομάδες :
1. Κάρτα νεογέννητου δημότη, (βλ. Δήμος Ασίζης Ιταλίας) , πρόγραμμα σύμφωνα με το οποίο σε κάθε νεογέννητο που εγγράφεται στα δημοτολόγια αποστέλλεται μία κάρτα – δωροεπιταγή ύψους 500 ευρώ , που θα μπορεί να δαπανηθεί σε αγορές σε επιχειρήσεις της περιοχής .
2. Εκπόνηση προγράμματος «Συμβουλίου Νεότητας» , με βάση το οποίο μαθητές θα ενημερώνονται και θα μαθαίνουν θεωρητικά και πρακτικά τον τρόπο λειτουργίας του Δήμου , των οργάνων και επιτροπών του Δήμου και των υπηρεσιών του , των διαδικασιών εισήγησης θεμάτων και λήψης αποφάσεων και της κείμενης νομοθεσίας.
3. Ομαδική ασφάλιση όλων των μαθητών των σχολικών μονάδων του Δήμου με δημοτική δαπάνη, για την περίπτωση ατυχήματος στο σχολείο ( βλ. Σχολική Κοινωνική Υπηρεσία Δήμου Νέας Σμύρνης)
4. Δημιουργία ψηφιακής εφαρμογής που θα καταγράψει – απογράψει όλους τους αλλοδαπούς μονίμως ή επί μακρόν διαμένοντες στον Δήμο Κισάμου , με στόχο με την λήψη συνεντεύξεων την διερεύνηση συμμετοχής και διάδρασης ενός εκάστου των ανθρώπων αυτών στην ζωή του Δήμου.
5. Σε συνεννόηση και συνεργασία με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΣΤΙΑ ΙΙΙ που θα εξαγγελθεί σύντομα πρωτοβουλία ένταξης έως και 50 πολυμελών οικογενειών προσφύγων και μεταναστών ( 200 έως 250 άνθρωποι) σε αραιοκατοικημένες περιοχές του Δήμου μας , όπως η φθίνουσα πληθυσμιακά Δ.Ε. Ιναχωρίου, με στόχο την τόνωση του πληθυσμού την διατήρηση σχολικών μονάδων και την απασχόληση των ανθρώπων αυτών σε εργασίες γης ή στον τουρισμό ή άλλες εργασίες και υπηρεσίες σύμφωνα με τις δεξιότητές τους.
6.Εκπόνηση ενημερωτικού προγράμματος από τον Δήμο με στόχο την προσέλκυση ψηφιακών νομάδων .
7. Εφαρμογή απογραφής των αποδήμων του Δήμου στο παράδειγμα του Δήμου Κω.
8. Πρόγραμμα ίδρυσης και λειτουργίας του πρώτου -πιλοτικού Κέντρου Τεχνητής Νοημοσύνης Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων ( ΚΑΠΗ -Τ.Ν. ) αξιοποιώντας και κάνοντας χρήση των πειραματικών εφαρμογών της Τεχνητής Νοημοσύνης σε συνεργασία με ερευνητές του ΙΤΕ (Ινστιτούτου Τεχνολογίας και Έρευνας Κρήτης) .
9. Ψηφιακός Βοηθός του Δημότη , 24ωρη εφαρμογή- με φωνητική πύλη , στην υπηρεσία όλων των δημοτών .
Δράσεις Πολιτισμού και Παιδείας :
1. Δημιουργία δικτύου με τίτλο « Μεσογειακές Πόλεις των ψηφιδωτών» σε συνεργασία με τον Δήμο Πάφου,την πόλη Αρ Ραστάν της Συρίας, και τον Δήμο Πιάτσα Αρμερίνα της Σικελίας .
2. Ετήσιο πρόγραμμα γνωριμίας με επιφανείς προσωπικότητες παγκόσμιου και πανελλήνιου κύρους που σχετίζονται με την Κίσαμο, παρόμοιο με το TEDX – παρουσίαση ολιγόλεπτων διαλέξεων.
3. Διεκδίκηση ιδρύσεως Δημόσιου ΙΕΚ ή ενθάρρυνση ιδρύσεως ιδιωτικού ΙΕΚ , στην περιοχή των παλαιών εγκαταστάσεων της Ένωσης Κισάμου ( Τράχηλας) , με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών υγείας σε ηλικιωμένους ασθενείς (τομέας γηριατρικής φροντίδας) και ΑΜΕΑ, σε συνεργασία ,ενδεικτικά, με φορείς όπως το Κ.Υ. Κισάμου, η ΙΜΚΣ και το Αννουσάκειο Ίδρυμα και ιδιώτες πάροχους υπηρεσιών υγείας , όπως και ξενοδοχειακές μονάδες.
