Το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ιδρυμα Κρήτης και συγκεκριμένα το Tμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.Ε. του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών και μελετών Sentiment Analysis/Cretan Polls πραγματοποίησαν μελέτες σε Παγκρήτιο, Πανελλήνιο και Πανευρωπαϊκό επίπεδο με σκοπό την αποτύπωση των γνωστικών και προσωπικών απαιτήσεων των επιχειρήσεων από το εν δυνάμει εργατικό τους προσωπικό.
Ο σχεδιασμός των ερευνών έγινε στο πλαίσιο συμμετοχής τόσο του ΤΕΙ Κρήτης, υπό την εποπτεία του επίκουρου Καθηγητή δρ Κωνσταντίνου Πετρίδη, όσο και της Sentiment Analysis/Cretan Polls ως εταίρων στο πρόγραμμα “Destiny” – (http://destiny-eu.net), με σκοπό την εκπαίδευση των ανέργων στις προσωπικές και τεχνικές δεξιότητες που ζητά η αγορά εργασίας, ώστε να αυξηθεί η προσληψιμότητά τους. Την εκπαιδευτική και ερευνητική ομάδα συμπληρώνουν εταιρείες και πανεπιστημιακά ιδρύματα από την Ισπανία, τη Σλοβενία και Μεγάλη Βρετανία. Τα αποτελέσματα των ερευνών παρουσιάστηκαν τον περασμένο Οκτώβριο σε προγραμματισμένο συνέδριο στο Πανεπιστήμιο της La Laguna στην Τενερίφη της Ισπανίας. Βασικός στόχος είναι η σύνδεση της αγοράς εργασίας με την Εκπαίδευση στη βάση της διαρκούς βελτίωσης των δεξιοτήτων των εργαζομένων, στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης.
Όσον αφορά στο ειδικότερο πλαίσιο του σχεδιασμού και εκτέλεσης της μελέτης, έγινε καταγραφή των αναγκών των επιχειρήσεων σε σχέση με το εργατικό τους δυναμικό. Τέθηκαν προς μελέτη, με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου, συγκεκριμένες προσωπικές και τεχνικές δεξιότητες. Oι εργοδότες, υπεύθυνοι των επιχειρήσεων, ανέπτυξαν τις απόψεις τους για το τι πραγματικά θέλουν από τους εργαζόμενους, όπως επίσης έκριναν και το επίπεδο ικανότητας των εργαζόμενων που έχουν ήδη στις επιχειρήσεις. Πάνω στα δύο (2) βασικά αυτά στοιχεία, τις ανάγκες των εργαζομένων και την ικανοποίησή τους από το υπάρχον προσωπικό, στηρίχθηκε η ανάλυση της έρευνας ώστε να μετρήσουμε το βαθμό καταλληλότητας των εργαζομένων σε Παγκρήτιο, Πανελλαδικό και Πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Και στις τρεις (3) έρευνες τέθηκαν είκοσι τέσσερις (24) εγκάρσιες – προσωπικές και επτά (7) τεχνικές δεξιότητες στην κρίση των εργοδοτών. Σε Παγκρήτιο επίπεδο έγινε έρευνα σε σαράντα επτά (47) επιχειρήσεις που απασχολούν ηλεκτρονικούς μηχανικούς με τη μέθοδο των προσωπικών συνεντεύξεων. Οι εργοδότες είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν, μέσα από τη διαδικασία της βαθμολογίας, τις σημαντικότερες δεξιότητες που θέλουν να έχει το προσωπικό που ενδεχομένως να προσλάβουν στο μέλλον. Από τις είκοσι τέσσερις (24) οι τρεις (3) πιο σημαντικές είναι η καλή “γνώση ξένων γλωσσών”, η “σωστή χρήση της πληροφορίας” και η επαρκής “επικοινωνία και συνεργασία”. Παράλληλα οι τρεις (3) λιγότερο σημαντικές δεξιότητες που καταγράφονται, σύμφωνα με τη γνώμη των εργοδοτών της Κρήτης είναι οι “γνώσεις νομικών θεμάτων”, οι “χρηματοπιστωτικές, οικονομικές επιχειρησιακές και επιχειρηματικές γνώσεις” και οι “γνώσεις θεμάτων υγείας’. Στο κομμάτι της ικανοποίησης των εργοδοτών από τους εργαζόμενους που διαθέτουν, υψηλοί μέσοι όροι (με βαθμολογική κλίμακα 1: Ελλιπής – 5: Πολύ Καλά) εμφανίζουν οι δεξιότητες της “χρήσης πληροφορίας” με μέσο όρο Μ=3,4, της “επικοινωνίας και συνεργασίας” με μέσο όρο Μ=3,38 και της “χρήσης πολυμέσων” με μέσο όρο Μ=3,32. Αντίθετα οι εργοδότες εμφανίζονται λιγότερο ικανοποιημένοι από τους εργαζόμενους τους σε δεξιότητες όπως, οι “επιστημονικές δημοσιεύσεις”, οι “χρηματοπιστωτικές, οικονομικές, επιχειρησιακές και επιχειρηματικές γνώσεις” και οι “γνώσεις νομικών θεμάτων”. (Πίνακας 1 & 4).
