Ο αποχωρισµός είναι αναπόσπαστο κοµµάτι της ζωής.
Χάνουµε ανθρώπους, σχέσεις, ρόλους – κι όχι πάντα επειδή το επιλέγουµε. Συχνά µάλιστα, καλούµαστε να συνεχίσουµε χωρίς να µας έχει δοθεί χρόνος να καταλάβουµε πώς. Όµως, αντίθετα απ’ ό,τι πιστεύουµε, η πρώτη µας εµπειρία αποχωρισµού δεν είναι ερωτική ή φιλική. Είναι υπαρξιακή: ο αποχωρισµός µας από την ενότητα µε τη µητέρα µας. Από εκεί ξεκινά το ψυχικό µας ταξίδι. Η ψυχαναλυτική θεωρία µιλά για «πρωταρχικό τραύµα» -ένα ρήγµα, το οποίο επαναλαµβάνεται µέσα από µικρούς και µεγάλους αποχωρισµούς καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Η αποµάκρυνση από τον εφηβικό µας εαυτό, η απώλεια του πρώτου έρωτα, το τέλος µιας φιλίας, η αποµάκρυνση των παιδιών από το σπίτι, ακόµη και ο θάνατος, είναι σταθµοί σε αυτή τη διαδροµή. Κάθε φορά, καλούµαστε να επιβιώσουµε ενός µικρού θανάτου, να ξαναφτιάξουµε τον ψυχισµό µας από τα θραύσµατα.
Ωστόσο, η κοινωνία µας δεν µας µαθαίνει πώς να αποχωριζόµαστε. Αντίθετα, µάς ενθαρρύνει να κολλάµε: σε ρόλους, σε ανθρώπους, σε βεβαιότητες. Όµως η ψυχική ωριµότητα δεν µετριέται µε τη διάρκεια της προσκόλλησης, αλλά µε τη δυνατότητα αποδοχής του τέλους.
Ο ψυχισµός, για να ανθίσει, χρειάζεται χώρο. Και είναι, ακριβώς, ο ίδιος ο αποχωρισµός -όσο οδυνηρός κι αν είναι- που δηµιουργεί αυτόν τον χώρο. Μας αναγκάζει να συναντηθούµε ξανά µε τον εαυτό µας. Να επανεφεύρουµε την ταυτότητά µας. Να ζήσουµε όχι παρά τον πόνο, αλλά µέσω αυτού.
Γιατί, τελικά, το να ζούµε σηµαίνει και να χάνουµε. Αλλά και να βρίσκουµε, κάθε φορά, έναν καινούριο τρόπο να υπάρχουµε.
* Η Καµπάνταη Μαρία είναι κλινική ψυχολόγος και συγγραφέας των βιβλίων ψυχολογίας-θεραπευτικής λογοτεχνίας: ‘‘Ανελκυστήρας’’ (ψηφίστηκε το 2022 στα δέκα καλύτερα βιβλία της κατηγορίας του στο διαγωνισµού κοινού Public) και Μαµά… 20 αληθινές ιστορίες, εκδόσεις Αρµός.