4. Δημιουργία Δημοτικής Ψηφιακής Πλατφόρμας ανάδειξης και τεκμηρίωσης του πολιτιστικού πλούτου και ταυτόχρονης καταγραφής της προφορικής ιστορίας των κοινοτήτων , με δράση Ο.Π.Ι. ( Ομάδων Προφορικής Ιστορίας) εθελοντικών ομάδων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων των σχολείων.
5. Την 31/1/2025 εορτάζουμε τα 100 έτη της πόλης της Κισάμου, ημερομηνία κατά την οποία συστάθηκε η κοινότητα με έδρα τον οικισμό Καστέλλι. Έκδοση αναμνηστικού τόμου της 100χρονης ιστορίας, αναμνηστικού μεταλλίου και πρόγραμμα εκδηλώσεως στο πλαίσιο ανακήρυξης του έτους 2025 σε έτος της πόλης της Κισάμου . Αντίστοιχα την 28/5/2027 εορτάζουμε τα 80χρονα από την ανάδειξη της κοινότητας σε Δήμο Καστελλίου , ενώ την 28/8/2028 εορτάζονται τα 100χρονα από την ίδρυση της σημερινής τοπικής κοινότητας Καλουδιανών,όπου προτείνεται η εικονική ψηφιακή αναπαράσταση της γέφυρας και η έκδοση σχετικών αναμνηστικών, σε συνεργασία με τους φορείς του δήμου.
6. Δημιουργία Δημοτικής Λέσχης Κινηματογράφου, που θα στεγαστεί σε συγκεκριμένο κατάλληλο .
7. Εκπόνηση εκπαιδευτικού προγράμματος από τον Δήμο Κισάμου , σε συνεργασία με τον Φιλολογικό Σύλλογο Κισάμου και την εκπαιδευτική και σχολική κοινότητα με τον τίτλο «Γνωριμία με τους Κισαμίτες συγγραφείς , ποιητές και λογοτέχνες» .
8. Παραγωγή ντοκιμαντέρ από το ΓΕΛ και ΕΠΑΛ Κισάμου με δαπάνη του Δήμου για καταγραφή της Κισάμου του 2023-4 συγκριτικά με την καταγραφή που έγινε σε ντοκιμαντέρ το 1983 από τον σπουδαίο Χανιώτη δημιουργό Γιώργο Σγουράκη. Παρουσίαση στο Μαθητικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων.
9.Δημιουργία ψηφιακής Δημοτικής «ΤΡΑΠΕΖΑΣ-ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ» , που θα περιλαμβάνει Διδακτορικές Διατριβές , Μεταπτυχιακές και Πτυχιακές Εργασίες σε όλα τα επιστημονικά και πνευματικά πεδία που θα έχουν σχέση και συνάρτηση με την Κίσαμο.
Αναπτυξιακές Δράσεις και Πρωτοβουλίες :
1.Σχεδιασμός και υλοποίηση του προγράμματος «Εναλλακτικής Πρωτεύουσας της Κισάμου , στο οποίο θα συμμετάσχουν οι 29 κοινότητες του Δήμου , ή ενναλακτικά μεγάλοι οικισμοί των κοινοτήτων , με κατάθεση φακέλου και προτάσεων από τις τοπικές κοινωνίες και φορείς με έργα και δράσεις προς υλοποίηση. Κάθε έτος θα επιλέγεται μία κοινότητα με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου και θα υλοποιούνται οι σχετικές δράσεις και έργα.
2. Τουριστική εκμετάλλευση της ¨Θυσίας του Αγαμέμνονα¨ . Εκτός από τον Κρητικό Γάμο, θεσμό πετυχημένο που συμβάλει στην τουριστική και όχι μόνο προβολή της πόλης της Κισάμου κάθε Αύγουστο , θα μπορούσε να γίνει αντίστοιχο event , με σύνδεση της Πολυρρήνιας και της πόλης της Κισάμου ( περιοχή Μαύρου Μώλου) , με δρόμο – λαμπαδηφορία , καύση πλοίου κ.λ.π.