Σε πανελλήνια βάση, η έρευνα έγινε μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων σε πενήντα τρεις (53) επιχειρήσεις που, όπως και στην περίπτωση της Παγκρήτιας έρευνας, απασχολούν ηλεκτρονικούς μηχανικούς. Οι επιχειρηματίες θεωρούν πολύ έως και αρκετά σημαντικές για τους εργαζομένους, δεξιότητες που έχουν να κάνουν με την “καλή γνώση ξένων γλωσσών”, τη “σωστή χρήση της πληροφορίας” και την επαρκή “επικοινωνία και τη συνεργασία”. Στον αντίποδα λιγότερο σημαντικές είναι δεξιότητες οι οποίες αφορούν σε θέματα “νομικά”, σε “χρηματοπιστωτικά, οικονομικά, επιχειρησιακά και επιχειρηματικά” και σε θέματα “υγείας”. Παράλληλα οι εργοδότες κρίνουν τα επίπεδα ικανότητας των εργαζομένων, που έχουν ήδη στις επιχειρήσεις τους, δηλώνοντας ικανοποιημένοι από αυτούς σε δεξιότητες που έχουν να κάνουν με τη “γνώση ξένων γλωσσών”, τη “χρήση πολυμέσων” και τη “διαχείριση του χρόνου”, ενώ εμφανίζονται λίγο έως και καθόλου ικανοποιημένοι από δεξιότητες όπως εκείνη της “ερευνητικής εμπειρίας”, της “κριτικής σκέψης και ευελιξίας στην επίλυση των προβλημάτων” καθώς και στις γνώσεις πάνω σε “νομικά θέματα”. (Πίνακας 2 & 5)
Σε πανευρωπαϊκή βάση συμμετείχαν πενήντα τρεις (53) επιχειρήσεις από χώρες όπως τη Γερμανία, την Αυστρία, την Τσεχία, τη Σλοβακία, την Πορτογαλία, την Ισπανία, το Βέλγιο, την Κύπρο, την Ουγγαρία, τη Γαλλία, τη Σουηδία και τη Δανία με ηλεκτρονικούς μηχανικούς στο εργατικό τους δυναμικό. Οι επιχειρηματίες των χωρών του εξωτερικού είχαν την ευκαιρία να συμπληρώσουν ηλεκτρονικά το ερωτηματολόγιο, μεταφρασμένο στη μητρική τους γλώσσα και να πάρουμε σημαντικά πρωτογενή δεδομένα. Στο κομμάτι των δεξιοτήτων που πρέπει να έχουν οι εργαζόμενοι, στον κλάδο των ηλεκτρονικών μηχανικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, υψηλά στη βαθμολογία των εργοδοτών βρίσκονται δεξιότητες όπως η “κριτική σκέψη και δυνατότητα επίλυσης προβλημάτων”, η “δημιουργικότητα και καινοτομία” και η “ευελιξία και προσαρμοστικότητα”. Οι τρεις (3) δεξιότητες με τους χαμηλότερους μέσους όρους αξιολόγησης από πλευράς εργοδοτών είναι η “ερευνητική εμπειρία” με μέσο όρο Μ=1,86, οι ‘επιστημονικές δημοσιεύσεις” με μέσο όρο Μ=1,9 και οι “γνώσεις της παγκόσμιας αγοράς” με μέσο όρο Μ=2,06. Παράλληλα στην ερώτηση για το κατά πόσο οι εργοδότες είναι ικανοποιημένοι από συγκεκριμένες προσωπικές δεξιότητες των εργαζομένων τους, οι τρεις (3) με τους μεγαλύτερους μέσους όρους είναι το “προσωπικό κίνητρο και η φιλοδοξία”, η “ευελιξία και η προσαρμοστικότητα” και η “κοινωνικότητα και οι διαπολιτισμικές σχέσεις”. Από την άλλη οι εργαζόμενοι αξιολογούνται αρνητικά από τους εργοδότες τους στις ικανότητες όπως τη “διαχείριση χρόνου”, τη “γνώση νομικών θεμάτων”, και τη “γνώση πάνω σε θέματα υγείας”. (Πίνακες 3 & 6)
