Το ιώδιο υπάγεται στην οµάδα των ιχνοστοιχείων που είναι άκρως απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισµού. Είναι ένα από τα µη µεταλλικά στοιχεία – αλογόνα το οποίο έχει ιώδες χρώµα, από το οποίο προήλθε και το όνοµα του. Ο οργανισµός το χρησιµοποιεί µέσω του θυρεοειδούς αδένα για την παραγωγή θυρεοειδών ορµονών, οι οποίες διασφαλίζουν την καλή λειτουργία των κυττάρων του σώµατος. Το ιώδιο δεν παράγεται στον οργανισµό γι αυτό και πρέπει να το λαµβάνοµε εξωγενώς µέσω της διατροφής
Μία ακόµη χρήση του ιωδίου είναι ο καθαρισµός των πληγών του σώµατος, ακόµη και ο καθαρισµός – απολύµανση του νερού.
∆ιαδικασία απορρόφησης του – σηµασία του
Το ανόργανο ιώδιο απορροφάται δραστικά και αποτελεσµατικά, ενώ το οργανικά δεσµευµένο ιώδιο απορροφάται σε µικρότερο βαθµό. Το ιώδιο συµβάλλει µεταξύ άλλων στη φυσιολογική και εύρυθµη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, στον οποίο παράγονται οι θυρεοειδείς ορµόνες, ένα δε µικρότερο ποσοστό εγκαθίσταται στους σιελογόνους και γαστρικούς αδένες.
Η απέκκριση του ανόργανου ιωδίου επιτελείται κυρίως µέσω των ούρων και ένα µικρότερο µέσω των κοπράνων.
Επίσης το ιώδιο συµβάλλει καθοριστικά στη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήµατος και κατ επέκταση στις γνωστικές διεργασίες και την πνευµατική διαύγεια. Ακόµη συµβάλλει στην υγεία του δέρµατος
Το γεγονός όπως προαναφέρθηκε ότι βοηθάει την επούλωση των πληγών του σώµατος, πολλές δε κρέµες του δέρµατος περιέχουν ιώδιο ως βασικό ή συµπληρωµατικό συστατικό των.
Επίσης χρησιµοποιείται µε τη µορφή στοµατικού διαλύµατος για διάφορες στοµατικές λοιµώξεις.
Τι προκαλεί η έλλειψη ιωδίου
Η ανεπάρκεια ή η έλλειψη ιωδίου στους ενήλικους οδηγεί σε βροχοκύλη και υποθυρεοειδισµό. Έχει επίσης συνδεθεί µε την αύξηση σωµατικού βάρους, την κατάπτωση, τις διακυµάνσεις της διάθεση, της τριχόπτωσης και της ξηροδερµίας.
Η ανεπάρκεια ιωδίου στην εγκυµοσύνη είναι ένα µεγάλο πρόβληµα στην δηµόσια υγεία, καθώς αναγνωρίζεται ως αιτία εγκεφαλικής βλάβης στα βρέφη, λόγω της ανεπάρκειας πρόσληψης από µητέρες και βρέφη, καθόσον παίζουν µεγάλο ρόλο οι θυρεοειδείς ορµόνες της µητέρας.
Τι προκαλεί η υπερβολική κατανάλωση ιωδίου
Η υπερβολική κατανάλωση ιωδίου και οι υψηλές δόσεις στο σώµα ενδέχεται επίσης να προκαλέσουν υποθυρεοειδισµό δηλ. την υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Από ό,τι αναφέρεται σε µερικές περιπτώσεις µπορεί να προκύψει κάποια µορφή καρκίνου.
Οι ηµερήσιες ανάγκες σε ιώδιο
Ένα κουταλάκι του γλυκού περίπου χρειάζεται την ηµέρα ο άνθρωπος, αλλά επειδή το ιώδιο δεν µπορεί να αποθηκευτεί για µεγάλα χρονικά διαστήµατα, είναι απαραίτητο να προσλαµβάνεται καθηµερινά σε µικρές ποσότητες.
Οι συνιστώµενες διαιτητικές προσλήψεις του ιωδίου είναι
1-8 ετών 90mg/ηµέρα
9-13 ετών 120mg/ηµέρα
14 ετών και άνω 150mg/ηµέρα
Έγκυος 220mg/ηµέρα
Γαλουχία 290mg/ηµέρα
Σε ποια τρόφιµα µπορούµε να το βρούµε
Όπως αναφέρθηκε το 90% προσλαµβάνεται από τις τροφές και το 10% από το νερό. Το ιώδιο των τροφίµων βασικά προέρχεται από το έδαφος.
Τα τρόφιµα είναι
– Τα θαλασσινά, τα ψάρια αλµυρού νερού (κολιός, µπακαλιάρος) και τα φύκια
– Τα γαλακτοκοµικά προϊόντα είναι καλές πηγές ιωδίου, λόγω των ιωδιούχων τροφών εκτροφής των ζώων
-Το ιωδιούχο αλάτι είναι από τα πιο αποτελεσµατικά και φθηνούς τρόπους εισαγωγής του ιχνοστοιχείου στη διατροφή
– Τα λαχανικά όπως η αγκινάρα, το σπανάκι, η σόγια, τα γογγύλια, οι πατάτες, τα όσπρια, τα µπιζέλια, τα φασόλια, το καλαµπόκι, το µπρόκολο και το κουνουπίδι περιέχουν ιώδιο που απορροφάται από το έδαφος
– Τα φρούτα όπως η φράουλα, το σύκο, ο ανανάς, το µήλο, η καρύδα, το γκρέιπφρουτ, το ακτινίδιο, το µάνγκο, οι χουρµάδες και τα βερίκοκα
-Τα µπαχαρικά όπως η κανέλα και µαύρο και άσπρο πιπέρι
*Ο Αναστάσιος Τριποδιανάκης είναι χηµικός, Τ. Υπ. Αγοράς Τροφίµων