3. Ανάπτυξη « Αυτόνομου δικτύου μικρών δήμων» με κοινά χαρακτηριστικά μέσα στην ΚΕΔΕ ( Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων) και διεκδίκηση προγραμμάτων απευθείας από την Ε.Ε. παρακάμπτοντας την Περιφέρεια και την Κεντρική Κυβέρνηση. Εταίροι : α) Ο Δήμος Άργους Ορεστικού Καστοριάς (Περ. Δυτ. Μακεδονίας) β) ο Δήμος Καμένων Βούρλων Φθιώτιδας ( Περ. Στερεάς Ελλάδος) γ) ο Δήμος Ανδρίτσαινας Κρεστένων Ηλείας ( Περ. Δυτ. Ελλάδος ) δ) ο Δήμος Φαρκαδόνος Τρικάλων (Περ. Θεσσαλίας) και ε ) ο Δήμος Τοπείρου Ξάνθης (Περ. Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης) .
4. Σε συνεργασία με τον Σύλλογο Ξενοδόχων Κισάμου , ιδιοκτήτες και διαχειριστές καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης και τον Νέο Εμπορικό Σύλλογο Κισάμου και την ΕΠΟΦΕΚ, προώθηση από τον Δήμο διαφημιστικής τουριστικής εκστρατείας τους μήνες εκτός τουριστικής σεζόν (Νοέμβριο – Μάρτιο) , υπό τον τίτλο «Ένα Σ/Κ στην Κίσαμο» , απευθυνόμενο κυρίως στους κατοίκους των μεγάλων αστικών κέντρων του νησιού. Μέσα από οργανωμένες δράσεις φυσιολατρίας, περιπατητικού και θρησκευτικού τουρισμού, παραδοσιακών εθίμων και γευσιγνωσίας , θα ανοίξουμε την τουριστική αγορά της πόλης και των χωριών γύρω από αυτήν σε κρητικούς που μένουν στο Ηράκλειο , τον Άγιο Νικόλαο , το Ρέθυμνο και τα Χανιά για να γνωρίσουν σε μία κοντινή εκδρομή του σαββατοκύριακου την Κίσαμο του φθινοπώρου, του χειμώνα και της άνοιξης .
5. Ενημέρωση για τον θεσμό του “crowd funding” , ή αλλιώς της «πληθοχρηματοδότησης» , ως μέσου άντλησης κεφαλαίων για έργα και πρωτοβουλίες του Δήμου.
6. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων , την Περιφέρεια Κρήτης και Ένωση ΟΤΑ Κρήτης , των Κτηνοτροφικών Συλλόγων και κάθε άλλους διαθέσιμου φορέα , σχεδιασμός και διοργάνωση στην Κίσαμο ( και όχι μόνο) ενός Παγκοσμίου Συνεδρίου για την Κλιματική Αλλαγή και την Κτηνοτροφία, το 2026 , έτος που έχει οριστεί από τον ΟΗΕ ως ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΤΟΣ ΒΟΣΚΟΤΟΠΩΝ ΚΑΙ ΒΟΣΚΩΝ, παρουσία του Πορτογάλου Γ.Γ. του Οργανισμού κ. Γκουτιέρες .
7. Ίδρυση στην Κίσαμο επαγγελματικής σχολής -εργαστηρίου κατασκευής εκμαγείων, αντιγράφων και απομιμημάτων ψηφιδωτών και νομισμάτων , στο πλαίσιο της λειτουργίας του Αρχαιολογικού Μουσείου Κισάμου , με μέριμνα από τον Δήμο υπογραφής προγραμματικής σύμβασης με το ΥΠΠΟ και τον Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Αρχαιολογικών Πόρων ( ν. 4761/2020).
Παρεμβάσεις και έργα :
1. Μόλις επανέλθει η σχετική νομοθετική ρύθμιση , σχεδιασμός και πρόβλεψη δημιουργίας Μητρώου Εγκαταλελειμμένων Ακινήτων του Δήμου Κισάμου και δίνεται η δυνατότητα παρέμβασης για την αποκατάσταση και επανάχρηση των εγκαταλελειμμένων κτισμάτων ή τμημάτων κτισμάτων που εντοπίζονται σε Φορέα Διαχείρισης ( με ειδικές προϋποθέσεις), έως 50 χρόνια από την έκδοση της σχετικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου της έδρας του ακινήτου.