Στο ίδιο ακριβώς πλάνο κινήθηκε και το κομμάτι της έρευνας που έχει να κάνει αφενός με τις τεχνικές δεξιότητες που πρέπει να έχει ένας εργαζόμενος που απασχολείται ως ηλεκτρονικός μηχανικός και αφετέρου με τις ικανότητες των εργαζομένων που ήδη εργάζονται στις επιχειρήσεις. Στην έρευνα τόσο σε Παγκρήτιο όσο και σε Πανελλαδικό επίπεδο οι δεξιότητες που έχουν υψηλό δείκτη σημαντικότητας είναι οι “τηλεπικοινωνίες” και τα “ηλεκτρονικά ισχύος”. Παράλληλα λιγότερο σημαντικές για τους εργοδότες αποτελούν δεξιότητες οι οποίες αφορούν σε γνώσεις “οπτοηλεκτρονικής” και “ανάλυση κυκλωμάτων”. Στην πανευρωπαϊκή έρευνα βρίσκουμε σε υψηλούς μέσους όρους δεξιότητες που έχουν να κάνουν με τα “ψηφιακά ηλεκτρονικά” και τις “τηλεπικοινωνίες”. Ενώ λιγότερο σημαντικές για τους επιχειρηματίες είναι δεξιότητες που έχουν να κάνουν με την “ανάλυση κυκλωμάτων” και τα “ηλεκτρονικά ισχύος”. (Πίνακες 7,8 & 9).
Αναφορικά με τους υπαλλήλους των επιχειρήσεων σε παγκρήτιο και πανελλήνιο επίπεδο, οι εργοδότες δείχνουν αρκετά ώς και πολύ ικανοποιημένοι από δεξιότητες που έχουν να κάνουν με τις “τηλεπικοινωνίες” και τα “ψηφιακά ηλεκτρονικά”, ενώ χαμηλά σε επίπεδο ικανοποίησης βρίσκουμε δεξιότητες όπως τα “ηλεκτρονικά ισχύος”, την “ανάλυση κυκλωμάτων” και τα “αναλογικά ηλεκτρονικά”. Στο ίδιο κομμάτι της μελέτης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο οι εργοδότες κρίνουν ικανοποιητικά τις γνώσεις των εργαζομένων τους στα “ηλεκτρονικά ισχύος” και τα “ψηφιακά ηλεκτρονικά” ενώ χαμηλότερα σε βαθμό ικανοποίησης βρίσκουμε δεξιότητες που έχουν να κάνουν με την “οπτοηλεκτρονική” και τα “αναλογικά ηλεκτρονικά”. (Πίνακες 10,11 & 12).
Σε γενικές γραμμές αυτό που διαφαίνεται από τις τάσεις που καταγράφονται και στις τρεις (3) μελέτες είναι ότι, υπάρχει σαφέστατα περιθώριο για στοχευμένες παρεμβάσεις σε εκπαιδευτικό επίπεδο, ώστε να βελτιωθούν οι δεξιότητες των εργαζομένων στον κλάδο των ηλεκτρονικών μηχανικών.
Οι τρόποι που έχει τη δυνατότητα να ακολουθήσει ένας εργαζόμενος ή ακόμη και ένας άνεργος για να βελτιώσει τη θέση του στην αγορά εργασίας και στις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες των εργοδοτών, είναι αρκετοί και ένας από αυτούς τους σύγχρονους και αποτελεσματικούς τρόπους είναι τα Μαζικά Ανοιχτά
Διαδικτυακά Μαθήματα “MOOCs”.
Η συμμετοχή σε ένα πρόγραμμα Μαζικών Ανοιχτών Διαδικτυακών Μαθημάτων “MOOCs”, το οποίο θα συνεπικουρεί στη διαδικασία της τριτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, σίγουρα αποτελεί ένα επιπλέον “όπλο” στη φαρέτρα των εργαζομένων ή των εν δυνάμει εργαζομένων στην παγκοσμιοποιημένη αγορά εργασίας.