2. Ανάθεση σε φοιτητές Αρχιτεκτονικών Σχολών και φοιτητές Σχολών Καλών Τεχνών , σε συνεργασία με εργατοτεχνικό προσωπικό του Δήμου και εθελοντών, του σχεδιασμού και της αισθητικής παρέμβασης και διαμόρφωσης κοινόχρηστων χώρων της έδρας του Δήμου , των Δημοτικών Ενοτήτων και των Δημοτικών Κοινοτήτων. Αγορά έργων τέχνης – και με χορηγίες ιδιωτών – από νέους καλλιτέχνες που θα κοσμήσουν εσωτερικούς και υπαίθριους χώρους του Δήμου.
3. Επανασχεδίαση των διαβάσεων πεζών μέσα στην πόλη μέσα από την τέχνη του δρόμου . Ανάθεση του χρωματισμού τους σε σχεδιαστές και καλλιτέχνες γκράφιτι τόσο στο κεντρικό δίκτυο όσο και στις γειτονιές ώστε να αποκτήσουν γούστο και χρώμα .
4. Αντικατάσταση των παγκακιών που υπάρχουν διάσπαρτα στην πόλη με «έξυπνα καθίσματα».
5. Στο παράδειγμα Δήμων , όπως ο Δήμος Χαλανδρίου, ο Δήμος Θέρμης και ο Δήμος Βέλους-Βόχας συμμετοχή του Δήμου σε πιλοτικά προγράμματα για την ανακύκλωση και την καθαριότητα μέσα από κατάλληλο πλαίσιο αιτήσεων και παρακολούθησης .
6. Σχεδιασμός ενός πάρκου για ζώα συντροφιάς κυρίως σκυλιών . Σε έναν ειδικά φυλασσόμενο χώρο θα μπορεί να αναπτυχθεί μία αντίστοιχη υποδομή στο παράδειγμα αντίστοιχων πάρκων . Αργότερα θα μπορούν να αναπτυχθούν σχετικές εκδηλώσεις για την φιλοζωία ή ακόμα και θεσμοί που υπάρχουν στο εξωτερικό όπως λ.χ. δημόσιος καλλωπισμός και καλλιστεία .
7. Ανάδειξη της οδού Σκαλίδη. Εκτός από το πρόγραμμα OPEN MALL σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης , τον Νέο Εμπορικό Σύλλογο Κισάμου, το ΕΒΕΧ , τους τουριστικούς θεσμικούς φορείς και ιδιώτες επενδυτές θα μπορούσε να προταθεί στους ιδιοκτήτες καταστημάτων και οικιών της οδού Σκαλίδη η δημιουργία εταιρικού επενδυτικού σχήματος με σκοπό να μετατραπεί η οδός Σκαλίδη σε 12μηνο τουριστικό προορισμό στο πρότυπο εκπτωτικού χωριού.
8. Πράσινη αναβάθμιση της Λεωφόρου Ηρώων Πολυτεχνείου.
9. Στο πρότυπο Δήμων , όπως ο Δήμος Αλεξανδρούπολης ή ο Δήμος του Γκρινί της Γαλλίας , ανάπτυξη του συστήματος της γεωθερμίας ως πηγής ενέργειας για τα δημοτικά κτίρια και όσες ιδιωτικές κατοικίες επιθυμούν να συνδεθούν.
10. Πρόγραμμα κατεδάφισης των ακαλαίσθητων κτιρίων (δημοσίων και ιδιωτικών) . Κατεδάφιση του Δημοτικού Μεγάρου Κισάμου στην θέση του οποίου, με συνολική ανάπλαση της περιοχής θα φτιαχτεί ένας μικρός θεματικός δημοτικός κήπος. Χωροθέτηση κατασκευής νέου Δημαρχείου , εάν κριθεί απαραίτητο , σε οικόπεδα που θα απαλλοτριωθούν περιμετρικά της παράκαμψης Κισάμου.
11. Πρωτοβουλία για εξεύρεση πρωτότυπων τρόπων οικονομικού φωτισμού τόσο της πόλης όσο και των γύρω χωριών και μάλιστα, με την χρήση μελέτης φωτισμού μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ιδιαίτερο βάρος να δοθεί στον φωτισμό των μνημείων.
Γιώργος Αθ. Κορτσαλιουδάκης
Δικηγόρος Χανίων
